Էդուարդ Շարմազանովի կարծիքով՝ հարկ է գործընկերներին դաշնակիցներից տարբերակել: Այսպես, նրա խոսքով, Հայաստանին ԵՄ-ի հետ գործընկերային հարաբերություններն են կապում, իսկ Ռուսաստանի, ՀԱՊԿ եւ ԵՏՄ երկրների հետ՝ դաշնակցային: «Իսկ դաշնակցային հարաբերությունները մեկ կարգ բարձր են, քան գործընկերայինները»,- եզրափակել է ԱԺ փոխխոսնակը:
Դասագրքային մակարդակում Շարմազանովը գուցե նույնիսկ ճիշտ է ասում, ամբողջ խնդիրն այն է որ դաշնակցային պարտավորություններն առաջին հերթին արտահայտվում են դիվանագիտական հարաբերություններում և անվտանգության բնագավառում: Հիմա դասագրքային կամ, այսպես կոչված, տեսական հարթությունից տեղափոխվենք իրական հարթություն: Եթե առաջնորդվենք Շարմազանովի տրամաբանությամբ, ապա ՀԱՊԿ-ն իրեն սպառնացող մարտահրավերների շարքում վաղուց պետք է դասած լիներ Ադրբեջանին, որովհետև այդ երկիրը պարբերաբար ոտնձգություններ է կատարում ՀԱՊԿ անդամ Հայաստանի սահմանին: ՀԱՊԿ-ն, սակայն, անատամ հայտարարություններից այն կողմ չի անցել, իսկ կազմակերպության վեց անդամներից երկուսը` Ռուսաստանն ու Բելառուսը, սպառազինում են Հայաստանի հակառակորդ Ադրբեջանին, Ղազախստանը ՀԱՊԿ-ում և ԵՏՄ-ում Ադրբեջանի գլխավոր լոբբիստն է և դեռ երկար ժամանակ չենք մոռանա, թե ինչպես ԵՏՄ գագաթաժողովներից մեկի ժամանակ Նորսուլթան Նազարբաևը դիվանագիտական ապտակ հասցրեց Սերժ Սարգսյանին` ընթերցելով Իլհամ Ալիևի նամակը: Եթե Շարմազանովը տեսականորեն ճիշտ է, ապա ստացվում է` Հայաստանը ճիշտ ընտրություն չի կատարել դաշնակիցների հարցում, այլ խոսքով` հայտնվել է բլոկում, որն ավելի շատ ռիսկեր է ծնում Հայաստանի անվտանգության համար` այն ամրապնդելու փոխարեն:
Մյուս կողմից` ընդամենը գործընկերային Եվրամիությունը կիրառական քաղաքականության մակարդակում նպաստում է Հայաստանի արտաքին քաղաքականության և անվտանգության համակարգի դիվերսիֆիկացմանը, էլ չասած այն մասին, որ հայ-ռուսական հարաբերություններում էապես մեծացնում է Հայաստանի սուբյեկտությունը: Սրանք ոչ թե դասագրքային կամ վերացական դատողություններ են, այլ` ռեալ պոլիտիկա, որը բխում է Հայաստան-Եվրամիություն համաձայնագրից: Ստացվում է, որ գործընկերային Եվրամիությունն ավելի շատ է նպաստում Հայաստանի ինքնիշխանությանը, սուբյեկտությանը` բովանդակային հարթության վրա կատարելով դաշնակցային առաքելություն:
Սակայն Շարմազանովի ասածի մեջ ավելի վտանգավոր մտայնություն կա. դա այն է, որ Հայաստանի իշխանությունը մեր երկրի եվրաինտեգրումը պատկերացնում է, այսպես կոչված, ռուսական թույլատրելիության կամ ֆորմալության մակարդակում, որը կարող է ծառայել բացառապես իշխանության շահերին, լեգիտիմությանը` Հայաստանը թողնելով եվրասիական ճահիճում:
Այս համատեքստում ենք հետևողականորեն պնդում, որ քանի դեռ մեր հասարակությունը չի դարձել Եվրամիության հետ կնքված համաձայնագրի, երկրի մոռեռնիզացիայի և եվրաինտեգրման հիմնական շահառուն, նոյեմբերի 24-ի փաստաթուղթը կորցնելու է իր պատմական առաքելությունը, քաղաքական բովանդակությունը` վերածվելով ոչինչ չասող թղթի:
