Վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը շաբաթ օրը Գյումրի կատարած այցի ժամանակ հայտարարեց, թե էլեկտրաէներգիայի սակագնի՝ թանկացված 6,93 դրամը վճարվելու է Որոտանի կասկադի վաճառքից ստացված գումարներից:
Հիշեցնենք, որ Որոտանը վաճառվեց ամերիկյան«Կոնտուր գլոբալ» ընկերությանը՝ 180 միլիոն դոլարով: Այսինքն՝ ՀԷՑ-ի ունեցած 23 մլրդ դրամ պարտքը, որը ոլորտի պատասխանատուների ներկայացմամբ գոյացել է անցած տարվա սակավաջրության, դոլարի փոխարժեքի և Ատոմակայանի՝ սահմանված ժամկետից ավելի չաշխատելու պատճառով, կվճարվի Որոտանի վաճառքից ստացված գումարներով:
Մինչդեռ Սերժ Սարգսյանը մոտ երկու ամիս առաջ հայտարարել էր, թե էլեկտրաէներգիայի սակագնի՝ թանկացված 6,93 դրամը ֆինանսավորվելու է անվտանգությանը հատկացված գումարներից՝ առանց մանրամասնելու, թե ինչ գումարների մասին է խոսքը: Ավելի ուշ ՀՀԿ-ական պատգամավոր Վարդան Այվազյանն էլ հայտարարել էր, թե այդ 6,93 դրամը ֆինանսավորելու համար գումարներ կվերցվեն տուգանքներից գանձվող գումարներից: Բայց հիմա պարզվում է, որ իշխանական վերնախավում որոշում է կայացվել այդ գումարը հատկացնել ամերիկյան ընկերությանը Որոտանի վաճառքից ստացված գումարներից:
Այնուամենայնիվ, որքանով է օբյեկտիվ կամ համարժեք էներգետիկ ոլորտի օբյեկտներից մեկի պարտքը ֆինանսավորել մեկ այլ օբյեկտի վաճառքից ստացված գումարներով: Հատկապես, որ կարծիք կա, թե այդ թանկացումը արդարացված չէ, և կարելի էր ՀԷՑ-ը արդյունավետ կեպով շահագործել առանց սակագնի բարձրացման: Տնտեսագետ Արտակ Մանուկյանը մեզ հետ զրույցում ասաց, թե նախ պետք է հասկանալ, որքան է օբյեկտիվ ՀԷՑ-ի պարտքը: «Եվ պետք է նախ հասկանալ, թե ուրիշ էլ ինչ տարբերակ կար: Այդ գումարը հո օդից չէր գալու, ինչ-որ մի տեղից պետք է գար: Այս հարթության մեջ իշխանությունն, իմ կարծիքով, ձիու քայլ արեց՝ կարծես թե բյուջեից չի ֆինանսավորվում, միաժամանակ ֆինանսավորվում է օրենսդրությունը փափուկ շրջանցելով: Ազգային ժողովը շրջանցելու և մեծ հնչեղությունից խուսափելու քայլ է»,- ասաց տնտեսագետը:
Վերջինիս խոսքով՝ եթե ՀԷՑ-ի վրա լիներ պատշաճ վերահսկողություն, և եթե ՀԷՑ-ը արդյունավետ աշխատեր, ապա մենք էլեկտրաէներգիայի համար կունենայինք ոչ թե 41 գումարած 6,93 դրամ սակագին, այլ ավելի էժան արժեք: Ըստ նրա՝ 6,93-ի մասով աուդիտը չի կարող հիմնախնդիրները խորությամբ բացահայտել, որքան նույն 41 դրամի համար անցկացվող աուդիտը, թե արդյո՞ք մենք վճարում ենք որևէ շքեղության կամ խարդախության համար: Եվ եթե նման ուսումնասիրություն լինի, վստահ եմ, որ շատ ավելի ցցուն կոռուպցիոն սկանդալների ականատես կլինենք:
Ինչ վերաբերում է Ս. Սարգսյանի հայտարարությանը, թե այդ ֆինանսական միջոցները հատկացվելու են անվտանգությանը տրամադրվող գումարներից, ապա Ա. Մանուկյանը հիշեցրեց նաև ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար Վահրամ Բաղդասարյանի այն հայտարարությունը, թե այն նվիրատվություն է լինելու: «Ամեն մեկն իր մտահորիզոնից մի բան ասում էր, ինչը ենթադրում է, որ պետական կառավարման պլանավորման առումով լրջագույն խնդիրներ կան: Այսինքն՝ այդ պահին կար ցայտնոտային իրավիճակ, կար ժողովրդի կրքերը հանդարտեցնելու խնդիր, որի համար ամեն մեկը ինչ-որ հայտարարություն էր անում՝ առանց համապատասխան ֆինանսական պլանավորման: Իսկ դա կառավարման թերությունների մասին է վկայում»,- ասաց Ա. Մանուկյանը:
Տնտեսագետը նաև ավելացրեց, որ այն, ինչ ՀԷՑ-ում առաջարկում է անցկացնել Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովը, աուդիտ չէ և այդպիսով լուրջ էֆեկտիվություն չի ունենա: Ավելին՝ ծախսային առումով անարդյունավետ է, քանի որ այդ ուսումնասիրությունից հետո դեռ պետք է աուդիտ անցկացնեն, եթե, իհարկե, անցկացնեն: «Իսկ ամենահավանական սցենարն այն է, որ իշխանություններն ամենայն հավանականությամբ ներդրող ունեն, որը պատրաստ է ՀԷՑ-ը գնել: Իսկ այս ուսումնասիրության արդյունքում էլ ներդրողը կհասկանա, թե ինչ է ձեռք բերվում: Ավելին՝ ՀԷՑ-ի վաճառքով աուդիտի խնդիրը մեջտեղից դուրս կգա: Ամեն ֆինանսական տարվա ավարտին ՀԷՑ-ը օրենսդրության համաձայն պետք է աուդիտ անցներ, բայց բացառված չէ, որ այս ուսումնասիրության արդյունքում լինի սովորական ֆինանսական հաշվետվության աուդիտ»,- եզրափակեց Ա. Մանուկյանը:
