Արցախի արտաքին գործերի նախարարությունը ողջունում է Միացյալ Նահանգների Ներկայացուցիչների պալատի կողմից «Ազգային պաշտպանության բյուջետային հատկացումների մասին» օրենքում կոնգրեսական Ջուդի Չուի ներկայացրած փոփոխության ընդունումը, որը վերահաստատում է Ռոյս-Ինգըլ նախաձեռնության կարևորությունը՝ միտված Արցախի և Ադրբեջանի զինված ուժերի միջև շփման գծում լարվածության թուլացմանը։ Արցախի ԱԳՆ մամուլի քարտուղարը հույս է հայտնում, որ ընդունված փոփոխությունը նոր խթան կհանդիսանա Ռոյս-Ինգըլ առաջարկությունների իրականացման համար։ «Մասնավորապես, փաստաթուղթը նախատեսում է շփման գծից դիպուկահարների, ծանր զինտեխնիկայի և նոր զինատեսակների հետքաշում, ինչպես նաև հրաձգությունների տեղորոշման համակարգերի ներդրում և ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցչի գրասենյակի անձնակազմի ընդլայնում»,- նշում է Անի Սարգսյանն իր մեկնաբանությունում։
ԱՄՆ Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատը հավանություն է տվել Արցախին առնչվող ևս մեկ օրինագծի: Կալիֆոռնիայից ընտրված դեմոկրատ կոնգրեսական Բրեդ Շերմանի առաջարկած օրենսդրական փոփոխությունն արգելում է ամերիկյան ցանկացած տեսակի պաշտպանական նշանակության արտադրանքի տրամադրում Ադրբեջանին, որը կարող է օգտագործվել՝ հարվածելու Ստեփանակերտի օդանավակայան ժամանող կամ այնտեղից թռչող քաղաքացիական օդանավերին։ «Այս փոփոխության ընդունումից հետո ԱՄՆ նախագահը պետք է հավաստիացնի Կոնգրեսին, որ Ադրբեջանին տրամադրվող որևէ ռազմական նշանակության ապրանք չի կարող սպառնալիք հանդիսանալ քաղաքացիական ավիացիայի համար»,- հայտնել է Բրեդ Շերմանը Վաշինգտոնի Հայ դատի գրասենյակին:
Քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանը կարծում է, որ առնվազն բարոյական տեսանկյունից այս օրինագծերը և դրանցում արված փոփոխությունները շատ կարևոր են։ «Բայց նաև ես սա դիտարկում եմ որպես քաղաքական ազդակ։ Ընդ որում՝ թե՛ ազդակ հօգուտ Երևանի օրակարգի և թե՛ ազդակ Բաքվին, որ խաղաղության օրակարգն այլընտրանք չունի, և ռազմական շանտաժի լեզվով խոսելը ճանապարհ չունի, և Բաքվի համար դա արդյունավետ լինել չի կարող։ Միացյալ Նահանգների Կոնգրեսի կողմից եկած այս ազդակները, ըստ իս, ունեն կարևոր քաղաքական նշանակություն»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Բադալյանն ընդգծեց. «Թե՛ Երևանը և թե՛ Ստեփանակերտը այս պարագայում պետք է ընդամենը համարժեք արձագանքեն ու շարունակեն այն տրամաբանությունը, որ ներդրվել է գործընթացի մեջ առնվազն թավշյա հեղափոխությունից հետո։ Թեև այն թեման, որ շոշափվում է Կոնգրեսի ընդունած այդ լրացման մեջ՝ մեխանիզմների թեման է, որ 2016 թվականից է բերվել բանակցային օրակարգ՝ նկատի ունեմ Վիեննայի օրակարգը, բայց նախկինում Երևանը, մի շարք պատճառներով և գլխավորապես իշխանության լեգիտիմության բացակայության պատճառով, անկարող եղավ այդ օրակարգը արդյունավետ սպասարկել։ Թավշյա հեղափոխությունը տալիս է նոր հնարավորություն՝ առնվազն շեշտադրումների, մարտավարության փոփոխության հետ կապված, ու այստեղ ԱՄՆ-ից եկած ազդակները շատ կարևոր են, որոնք պետք է շարունակական լինեն։ Երևանն ու Ստեփանակերտը հավատարիմ կմնան մարտի 12-ին Ստեփանակերտում անվտանգության խորհուրդների համատեղ նիստում հնչեցրած առաջնահերթություններին»։
Արդյոք սա պետք է ընկալենք ամերիկյան քաղաքականություն Հայաստանի նկատմամբ, թե զուտ Կոնգրեսի, դիտարկմանն ի պատասխան մեր զրուցակիցն ասաց. «Ֆորմալ իմաստով, իհարկե, Կոնգրես և վարչակազմ, Կոնգրես և Սպիտակ տուն՝ դրանք տարբեր բաներ են, մոտեցումները շատ հաճախ տարբերվում են։ Բայց ընդհանուր առմամբ՝ ես կարծում եմ, որ մենք գործ ունենք ամերիկյան քաղաքական համակարգի հետ։ Սպիտակ տունն ու Կոնգրեսը նույն քաղաքական համակարգի տարբեր թևերն են, և ամերիկյան քաղաքականության հզորությունը պայմանավորված է համակարգի բազմազանությամբ և ինստիտուտների սուբյեկտային կենսունակությամբ։ Հետևաբար, մենք կարող ենք խոսել ամերիկյան ընդհանուր քաղաքականության մասին, որքան էլ, որ տակտիկական շեշտադրումներում գործադիրն ու օրենսդիրը ունենան տարբեր տեսակետներ։ Մենք գործ ունենք ամերիկյան քաղաքականության հետ։ Ի վերջո՝ մի կողմից Սպիտակ տունը չի կարող հայտարարել միևնույն հարցի վերաբերյալ հիմնարար տարբեր մոտեցումներ, քան Կոնգրեսը, և նույնը չի կարող անել Կոնգրեսը։ Ուստի, այս տարանջատումը մեզ չպետք է բերի այն մտքին, թե Կոնգրեսն ասել է՝ դա մեզ համար չպետք է մեծ նշանակություն ունենա, որովհետև Սպիտակ տունը նման ձևակերպումներ չի անում։»։
Բադալյանը հիշեցնում է՝ նույն Վիեննայի օրակարգը ԱՄՆ գործադիր իշխանությունն է բերել. «Մենք գործ ունենք ամբողջական ամերիկյան քաղաքականության հետ, և այստեղ երկրորդ կարծիք չպետք է լինի, ու մեր ուշադրությանը արժանի խնդիր չէ։
Պետք է աշխատենք թե՛ Կոնգրեսի, թե՛ Սպիտակ տան հետ այս տրամաբանությունն ու օրակարգը առավել առաջ տանելու համար։
Հարցին, արդյոք մենք նույնատիպ դրական ազդակներ ստանում ենք մեր ռազմավարական դաշնակից Ռուսաստանից հարցին ի պատասխան Հակոբ Բադալյանն ասաց. «Իհարկե, բացարձակապես տարբեր են Հայաստանի նկատմամբ ԱՄՆ և Ռուսաստանի վերաբերմունքը և նաև հայ-ամերիկյան ու հայ-ռուսական օրակարգերը։ Խիստ ցանկալի կլիներ, որպեսզի մեր քաղաքականության մարտավարության շրջանակներում ամենաներդաշնակը լիներ մեր ռազմավարական դաշնակից համարվող պետությունը։ Բայց մենք գիտենք, որ գործնականում ցավալիորեն հակառակ պատկեր է։ Ռուսաստանը շատ հարցերում ոչ միայն ներդաշնակ չէ Հայաստանի խնդիրներին, այլ գործում է դրանց հակառակ ու նպաստում սպառնալիքների առաջացմանը։ Դա ցավալի իրողություն է, բայց մենք պետք է աշխատենք այս իրողության պայմաններում, խնդիրներն այստեղ բավականին լայն են դառնում՝ սկսած հայ-ռուսական հարաբերությունների տրամաբանության վերափոխումից, որի գործընթացը սկսված է թավշյա հեղափոխությունից հետո»։
Ըստ նրա՝ ապարդյուն է համեմատել հայ-ռուսական և հայ-ամերիկյան հարաբերությունները։ «Ռուսաստանի հետ հարաբերության առումով մենք ունենք մի գլխավոր խնդիր՝ Մոսկվայի պատասխանատվությունը պահել անվտանգության հարցերի վրա, և այս առումով շատ հատկանշական է, որ վարչապետը երկու անգամ շեշտադրել է՝ հնարավոր պատերազմի համար գլխավոր պատասխանատուն ռեգիոնալ իմաստով Ռուսաստանն է։ Կարևոր է այս պատասխանատվությունը դնել ու դրա շրջանակներում աշխատել։ Հայաստանն իր բարեխղճության ու պարկեշտության իմաստով՝ որպես դաշնակից, որևէ կասկածի տեղիք չի տվել, իսկ Ռուսաստանը բազմաթիվ առիթներ է տվել։ Մենք սա պետք է ընդունենք և մեր անվտանգությունը դիվերսիֆիկացնելու համար աշխատենք հայ-ամերիկյան, հայ-եվրոպական, հայ-իրանական ուղղություններով։ Ռուսաստանի վերաբերմունքի վերափոխումը կախված է նաև նրանից, թե մենք ինչքան կամք ու ինքնիշխանություն ունենք այդ դիվերսիֆիկացիան ապահովելու համար»,- եզրափակեց նա։
