ԱՄՆ պետքարտուղարության խոսնակի տեղակալ Վետանդ Պատելը հայտարարել է, որ Նահանգներն ու մի քանի տասնյակ այլ երկրներ կոչ են արել ԵԱՀԿ-ին ստեղծել առաքելություն, որը կուսումնասիրի Բելառուսում մարդու իրավունքի խախտումները: ԱՄՆ կոչ է անում ստեղծել ԵԱՀԿ փորձագիտական առաքելություն, իսկ Բելառուսին կոչ է անում գործակցել այդ առաքելության հետ: Իհարկե, թե ինչ հնարավորություն ունի ԱՄՆ կոչը դառնալ իրականություն, մեծ հարց է, և թերևս ավելի շուտ հռետորական հարց, բայց, միաժամանակ արժե հարց տալ, թե Միացյալ Նահանգները ե՞րբ կոչ կանի ստեղծել փորձագիտական խումբ կամ առաքելություն՝ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի հանդեպ մարդու իրավունքների կոպտագույն ոտնահարումը ուսումնասիրելու համար, որ իրեն անպատիժ ձևով թույլ է տալիս Ադրբեջանը:
Ադրբեջանի նախագահը ոչ միայն անտեսում է միջազգային դատարանի որոշումը, այլ նաև բոլոր այն հորդորները, որ, օրինակ Լաչինի միջանցքը բացելու առնչությամբ անում են միջազգային դերակատարները, այդ թվում նույն ԱՄՆ-ն: Ադրբեջանը ոչ միայն անհաղորդ է այդ կոչերին, այլ իրեն թույլ է տալիս անգամ դրանց զուգահեռ կատարել քայլեր, որոնք միտված են Արցախի հանդեպ ռազմա-քաղաքական շանտաժն առավել ուժգնացնելուն, օղակն առավել սեղմելուն: Դրան զուգահեռ էլ Ալիևը հայտարարում է, որ միջանցքը բաց է և չկա որևէ շրջափակում: Այդ ֆոնին, պաշտոնական Երևանը հայտարարում է, որ կարիք կա Լաչինի միջանցք և Լեռնային Ղարաբաղ միջազգային փաստահավաք առաքելություն գործուղելու, որպեսզի այդ առաքելությունը գնահատի, թե ինչպիսի իրավիճակ է այնտեղ, արդյո՞ք կա շրջափակում և մարդասիրական ճգնաժամ ու աղետի ռիսկ, թե՞ ոչ:
Երևանի այդ կոչերի առնչությամբ չկա միջազգային որևէ արձագանք, մինչդեռ ակնառու է, որ Բելառուսից ոչ պակաս հրամայական է միջազգային մոնիտորինգի ենթարկել Արցախում շրջափակված և պարբերական հարձակումների ենթարկվող 120 հազար հայերի իրավունքների ոտնահարման փաստը, որ Ադրբեջանի իշխանության գործողությունների հետևանք է: Ավելին, այդ իմաստով խնդիրը առավել հրատապ է, քան Բելառուսի մարդու իրավունքների հարցը, քանի որ տվյալ պարագայում խոսքը վերաբերում է 120 հազար մարդու գործնականում կյանքի իրավունքի իրացմանը: Միևնույն ժամանակ, թերևս մեծ գաղտնիք չէ այն, որ խնդիրը գերազանցապես դիտարկվում է աշխարհաքաղաքական հարթության վրա և այդ առումով Լուկաշենկոն հակառակորդ է, թշնամի, իսկ Ալիևը՝ գործընկեր և էներգամատակարար:
