Friday, 29 03 2024
14:00
Live. «Առաջին լրատվական» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոն
13:45
«Մենք ապրում ենք նախապատերազմական փուլում». Լեհաստանի վարչապետ
ՌԴ-ն պատրաստ է նպաստել հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորմանը․ Սերգեյ Լավրով
Ուղիղ. ԱԺԲ խորհրդի անդամների ասուլիսը
Իսրայելը շարունակում է նախապատրաստվել Ռաֆահ քաղաքում գործողությանը. Նեթանյահու
13:15
Ուկրաինան հայտնել է էներգետիկ օբյեկտներին ուղղված ռուսական զանգվածային հարվածների մասին
Իսկ եթե Ալիեւը լիբերալ աշխարհի դաշնակից դառնա՞
Ոստիկանության Նոր Նորքի բաժին ներխուժելու դեպքով քրեական վարույթի շրջանակներում խուզարկություններ են անցկացվում շուրջ 4 տասնյակ վայրերում
Առցանց անմաքս առևտրի շեմը նվազում է
Հորը բռնության ենթարկելու, հարևանի կնոջը սպանելու համար մեղադրվողը տեղափոխվել է հոգեկան առողջության կենտրոն
«National Geographic»-ը «գինու» շրջագայություն է իրականացրել Հայաստանում
Կաթնամթերքի արտադրամասի արտադրական գործունեության կասեցումը վերացվել է
«Երևանի ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել
ՍԱՏՄ-ն ներկայացրել է ձվի արտադրության և իրացման շուկայի վերահսկողության միջանկյալ արդյունքները
ՌԴ իշխանությունները հայտնել են Բելգորոդի երկնքում 15 թիրախ ոչնչացնելու մասին
-
12:40
Գործ ունենք դավաճանական շղթայի հետ, որը կառավարում է Ռուսաստանը
12:30
ԱՄՆ կառավարությունը 60 մլն դոլար է հատկացրել փլուզված Բալթիմորի կամրջի վերակառուցման համար
-
12:20
Հայաստանը ազատագրական պայքար է մղում, ոչ թե՝ վեկտոր փոխում
12:15
Բելառուսներին այսօրվանից արգելված է անօդաչու թռչող սարքեր ունենալ
Լուրերի օրվա թողարկում 12։00
Մեքենան գլորվել է ձորը, վարորդը մահացել է
Լավրովի անփառունակ տապալումը
Փորձել են առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ ներկրել
11:45
Որքա՞ն տարածք են ռուսները գրավել այս տարի Ուկրաինայում
Հալեպի վրա Իսրայելի հարձակման հետևանքով զոհվել է 36 մարդ. Al Hadath
11:15
Ռուսական խոշոր հարձակումը կլինի մայիսի վերջին
Բեգլարյանը սպառնացել է նորակառույցի սեփականատերերին իր առանձնատուն բացվող տեսարանի համար
«Միրզոյանի հետ վերջին անգամ շփվել եմ Սկոպյեում․ մենք էինք նախաձեռնել այն». Լավրով
Հայաստանի և Ադրբեջանի խորհրդարանների ղեկավարներն առաջիկայում կրկին կհանդիպեն
«Հայկական ղեկավարությունը սկսում է արտահայտել այնպիսի գաղափարներ, որոնցով Փաշինյանը ձևավորել էր իր «Ելք» շարժումը». Լավրով

Հայոց գրական ժառանգությունը` սերունդների սեփականություն

Հունվարի 26-ը Հայաստանի նորագույն պատմության մեջ շատերիս համար կմնա որպես ամենահիշարժան օրերից մեկը: Իր բազմադարյա պատմությամբ, գրականությամբ և մշակույթով մշտապես պարծեցող հայ ժողովուրդը այդ օրը ձեռք բերեց իր գրավոր ժառանգությունը հավերժացնող և գալիք սերունդների համար մատչելի դարձնող հրաշագործ շտեմարանը: Ակադեմիական, մտավորական շրջանակներին Հայաստանի ամերիկյան համալսարանի «Ալեք Մանուկյան» լեփ-լեցուն դահլիճում ներկայացվեց Հայկական թվանշանային գրադարանի նոր կայքը` DIGILIB.am-ը: Բացման խոսքով հանդես եկած ՀԱՀ պատվավոր Հարություն Արմենյանը, որը նաև ծրագրի ղեկավարն է, հակիրճ ներկայացրեց դրա առաքելությունն ու նպատակները, ինչպես նաև բոլոր այն գործառույթները, որոնք կոչված է կատարել գրադարանը: Երեկոն վարող Գարեգին Չուգասզյանը նշեց, որ սա պարզապես նոր կայքի ներկայացում չէ, այլ պատմական մի իրադարձություն, որը մեր քաղաքակրթական թռիչքի սկիզբն է խորհրդանշում:

Ամեն ինչ սկսվել էր դեռ 1990-ականների կեսերին, երբ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների զարգացմանը զուգահեռ անհրաժեշտություն առաջացավ ապահովել դրանց ներդրումը հումանիտար գիտության, մասնավորապես` հայագիտության մեջ: Մի քանի նվիրյալների` ազգագրագետ Մերուժան Կարապետյանի (գիտական ղեկավար) և ռադիոֆիզիկոս Հովհաննես Կիզողյանի (տեխնիկական պատասխանատու) ջանքերով 1999թ. Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում ամերիկահայ բարերար տիկին Ալիս Օհաննասեանի աջակցութեամբ հիմնվեց «Հայ դասական մատենագրութեան թուանշային» գրադարանը։ 2007-2008 թթ. «Թրփանջեան ընտանիքի հիմնադրամի» աջակցությամբ գրադարանը համալրվեց Արեմտահայ եւ Սփյուռքի գրականութեամբ։ Digilib-ի հին կայքը պատրաստված էր ոչ-յունիկոդ տառային համակարգով (1999-ին այլ կերպ չէր էլ կարող լինել), իսկ տեքստերը հնարավոր չէր որոնել, ներբեռնել: Դրանք, մեծ հաշվով, միայն ընթերցանության համար էին:

Թվանշանային գրադարանի նոր կայքն արդեն որակական լրիվ այլ չափորոշիչներով արված շատ լուրջ աշխատանք է: Այն ներկայումս ներառում է հայերեն գրավոր մշակույթի ավելի քան 600 հեղինակի շուրջ 2000 հուշարձան: Ինչպես ներկայացման ժամանակ հայտնեց նախագծի գիտական ղեկավար, պատմաբան, ազգագրագետ և մատենագետ Մերուժան Կարապետյանը, առաջիկա մեկ ամսվա ընթացքում շտեմարանը կհարստացվի ևս 1500 աշխատություններով: Արդեն իսկ հիշատակված Դասական մատենագրությունից և Արևմտահայ ու Սփյուռքի գրականությունից բացի, առցանց գրադարանում զետեղված է նաև հարուստ հայագիտական նյութ` առանձին բաժնով: 

Նախագծի հեղինակները ամեն ինչ արել են տեղադրված տեքստերի` առավելագույնս դյուրին և հարմարավետ օգտագործման համար: Բացի երեք հիմնական բաժիններում որոնելու հնարավորությունից, կարելի նավարկել նաև ըստ հիմնական թեմաների (բժշկություն, իրավունք, գեղարվեստական և այլն), ընտրություն կատարել ըստ հեղինակների և ըստ գործերի, վերջիններս դիտել` ունենալով բովանդակության ցանկը: Ընդ որում, աշխատանքները հասանելի են ինչպես HTML, այնպես էլ PDF ձևաչափով, բացի այդ` ներառում են մետատյալներ: Դրանք կարելի է էջանշել, պատճենել, որոնել և ներբեռնել, դասական գործերի դեպքում` տեսնել այս կամ այն բառի տարընթերցումները և այլն: Այսինքն, տրամադրված է ողջ գործիքակազմը թե՛ հարմարավետ ընթերցանության, թե՛ դյուրին և որակյալ գիտական հետազոտությունների համար:

Բացի այդ, գրադարանի հեղինակները խնդիր են դրել ապահովելու նաև անցյալի գրական նմուշների գրավչությունն ու հանրամատչելիությունը: Այդ նպատակով կայքի գլխավոր էջում հատկացված հատուկ բաժիններում պարբերաբար ներկայացվելու են ժամանակակից շարքային ընթերցողի համար հետաքրքրությունն ներկայացնող թեմաների վերաբերյալ դրվագներ և պատառիկներ` հատուկ սյունակներում, ինչպես, օրինակ, Հայոց խոհանոցի պատմություն, Աշխարհը հայերի աչքերով, Գիտե՞ք որ և այլն:

Նախագծի ներկայացումից հետո հնչեցին մի քանի բավականին տպավորիչ և հուզիչ ելույթներ: ԳԱԱ փոխնախագահ Վլադիմիր Բարխուդարյանը, ողջունելով կատարված ահռելի աշխատանքը, խոստացավ, որ այս նախագիծը անպայման լինելու է Ակադեմիայի ուշադրության կենտրոնում և օգտագործվելու է վերջինիս կողմից, իսկ կոնկրետ ձևերի մասին որոշումը կկայացվի հետագայում: Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրի տնօրեն Աշոտ Բլեյանը թվանշանային գրադարանի բացումը համեմատեց մաշտոցյան ժամանակաշրջանի հետ, իսկ իրականացնող թիմին անվանեց խիզախ նվիրյալներ և ճգնավորներ: ԱԺ պատգամավոր Լիլիթ Գալստյանը խիստ հուզված էր խոսում. նրա համար այդ ամենը մշակութային աննախադեպ տոն է, մեծագույն հպարտություն և քաղաքակրթական հաղթանակ: Արմակադ ցանցի հիմնադիր Խաչիկ Գևորգյանն էլ, կարևորելով ռեսուրսի դերը հատկապես երիտասարդ սերնդի կրթման և զարգացման տեսանկյունից, տեղեկացրեց, որ դատարկ ձեռքերով չի եկել և նախագծին է նվիրաբերում մի քանի հայագիտական դոմենային անուններ, որոնք սկսվում են Armenianstudies-ով: 

Ուշագրավ է, որ նմանատիպ միջազգային լավագույն ռեսուրսներին չզիջող, իսկ տեղ-տեղ` անգամ գերազանցող գրական-գիտական-մշակութային այս կոթողը ի հայտ է գալիս մի ժամանակաշրջանում, երբ Հայաստանում սկսել են գլուխ բարձրացնել սեփական ժառանգությունը ամեն գնով անտեսող, նսեմացնող և ամեն որակյալն ու բարձրակարգը միայն օտարի մեջ տեսնելու ու այդ ամենը հասարակության վզին փաթաթելու միտումները: Սեփական ազգի գանձերին, հնարավորություններին անհաղորդ, հետևաբար թերարժեքության անսահման բարդույթով տառապող այդ անձինք, որոնք, ցավոք, տիրապետում են հայոց անկախ հռչակված հայրենիքի պետական լծակներին, օտարալեզու դպրոցներ բացելու ու գաղութապետական լեզուն կառավարման և այլ հաստատություններ ներմուծելու մասին մտածել անգամ չէին հանդգնի, եթե Digilib-ի նման նախաձեռնությունները լինեին համատարած: Մյուս կողմից, սակայն, այսպիսի մասշտաբային ծրագրերի իրականացման համար պետական աջակցությունը անհրաժեշտություն է, և առանց պետության ֆինանսավորման այսպիսի գերհզոր պաշարի ստեղծումը հրաշքների և ոչ երբեք օրինաչափությունների դաշտից է: Ցավոք, մինչ այժմ արվածը անհրաժեշտ, բայց շատ փոքր մասն է միայն այն ամենի, ինչ դեռ պետք է արվի այս ոլորտում: Եվ այդուհանդերձ, հայ ժողովրդին կարելի է շնորհավորել. մենք այսօր համալրեցինք 21-րդ դարի առաջադեմ ազգերի շարքը:

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում