Մոսկվայում ադրբեջանցիների զանգվածային հարձակումներ են տեղի ունենում Ռուսաստանում բնակվող հայերի վրա, ու դա տեղի է ունենում այն ֆոնին, երբ ՌԴ արտգործնախարար Լավրովը հանդիպում է հայկական և ադրբեջանական համայնքների ներկայացուցիչների հետ՝ հենց բախումներ թույլ չտալու համար: Դա նշանակում է, որ Լավրովը կա՛մ հանդիպել է ոչ այն ադրբեջանցի ներկայացուցչի հետ, որը ազդեցություն ունի համայնքում, այսինքն՝ Լավրովի հանդիպումը կրել է զուտ ձևական, այսպես ասած՝ գալոչկայի կամ ընդամենը հարձակումների համար պատասխանատվությունից քողարկվելու բնույթ, կա՛մ ադրբեջանական համայնքի ղեկավարները պարզապես թքած ունեն ռուսական ղեկավարության վրա:
Երկու դեպքում էլ գործ ունենք խայտառակ պատկերի հետ, որը ամենևին չի սահմանափակվում հայ-ադրբեջանական հակամարտությամբ: Դա ընդամենը դրսևորման առիթն է, իսկ խորքային պատճառները գտնվում են տասնամյակների ռուսական քաղաքականության մեջ, որի մշակները տարիներ շարունակ պարբերական գործարքների են գնացել Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ՝ դրանում տեսնելով իրենց «կովկասյան դերակատարման առհավատչյան»: Դա էլ իր հերթին պայմանավորված է անշուշտ այն հանգամանքով, որ այդ «առհավատչյայի» իրավապայմանագրային հիմքը 1921 թվականի ռուս-թուրքական պայմանագրերն են, որոնք կողմերի համար ըստ էության նախատեսում են հավասարապես հենց այն վարքագիծը, որը մենք տեսնում ենք այժմ:
Այսինքն՝ թուրքերն անում են այն, ինչ պայմանագիրը խորքային առումով վերապահում է իրենց, իսկ Ռուսաստանը՝ այն, ինչ պարտավորված է այդ պայմանագրով, այսինքն՝ չեզոքացնել ռեգիոնում հայկական սուբյեկտության որևէ վերելք, որը կարող է խնդիր լինել Թուրքիայի համար: Ըստ այդմ էլ՝ Կովկասում հայկական սուբյեկտության վերելքը Ռուսաստանը ինքնաբերաբար խնդիր է դիտարկում նաև իր համար:
Այստեղ է նաև պատճառը, որ անգամ ուժգին բախումների պայմաններում, որ լինում են Սիրիայում, Լիբիայում, Մոսկվան Կովկասի հարցում չի գնում Անկարայի հետ սկզբունքային հակադրության: Ըստ այդմ՝ երբ որևէ մեկը Հայաստանում խոսում է հայ-ռուսական բարեկամության, դաշնակցության, Թուրքիային զսպող միակ ամենափրկչի կամ ամենադաշնակցի մասին, ապա թող բարի լինի դրսևորի համարձակություն և սահմանի չափման իրական փաստաթղթային, ասել է թե՝ շոշափելի, ոչ թե պաթետիկ-կենացա-դեկլարատիվային չափանիշը՝ ռուս-թուրքական պայմանագիրն ու դրա հանդեպ Մոսկվայի պաշտոնական դիրքորոշումը:
