ԱՄՆ Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի ընդունած բանաձևը, որով ճանաչվում է Հայոց ցեղասպանությունը, չնայած իր օրենքի ուժ չունենալու և լոկ խորհրդատվական բնույթի փաստաթուղթ լինելու հանգամանքին, անշուշտ, նոր էջ է բացում հայկական հարցի միջազգային շրջանառության համատեքստում, ձևավորում նոր իրավիճակ և գծում նոր նշաձող: Իսկ սա նշանակում է այդ ամենի ազդեցության բազմավեկտոր շրջանակ, ամենատարբեր ուղղություններով: Թե որևէ կոնկրետ ուղղությամբ ինչպիսին կլինի ազդեցությունը, անշուշտ կախված է նաև այն հանգամանքից, թե ինչպես կզարգանան համաշխարհային քաղաքականության հարցերն ու իրողությունները հետագայում, ու այդ առումով իրենց ինչպես կպահեն թե ներամերիկյան, թե նաև միջազգային դերակատարները:
Բնականաբար, այդ ամենին ոչ միայն ուշի-ուշով պետք է հետևի նաև Հայաստանը և հայությունը, այլ պետք է նաև այդ ամենը ընթացիկ ռեժիմով ներդրվի Հայաստանի արտաքին քաղաքական և անվտանգային մարտավարության ու ռազմավարության գծագրման գործում: Այստեղ առանցքային դիտարկման ուղղություններից մեկն անկասկած պետք է լինի ռուս-թուրքական ուղղությունը: Այն, որ ԱՄՆ բանաձևը իր ազդեցությունն է թողնելու ռուս-թուրքական գործակցության վրա, և այն, որ այդ գործակցությունն էլ, իր հերթին, էական նշանակություն ունի Հայաստանի, հայկական պետականության, ընդհանրապես հայկական գործոնի միջազգային դերակատարության առումով, աներկբա է: Հարցն այն է, թե ինչպիսին է լինելու ազդեցությունը: Երբ 2016 թվականին Գերմանիայի Բունդեսթագը ընդունեց Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող բանաձև, խիստ հատկանշական հայտարարություն արեց ՌԴ արտգործնախարար Լավրովը՝ ասելով, թե՝ եթե Անկարան չի ուզում տհաճ անակնկալներ, ապա պետք է գործընկեր լինի Ռուսաստանի հետ: Հատկանշական է, որ այդ ժամանակաշրջանը թուրք-սիրիական սահմանին ռուսական օդանավի խոցման հետևանքով ռուս-թուրքական գժտության ժամանակաշրջանն էր: Եվ ինչն առավել հատկանշական է, հենց այդ փուլից սկսվեց հաշտությունն ու մերձեցումը:
Այլ կերպ ասած, Մոսկվան Անկարային հայտնում էր, որ, եթե չի ցանկանում հայկական հարցով տհաճություն, ապա պետք է դիմի Ռուսաստանին: Ակնառու է, որ Մոսկվայի համար էլ հայկական հարցը լծակ է Անկարայի հետ հարաբերություններում, սակայն ոչ թե, այսպես ասած, չճանաչելու իմաստով՝ ճանաչում ՌԴ-ում տեղի է ունեցել 1995-ին, Պետդումայի մակարդակում, այլ միջազգային ճանաչման գործընթացում զսպման առումով՝ օգտագործելով Հայաստանի և հայկական սփյուռքի վրա ազդեցության լծակները: Ներկայումս տեղի է ունենում իրավիճակի փոփոխություն լայն իմաստով՝ սկսած Հայաստանից և հայ-ռուսական հարաբերությունից, որտեղ թավշյա հեղափոխությունից հետո Երևանը դնում է փոխադարձ հարգանքի, միմյանց գործերին չմիջամտելու և ինքնիշխանության արժեքներն ու կանոնները: Եթե այդ գործընթացը վերածվում է քաղաքական գծի և ձևավորում նոր իրավիճակ հայ-ռուսական հարաբերություններում, ապա դա ինքնաբերաբար հանգեցնելու է Թուրքիայի նկատմամբ Ռուսաստանի՝ հայկական հարցի միջազգային ճանաչման գործընթացում զսպման լծակի թուլացմանը կամ չեզոքացմանը: Իսկ դա Թուրքիայի հարցում Ռուսաստանի քիչ լծակներից մեկն է, ինչի վկայությունն է նաև այն, որ հաշտեցումից հետո՝ Բունդեսթագի ճանաչման ֆոնին կամ հողի վրա, Անկարայում ցինիկաբար գնդակահարվեց ՌԴ դեսպանը, ինչը, սակայն, Մոսկվան ստիպված էր կուլ տալ:
Ռուս-թուրքական հարաբերության համատեքստում Մոսկվայի հազվադեպ լծակի կորուստը, որ տեղի կունենա Հայաստանի ինքնիշխանության ձեռքբերումով, կարող է խախտել ռուս-թուրքական հարաբերության բալանսը: Իսկ Նահանգների համար այստեղ, իհարկե, բալանսը կարևոր է, քանի որ ռուս-թուրքական փոխադարձ զսպման մեխանիզմը Նահանգների համար ռեգիոնալ անվտանգության կառավարման գործիքներից մեկն է: Այդպիսով, ընդունելով Հայոց ցեղասպանության ճանաչման բանաձևը Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատում, ի թիվս մի շարք հարցերի, ԱՄՆ-ն նաև բարձրացնում է Թուրքիայի համար Ռուսաստանի կարևորությունը, ասել կուզի, ՌԴ նշանակությունը Անկարայի համար, հետևաբար, ՌԴ-ին Թուրքիայի հետ հարաբերության առումով սնուցում որոշակի ամրություն, միաժամանակ՝ խորքային առումով թուլացնելով Հայաստանի ինքնիշխանության խնդրի հանդեպ ճնշումը:
