Կառավարության նիստում կառավարության գործունեության հնգամյա ծրագրի քննարկմանը, որը պետք է ներկայացվի ԱԺ հաստատմանը, վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ Հայաստանը պետք է իրականացնի ակտիվ և նախաձեռնողական արտաքին քաղաքականություն, աշխատելով բոլոր երկրների և կազմակերպությունների հետ: Իր ձևակերպման մեջ միտքը հույժ կարևոր է, սակայն իրական քաղաքականության ռեժիմում այն իմաստավորվում է միայն գործողությունների վերածվելու պարագայում: Այստեղ արդեն առաջանում են բարդությունները, կապված այն հանգամանքի հետ, որ բոլոր ուղղություններով Հայաստանի ակտիվ ու նախաձեռնողական քաղաքականությունը բախվում է մեկ ուղղությամբ խանդի՝ Ռուսաստան:
Մեղմ ասած խանդի, քանի որ բանը լոկ խանդը չէ, կամ խանդը քաղաքական կատեգորիա չէ, ինչպես կասեր նախկին իշխանության ներկայացուցիչներից մեկը: Բանն այն է, որ Հայաստանը բախվում է Ռուսաստանի արգելքներին, որը Հայաստանի ակտիվ ու նախաձեռնողական քաղաքականությունը դիտարկում է իբրև «փախուստ» իր ազդեցության գոտուց: Այդ խնդրի առաջ Հայաստանը կանգնել է ամբողջ հետխորհրդային շրջանում, դրան յուրովի բախվել են թե առաջին, թե երկրորդ, թե երրորդ նախագահները, բախվում է թե Նիկոլ Փաշինյանը: Իսկ Ռուսաստանի արգելք ասվածը որպես կանոն վերաբերում է Հայաստանի անվտանգության հարցերին, լինի անմիջապես ֆիզիկական, թե տնտեսական, կամ անգամ հոգեբանական անվտանգության տիրույթներ: Ինչպե՞ս լուծել այդ հարցը, հատկապես այն պարագայում, երբ Հայաստանն ըստ էության բաց է թողել հարցը լուծելու մոտ երեք տասնամյակ, և ունի իհարկե գլխավոր խնդիրը՝ Ադրբեջանի հետ կոնֆլիկտ, որտեղ հիմնավորապես սրվում է Ռուսաստանի անվտանգային աջակցության կարիքը, հատկապես այն դեպքում, երբ Հայաստանը բացի դիվանագիտական բնույթի հայտարարություններից, չունի ավելի գործնական և առարկայական համարժեք բնույթի աջակցության մասին այլ հավաստիացում:
Եվ ընդհանրապես, Հայաստանի համար սկզբունքորեն անընդունելի և վտանգավոր է վերածվել Ռուսաստան-Արևմուտք դիմակայության գոտու, առավել ևս իր քայլերով «սադրել» այդպիսի դիմակայություն, որոշելով մի տեղից անցնել մյուսը: Ահա այդ բարդ միջավայրում Հայաստանը պետք է կառուցի ակտիվ և նախաձեռնողական արտաքին քաղաքականություն բոլոր կարևոր ուղղություններով, ինչը ուղղակի հրամայական է՝ առավել ևս այլընտրանքների, հավելյալ կարողությունների ձևավորման առումով, և մյուս կողմից նաև, ինչպես նկատեցինք, բախվում է Ռուսաստանի խնդրին: Այստեղ է, որ Հայաստանի համար կենսական անհրաժեշտություն է դառնում ներքին ռեսուրսների արագ, դինամիկ, հնարավորինս ընդգրկուն գեներացիան: Դա ենթադրում է ոչ միայն Հայաստանում քաղաքական-գաղափարական մրցակցային ներքաղաքական կյանքի, համակարգի ձևավորում, այլ նաև համահայկական ռեսուրսի ներգրավում, օգտագործելով սփյուռքյան հնարավորությունները: Չլինի ակտիվություն ու նախաձեռնողականություն այդ հարցում, գործնական արդյունավետություն չի ստանա արտաքին քաղաքականության ակտիվությունն ու նախաձեռնողականությունը, որովհետև դրա համար պետք է ներքին կարողությունների ընդլայնումով ընդլայնվի արտաքին հնարավորությունների շրջանակը:
