«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցը հրապարակախոս Տիգրան Պասկևիչյանն է:
-Պարոն Պասկևիչյան, ինչպե՞ս եք գնահատում քսանամյա անկախությունը: Այն կորուստները, որոնք եղել են անկախացման ճանապարհին, արդյոք արդարացա՞ն այս տարիների ընթացքում:
-Եկեք անկեղծ լինենք, անկախության ճանապարհին մենք զոհեր, կորուստներ չենք ունեցել։ Հայաստանն անկախացել է որոշակի ընթացակարգով՝ անսխալ արձագանքելով ժամանակի իրողություններին։ Եվ գուցե դա է պատճառը, որ մեր անկախությունը հագեցած չէ հիմնարար արժեքներով՝ ժողովրդավարությամբ և ազատությամբ։ Առանց սրանց անկախությունը ոչինչ է, պարզ տերմին, կախյալ լինելու հականիշ։ Եվ այսօր անկախության որակը չափելու համար պետք է հասկանանք՝ որքանո՞վ է ազատ և ժողովրդավարական եղել Հայաստանն այս տարիներին: Ցավոք որևէ դրական բան չունենք ասելու:
-Ի՞նչն է խանգարել նորանկախ Հայաստանին լինել ժողովրդավարական երկիր:
-Մի շարք հանգամանքներ, այդ թվում` սեփական ժողովրդի նկատմամբ հարգանքի բացակայությունը: Եթե առաջին 5-6 տարիներին պատերազմ էր և դժվար էր այդ ամենի մասին խոսել, հետագայում պետությունը պետք է հարգանք դրսևորեր սեփական ժողովրդի նկատմամբ: Հարգանք չի եղել ու դրանում մեղքի հավասար բաժին ունեն և՛ ժամանակի իշխանությունները, և՛ ընդդիմությունները։ Անկախության ձեռքբերումն ընկալվել է որպես անհրաժեշտ կաղապարի ստեղծում և դա ինքնին համարվել է մեծ նվաճում։ Ժողովուրդը եղել է անհրաժեշտ այդ կաղապարի ծառան ու սպասարկուն։
-Իսկ ինչո՞վ էր արտահայտվելու ձեր ասած հարգանքը։
-Ժողովրդին ընտրելու հնարավորություն տալով: Երբ հարգանքն անտեսում է մարդու (ժողովրդի) բնական իրավունքը հարգանք չէ, ավելի շուտ՝ շողոքորթություն է կամ քծնանք։
-Ըստ Ձեզ, ժողովուրդը այս տարիների ընթացքում արդյոք փորձեր արե՞լ է իր իրավունքները պաշտպանելու, և ինչո՞վ են պսակվել այդ փորձերը:
-Ժողովուրդը միշտ փորձել է իրացնել ընտրելու իր իրավունքը և միշտ այդ փորձերը ձախողվել են։ Ոչ ոք այսօր իրավունք չունի ասելու, որ ժողովուրդն արժանի է այս իշխանություններին կամ ժողովուրդն է մեղավոր այս ամենի համար: Ընտրակաշառք ընդունող և ըստ այդմ գործող մարդկանց քանակը շատ փոքր է։ Եթե մեծ լիներ, ամեն անգամ չէին լինի հետընտրական լարումներ։
-Անկախությունը լիարժեքության հասցնելու համար ի՞նչ ուղիով է պետք գնալ, ի՞նչ է պետք անել, որ տարիների փորձը չկրկնվի, և սերունդները ճիշտ ճանապարհով գնան:
-Երբ ուսումնասիրում ենք Վրաստանի փորձը, տեսնում ենք, որ վրացիներն ամեն ինչ անում են, որպեսզի այսօր, այս պահին, այս սերնդի համար արդյունք ունենան։ Մենք էլ պետք է մտածենք մեր մասին, ոչ թե գալիք սերունդների։ Պետք է պայքարենք, պետք է վերականգնենք անկախությունը: Եթե, օրինակ՝ ամբողջության մեջ ենք դիտարկում Վրաստանում իրականացվածը` կոռուպցիայի դեմ պայքար, ոստիկանության, հարկային, մաքսային ռեֆորմներ, ստացվում է, որ իրենք վերականգնել են իրենց անկախությունը: Ունենալ լավ տնտեսություն, ունենալ լավ հասարակություն, ունենալ հարգանք սեփական ժողովրդի նկատմամբ` սա է անկախությունը: Հռչակագիր գրելը, հանրաքվե անցկացնելը դեռևս անկախություն չէ: Անկախությունը մի վիճակ է, երբ ժողովուրդն ընտրում է իրեն հարգող իշխանություն։ Օտար իշխանությունն է, որ հարստահարում ու ճնշում է ժողովրդին։
-Պարո՛ն Պասկևիչյան, ի՞նչ է տալու սերունդներին վերջին քսան տարիների պատմագրությունը:
-Այս հարցին ավելի լավ կպատասխանեն պատմագիրները, որովհետև նրանք բացարձակ արժեքներով չեն առաջնորդվում, այլ ամեն ինչ դիտարկում են համեմատության մեջ։ Նրանք կասեն, որ սա այնքան էլ վատ ժամանակաշրջան չէ, որովհետև վերջին կես հազարամյակում երբեք քսանամյա անկախ պետություն չենք ունեցել և երբեք չենք ընդլայնել այդ պետության տարածքը։ Ոչ ոք չի արձանագրի, որ այդ պետության մեջ քաղաքացին չի ունեցել ինքնադրսևորման հնարավորություն, որ մարդն այդ հնարավորությունը գտնելու համար հեռացել է ծննդավայրից։ Կասեն՝ պետությունը մնացել է, չնկատելով, որ չքացել է ժողովուրդը։