«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Ֆրանսահայ կազմակերպությունները համակարգող խորհրդի համանախագահ, Nuvelles D՛Armenie ամսագրի խմբագիր Արա Թորանյանը։
– Պարոն Թորանյան, Ֆրանսիայի և Ռուսաստանի նախագահները քննարկել են արցախյան հարցում ստեղծված վիճակը և անելիքները: Տեսակետ կա, որ Ֆրանսիա-Ռուսաստան գործակցությունը պետք է արտահայտվի Մինսկի խմբի համանախագահության ձևաչափի աշխատանքի աշխուժացումով։ Մինսկի խմբի համանախագահների շրջանակում արդյոք աշխուժացում սպաս՞ում եք, երբ, օրինակ, Մինսկի խմբի համանախագահները եկան Հայաստան, սակայն Մոսկվայի համանախագահը՝ ոչ։
– Մոսկվան տպավորություն չի ստեղծում, թե ցանկանում է վերակենդանացնել Մինսկի խումբը՝ չնայած Պուտինի որոշակի պնդումներին: Դեկտեմբերի 29-ին Սոչիում նախատեսված Լավրովի և Չավուշօղլուի հանդիպումը ավելի շուտ տպավորություն է ստեղծում, որ Թուրքիան և Ռուսաստանը գնում են դեպի մի ձևաչափ, որը կարող է նմանվել Սիրիայի համար Աստանայի: Ամեն ինչ կախված կլինի Ֆրանսիայի և ԱՄՆ-ի քաղաքական կամքից`պաշտպանելու Մինսկի ձևաչափը, որի համար նրանք ստացել են մանդատ, և որի համար իրենք պատասխանատու են՝ ինչպես հակամարտող կողմերի, այնպես էլ Հայաստանի և ԱՄՆ-ի նկատմամբ։
– Հնարավո՞ր է, որ Մակրոնը Պուտինից փորձել է հետաքրքրվել ՌԴ համանախագահի բացակայության մոտիվների մասին։
– Կարծում եմ, որ այդպես է: Ֆրանսիան ազդվել է Լեռնային Ղարաբաղի իրավիճակից: Դա ցույց է տվել օրենսդիր իշխանության, Սենատի և Ազգային ժողովի ներգրավմամբ: Նույնիսկ եթե դրանք ցանկություններ են, որոնք չեն պարտավորեցնում գործադիրին, Մակրոնը չի կարող ձևացնել, թե ոչինչ չի պատահել և ձեռքերը լվանում է խնդրից:
– Ֆրանսիան այս փուլում ի՞նչ կարող է անել Արցախի միջազգային ճանաչման հարցում, և արդյո՞ք հաջորդ քայլը խորհրդարանից հետո հայտնի բանաձևի հետ կապված կարող է դրական եզրակացության արժանանալ հենց Մակրոնի կողմից։ Որքանո՞վ է դա հավանական։
– Եթե պատերազմի իրականացման ավարտից հետո Ֆրանսիան ստիպված լինի բախվել մեկ այլ հետևյալ հանցագործության՝ Ռուսաստանի համանախագահի կողմից Մինսկի խմբի առաքելության փաստացի վերացմանը, ապա այն իրավասու կլինի ինքնուրույն շարունակել: Իրական գործին այս պայմաններում, և քանի որ բռնությունը տիրում է օրենքին, այս իրագործելի արդյունքը կարող է լինել Արցախի Հանրապետության ճանաչումը: Սա կարձագանքեր Սենատի և Ազգային ժողովի կողմից արտահայտված ցանկություններին և կմտցներ այլ ճանաչումներ ամբողջ աշխարհում:
– Հայ-ֆրանսիական հարաբերությունների բարելավման ուղղությամբ 2021-ին ի՞նչ քայլեր պետք է իրականացվեն Սփյուռքի և Հայաստանի կողմից։
– Ֆրանսիայում հայ համայնքը շատ ակտիվ էր այդ թեմայի շուրջ և պետք է շարունակի նույն ակտիվությունը ցուցաբերել: Հայաստանը նաև ակտիվացրել է իր ժեստերը Ֆրանսիայի նկատմամբ, մասնավորապես Ֆրանկոֆոնիայի անդամ դառնալու միջոցով: Մենք ունենք դեսպան, որը, մասնավորապես, մոբիլիզացված է երկու երկրների հարաբերությունները բարելավելու համար: Գնդակը Ֆրանսիայի դաշտում է: Նա ուներ ուժեղ խոսքեր, մարդասիրական նախաձեռնություններ, որոնք պետք է ողջունել: Նա պետք է ավելի հեռուն գնա, քաղաքական և դիվանագիտական ճանապարհով, և համոզի իր հարևաններին դուրս գալ իրենց կաղապարներից: Քանի որ Թուրքիայի համար դաշտը բաց թողնելը չի խանգարի բուն Եվրոպայի անվտանգությանը: