Անցյալ տարի սկսված նավթի էժանացումից Ադրբեջանի արտարժույթի պահուստների նվազումը և մանաթի փոխարժեքի կրկնակի արժեզրկումը խիստ քննության ենթարկեց նավթից կախված այդ երկրին: Երկար տարիներ այդ երկիրը կառավարող առաջնորդի տնտեսական և քաղաքական դժվարությունները դեռ նոր են սկսվում: Այս մասին Bloomberg գործակալության կայքում գրում է Բալազս Պենզը:
Հեղինակն ընդգծում է, որ նախագահ Իլհամ Ալիևը մուտք է գործել իր իշխանության դժբախտ էջ. մանաթը հայտարարվել է անցյալ տարվա ամենավատ արտարժույթը: Ալիևների ընտանիքը 40 տարուց ավելի կառավարում է այդ երկիրը, սակայն գների հանկարծակի աճի պատճառով իր տասնամյա կառավարման ժամանակաշրջանում նա առերեսվել է ժողովրդի ամենամեծ դժգոհությանը:
«Ադրբեջանում առկա գոռում-գոչյունները և դժգոհությունը ցուցադրությունն են այն բանի, որ նավթի էժանացման հետ մեծացել են Ալիևների դինաստիայի խնդիրները», -գրում է Պենզը:
Economist Intelligence Unit կազմակերպության Ադրբեջանի գծով վերլուծաբան Ալեքս Նայքն այդ առնչությամբ գրում է. «Նախագահ Ալիևը նման ճգնաժամը լուծելու փորձ չունի: Նա ավելի շատ կյանքի չափանիշներն ու աշխատավարձերն արհեստականորեն բարձրացնելով էր զբաղված…Նավթից կախվածությունը Սաուդյան Արաբիային է հիշեցնում, սակայն, Ադրբեջանի ինքնիշխան պահուստները շատ փոքր են»:
Standart & Poor`s վարկանիշային գործակալությունը գտնում է, որ այս տարի Ադրբեջանում արժեզրկումը կհասնի 15 տոկոսի, քանի որ պարենի եւ ներմուծվող ապրանքների գները խիստ բարձրացել են:
Հեղինակը նշում է, որ կարգ ու կանոնը պահպանելու համար Ալիևը բռնությունների է դիմում:
«Պետք է հասկանանք, որ Ադրբեջանում նավթի դարաշրջանն ավարտվել է: Մանաթը չենք կարողանում պաշտպանել, քանի որ ժամանակին չենք կարողացել դիվերսիֆիկացնել տնտեսությունը», – Duke համալսարանում ասում է Ադրբեջանից ժամանած տնտեսագիտության պրոֆեսոր Գուբադ Իբադօղլուն:
Լոնդոնում Oxford Economics Ltd-ի գլոբալ մակրոհետազոտության ղեկավար Գաբրիել Շտեռն էլ գտնում է, որ արտարժույթի արժեզրկումը հարցի մի կողմն է, և բողոքները միայն դրա հետ կապելը ճիշտ չէ:
