Հրաժեշտ զենքի՞ն, թե՞ զենքի մուտքը քաղաքականություն․ «Սասնա ծռերը» դարձավ կուսակցություն

Երբ ստեղծվում է նոր կուսակցություն, բնականաբար՝ առաջին հերթին հասարակությանը հետաքրքրում է, թե այն ինչով է տարբերվելու արդեն գոյություն ունեցող ու, որպես կանոն, ձախողված քաղաքական ուժերից։ Ինչքան էլ ընդունված է համարել, որ մեր հասարակությանը քաղաքական ծրագրերը չեն հետաքրքրում, միևնույն է՝ կուսակցության հիմնական այցեքարտը քաղաքական խոսքն է, որով նա տարբերվում է մյուսներից։

Այսօր «Սասնա ծռերը» համագումարում հայտարարեցին կուսակցություն դառնալու մասին։ Անշուշտ, խոսքը Ժիրայր Սեֆիլյանի թիմի մասին է, որը հետհեղափոխական Հայաստանում կուսակցություն դառնալու անհրաժեշտություն տեսավ։ Հայ քաղաքական միտքը նոր գույնով չհարստացավ․ համենայն դեպս՝ այդպիսի տպավորություն ստացանք Վարուժան Ավետիսյանի ծրագրային ելույթից։ «Ժամանակն է վերստանձնելու հայության համամարդկային առաքելությունը, որը բխում է Սասնա ծռեր էպոսում հավատամքային համակարգից: Ամեն բան, այդ թվում ազգը կորցնում է ամեն ինչ և ինքն էլ ի վերջո կորչում է, եթե հետամուտ չի լինում իր առաքելությանը, մենք ևս շեղվել ենք մեր առաքելությունից, և դա է պատճառը այն ամենի, ինչ մինչև օրս տեղի են ունում մեզ հետ, մնացյալը շղթաների օղակներ են»,-ասել է նա։

Միստիկայի ու քաղաքականության միախառնում, ոչ իրական օրակարգի ձևակերպում՝ այս ամենը բնորոշ է հայ ավանդական քաղաքական մտքին։ Կուր-Արաքսյան Հանրապետության ձևավորում խոստացող «ծռերն», ըստ էության, դաշնակցականության մոդիֆիկացիաներից մեկն են, ընդ որում՝ շատ ավելի պարզունակ ձևակերպումներով ու չմշակված ուղերձներով։ Այս հարթության վրա հայ քաղաքական միտքը նույնիսկ հետընթաց է ապրում՝ առաջ գնալու փոխարեն, որովհետև վերջին շրջանում դարձյալ դոմինանտ են դառնում պոպուլիզմն ու կարգախոսային հայրենասիրությունը։ Ու սա վերջին երեսուն տարվա ընթացքում երկու հզոր դեմոկրատական հեղափոխություն իրականացրած հասարակության քաղաքական ու սոցիալական վարքագծի պարադոքսներից մեկն է։

«Սասնա ծռեր» կուսակցության ստեղծումը հազիվ թե լուրջ ազդեցություն ունենա նաև ընթացիկ քաղաքական կոնֆիգուրացիայի վրա։ Ճիշտ է՝ հին քաղաքական համակարգը փլուզվում է ու ակնհայտորեն վակուում է առաջացել, սակայն այն կարող են լցնել կրեատիվ մոտեցումներ, մասնագիտական ու քաղաքացիական որակներ ունեցող թիմերն՝ իրենց հստակ քաղաքական օրակարգով։ «Սասնա ծռերը» չունի քաղաքական, մտավոր այդ որակները, նույնիսկ կարելի է արձանագրել, որ «ծռության» «կենսունակությունը» պայմանավորված էր նախկին ավտորիտար համակարգով, ինչը ծնել էր համարժեք հակահամակարգի պահանջարկ։ Այս իմաստով՝ «ծռերի» պոպուլյարության պիկը, գագաթնակետը ՊՊԾ գնդի գործողություններն էին, իսկ թավշյա հեղափոխությունն, ըստ էության, մարգինալացրեց ոչ միայն քրեօլիգարխիկ համակարգը, այլ նաև՝ նրան հակադրվող «մաուզերիստական» համակարգը։ Հիմա Հայաստանում մեծ է բաց, մրցակցային համակարգ ձևավորելու հեռանկարն, ինչը գրեթե բացառում է «մաուզերականության» քաղաքական պահանջարկը։

Սակայն ամենասկզբունքային հարցը վերաբերում է «Սասնա ծռեր» կուսակցության ու զենքի հարաբերություններին, այլ խոսքով՝ Սեֆիլյանի թիմի նախկին գործունեության վերաիմաստավորմանը։ Կուսակցության նախաձեռնողները մի կողմից՝ հայտարարում են, թե փակված են համարում պայքարի զինված էջը, մյուս կողմից՝ այսօրվա համագումարը վերածում են ՊՊԾ գրավման մասնակից «ծռերի» տրիումֆի ու հնչած ելույթներից էլ ակնհայտ է դառնում, որ նորաստեղծ կուսակցության հիմնական այցեքարտը դառնալու է ՊՊԾ գնդի գրավման միֆականացումը, հերոսականացումը։

Սա արդեն նման է՝ ոչ թե հրաժեշտ զենքին, այլ զենքի մուտքը քաղաքականություն լեգիտիմացնելուն։ Ռազմա-քաղաքական միավորումների գոյությունը տարածված է Ասիայի, Մերձավոր Արևելքի մի շարք երկրներում, որոնցում վերացած է սահմանը քաղաքականության և ահաբեկչության միջև։

Հուսանք, որ նոր Հայաստանում նման արկածախնդրություն չի հանդուրժվի ու նորաստեղծ կուսակցության նախաձեռնողներն էլ Երևանը չեն շփոթի Բուրջ Համուդի հետ։

«Սասնա ծռեր» կուսակցության ստեղծումն արժեքավոր կարող է լինել միայն այն պարագայում, եթե դա ուղերձ լինի հասարակությանը, որ վերջնականապես մոռացության է տրված զենքը՝ որպես քաղաքական պայքարի գործիք, պետության դեմ ուղղված դավադիր կրակոց։

Լուսանկարը՝ Photolure-ի