«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Գյումրիից ՀՀԿ պատգամավոր Սուքիաս Ավետիսյանը:
– Պարոն Ավետիսյան, Դուք չե՞ք մասնակցում ռուսական ռազմաբազայի տարածքում Վալերի Պերմյակովի դատավարությանը:
– Ոչ, այս դատական պրոցեսին մասնակցելու իմաստը չեմ տեսնում, որովհետև այն վերաբերում է նրա դասալքությանը: Դա իրենց խնդիրն է: Միևնույն է՝ որևէ հետաքրքիր բան չկա, որովհետև ինքը ոչ մի ցուցմունք չի տալիս, բան չի խոսում: Իրենց դատական պրոցեսն է, թող ռուսական կողմն անի՝ վերջացնի: Երբ արդեն սպանության գործով մեր դատավարությունը սկսվի, այդ ժամանակ կմասնակցեմ:
– Իսկ Ձեզ չե՞ն հետաքրքրում քննչական մանրամասները, թե նա ինչու է լքել ռազմաբազան:
– Ճիշտ է, այդ հարցը քննվում է, բայց ինքը որևէ տեղեկություն չի տալիս: Բացի այդ՝ նա ինչ էլ ասի, ինձ մոտ հավատ չի ներշնչի:
– Իսկ միգուցե հետևեիք՝ հասկանալու համար, թե ռազմաբազայից բացակայելուն վերաբերող դատական պրոցեսը արդա՞ր է ընթանում, թե՞ ռուսական կողմը կողմնակալ դրսևորումներ է ցուցաբերում:
– Ես եմ որոշում, թե ինչ անեմ, և այդպես նպատակահարմար չեմ գտել մասնակցելու այդ դատական գործընթացին, որովհետև նախ՝ չեմ ուզում նրա երեսը տեսնել, բացի այդ՝ չեմ կարծում, որ դատական գործընթացն ինչ-որ նոր լույս կսփռի այդ ամբողջ պատմության վրա: Ինձ շատ լավ հետաքրքրում է այդ գործը, ես շատ լավ հետևում եմ դրան, բայց այնտեղ պարտադիր չէ իմ ներկայությունը: Ես հետևում եմ ու գիտեմ, թե ինչ ձևով եմ հետևում, ես իմ հետևելու մեթոդներն ունեմ:
– Իսկ ինչպե՞ս, ի՞նչ մեթոդներով եք հետևում:
– Չեմ ասի, ինչո՞ւ ասեմ, դա իմ գաղտնիքն է:
– Հրապարակված տեղեկություններից զատ՝ դրանք Ձեզ հավելյալ տեղեկություններ տալի՞ս են:
– Անընդհատ տեղեկություններ ստանում եմ, բայց ես ստանում եմ հիմնականում հրապարակվելու ենթակա տեղեկությունները: Գաղտնի տեղեկություններ չեմ ստանում: Բայց եթե ինչ-որ լրացուցիչ բան է հետաքրքրում, և որ ես անձամբ կարող եմ դրան տեղյակ լինել կամ ներկա լինել, կլինեմ, բայց այս պահին ներկա գտնվելու անհրաժեշտություն չկա:
– Եթե այդքան ուշադիր եք հետևում սպանության գործի քննության գործընթացներին, ի՞նչ տպավորություն ունեք:
– Նախապես ինչ մտածում էի, այդ նույն տպավորությունը մնացել է: Դատը շատ արագ անելու են, պատիժը սահմանելու են, որևէ մեկը որևէ նոր բան չի ավելացնի մինչև հիմա հնչած խոսքերին կամ հրապարակված տեղեկություններին:
– Ձեր կարծիքով՝ ինչի՞ արդյունք էր, որ ռուսական կողմը բավականին արագ որոշում կայացրեց ու գործը հանձնեց հայկական կողմին:
– Դա բազմաթիվ բանակցությունների, բազմաթիվ դժգոհությունների արդյունք էր: Նմանատիպ տարբեր խնդիրներ գումարվեցին, և ի վերջո որոշակի արդյունք ունեցանք:
– Չե՞ք կարծում, որ այդ որոշման դեպքում հատկապես Բաղրամյան պողոտայում տեղի ունեցած բողոքի ակցիաներն իրենց դերն ունեցան: Ճիշտ է, դրանք ուղղված չէին այդ գործին, բայց որոշակի հակառուսական տրամադրություններ էին պարունակում:
– Իսկ ով ասաց, որ չեմ կարծում, հենց դրա համար եմ ասում, որ տարբեր բողոքների, տարբեր բանակցությունների հանրագումարում է գործը հայկական կողմին փոխանցվել:
– Այն, որ ռուսական կողմը նախապես հրաժարվում էր գործը հանձնել…
– Ռուսական կողմը երբեք չի հրաժարվել, ես էլ եմ մի քանի հանդիպումներ ունեցել, որևէ մեկը պաշտոնապես չի ասել, որ հրաժարվում են հանձնել: Նրանք ընդամենն ասում էին, թե դա հակասում է իրենց Սահմանադրությանը կամ օրենքներին, որ փորձենք գտնել տարբերակներ: Հիմա երևի տարբերակներ գտան:
– Իսկ Ձեզ մոտ կասկածներ չի՞ հարուցում այն հանգամանքը, որ հանկարծակի կայացրեցին գործը հայկական կողմին հանձնելու որոշումը, որ Պերմյակովը միանգամից ընդունեց մեղքը:
– Ինձ համար տարօրինակ չի թվում, որովհետև նա այլ բան չուներ անելու, ի սկզբանե նա ընդունել է, որ ինքն է արել ու վերջ: Ձեր կարծիքով՝ այս ընթացքում ինչ-որ բա՞ն պետք է փոխվեր: Դրա համար եմ ասում, թե այս ընթացքում բան չէր էլ փոխվի:
– Իսկ Ձեզ համար կասկածելի չէ՞, որ գործով մեղադրյալ կամ կասկածյալ ներգրավված է միայն Պերմյակովը, որ նրա հետ որևէ մեկը չկա: Ավետիսյանների հարազատները չեն հավատում, որ Պերմյակովը մենակ է կատարել այդ սպանությունը:
– Ի սկզբանե կասկած է եղել, որ մենակ չի գործել, որ ուղղորդված է եղել: Բայց անցած ամիսների քննության ընթացքում որևէ նման հավաստիացում կամ նման վարկած քննչական մարմինների կողմից չի հաստատվել: Փաստորեն ստացվում է, որ ինքը մենակ է եղել, և ոճրագործությունն էլ պատահական է գործել: Իսկ կասկածներ ինձ մոտ միշտ էլ եղել են: Միգուցե վաղուց արդեն հետքերը վերացված են եղել, դրա համար էլ հնարավոր չէ հիմնավորել: Միգուցե պետք է սպասել, որ արդեն սպանության գործով դատական գործընթացը սկսվի: Գուցե այդ ժամանակ նմանատիպ հարցադրումներ լինեն և հնարավոր լինի ավելին հասկանալ:
– Իսկ հետքերը հավանաբար հասցրեցին վերացնել կամ Պերմյակովի հետ աշխատել այն պատճառով, որ նա միանգամից ռուսական կողմի ձեռքը ընկավ և ոչ թե հայկական կողմը նրան ձերբակալեց:
– Չեմ կարող ասել, բայց կասկածներ միշտ էլ լինում են:
– Իսկ դատավարության այս օրերին Գյումրիում լարվածություն կա՞:
– Որևէ լարվածություն չկա, հարազատներից բացի՝ որևէ մեկը ցանկություն չի հայտնել մասնակցելու դատավարությանը: Ավելի շուտ փորձում են արհամարհել, և ճիշտ են անում: Բոլորը կարծում են, որ այդ դատավարությունը բան չի տալու և շատ արագ ավարտվելու է:
– Դուք է՞լ եք արհամարհում, որ չեք մասնակցում դատավարությանը:
– Ինչ-որ չափով՝ այո: