«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ԱԺ «Ժառանգություն» խմբակցության պատգամավոր Զարուհի Փոստանջյանը
– Տիկին Փոստանջյան, տարիներ առաջ մեծ աղմուկ բարձրացրեց Մատաղիսի գործը, սակայն այսօր` այդ գործից տարիներ անց, նորից տեղի են ունենում սպանություններ բանակում, և նորից դեպքերը աղմկահարույց են ու դաժան. վերջին օրինակը «Եղնիկներ» զորամասում դաժանաբար սպանված Աղասի Աբրահամյանի գործն է: Մի՞թե որևէ բան չի փոխվել Մատաղիսից հետո:
– Գրեթե ոչինչ չի փոխվել: Այս ողբերգական և արատավոր երևույթը պայմանավորված է նրանով, որ բանակում տեղի ունեցող հանցագործությունները ըստ արժանվույն չեն անցնում իրավական ընթացակարգերով և չեն արժանանում իրավական գնահատականի: Այն սպայական կազմը, որ հիմնականում պատասխանատվություն է կրում բանակում տեղի ունեցող սպանությունների համար` երբևիցե իրավապահ մարմինների և դատական իշխանության կողմից համապատասխան գնահատականի չի արժանանում: Այդ սպայական կազմը շարունակում է մնալ բանակում, նրանք չեն պատժվում, և հենց դա է այս իրավիճակի պատճառը: Եթե սպայական կազմի ներկայացուցիչները պատժվեին, կանգնեին իրական արդարադատության առջև և դատապարտվեին, ապա կարծում եմ, որ բանակում սպանությունների թիվը կնվազեր, այլ ոչ թե ամեն անգամ մենք ցավով կլսեինք, որ ևս մեկը մեր երեխաներից զոհվել է հայկական բանակում ոչ թե թշնամու գնդակից, այլ բանակում տիրող հանցավոր հարաբերությունների հետևանքով:
– Պաշտպանության փոխնախարար Վլադիմիր Գասպարյանը վստահեցրել է, որ «Եղնիկների» գործը իր և Սեյրան Օհանյանի անմիջական հսկողության տակ է, և ոչ ոք չի պատրաստվում իր վրա վերցնել անմեղ զինվորի արյունը: Մեկ տարի առաջ էլ ի լուր բոլորի, տեսախցիկների առջև պաշտպանության նախարարը նիստ հրավիրեց և այսպես ասած` «մատ թափ տվեց» այն սպաների վրա, որոնց զորամասերում սպանության դեպքեր էին գրանցվել: Ձեր կարծիքով, այս հավաստիացումները, նկատողությունները ինչի՞ համար են արվում, եթե հետագայում սպանությունները բանակում նորից լինելու են:
– Միայն գործադիր իշխանության ներկայացուցիչը չէ, որ պետք է պատժի այն սպային, որը մեղավոր է զինվորի սպանության համար, նրանց պետք է պատժի դատարանը` օրինական ուժի մեջ մտած դատապարտող դատավճռով, և նրանք պետք է իրենց պատիժը կրեն ազատազրկման վայրերում, օրինակ` Գորիսի քրեակատարողական հիմնարկում, այլ ոչ թե սպանության դեպքերը բարդեն այլ զինվորների վրա: Եթե մենք ուսումնասիրենք բանակի սպանությունների առնչությամբ հարուցված քրեական գործերը, ապա կտեսնենք, որ դրանց մեծամասնության մեջ մեղքը հիմնականում բարդվում է այլ զինվորների վրա: Եթե նույնիսկ զինվոր է խառնված այդ սպանությանը, ապա վստահ եմ, որ այդ հանցավոր գործունեությունը գալիս է սպայական կազմից, սակայն մենք չենք տեսնում, որ սպայական կազմի ներկայացուցիչներից ինչ-որ մեկը դատապարտվի ցմահ ազատազրկման և իր պատիժը կրի: Ցմահ ազատազրկման դատապարտում են միայն գրեթե անմեղ անձանց` ժամկետային զինծառայողներից: Իսկ որևէ մեկի հավաստիացումները որևիցե կերպ չեն կարող ազդեցություն ունենալ, եթե չկա արդար դատական համակարգ:
– Տիկին Փոստանջյան, ստեղծվել է «Բանակն առանց մարդասպանների» նախաձեռնություն, որի մասնակիցներն այսօր` կառավարության շենքի մոտ բողոքի ակցիա են կազմակերպելու` ընդդեմ զինծառայողների խաղաղ պայմաններում սպանության դեպքերի: Ձեր կարծիքով` նման նախաձեռնությունները կարո՞ղ են արդյունք տալ, և ի վերջո իրական մեղավորները պատժվեն, քանի որ արդեն երկար ժամանակ է բանակում սպանված զինծառայողների մայրերը կառավարության շենքի մոտ ամեն հինգշաբթի իրենց բողոքի ձայնն են բարձրացնում, սակայն մինչ օրս արդյունք չեն ստացել:
– Բանակում սպանության դեպքերը ազդանշան են, որ մենք բոլորս ողբերգություն ենք ապրում: Թեև ես զինվոր զավակ չունեմ, բայց ես մեր զինվորներին չեմ տարբերում իմ զավակից: Շատ ցավալի է, որ մեր հասարակության մեջ հենց այդ ընկալումն է խախտված` թվում է, թե եթե մեկի երեխան սպանվեց բանակում, ապա մյուսի երեխային դա չի վերաբերում, և հիմնականում ծնողները նախընտրում են ազատել իրենց երեխային բանակից, մինչդեռ պետք է այնպես անենք, որ մեր զինվորները ծառայեն բանակում, չէ՞ որ միևնույն է, մենք ապրելու ենք այս երկրում, մենք խնդիր ունենք պաշտպանելու այս հողը, քանզի շրջապատված ենք թշնամիներով, այլ հարց է, որ բանակը պետք է բարեփոխվի և, իմ կարծիքով, այն պետք է լինի պայմանագրային հիմունքներով: Իսկ որպեսզի բանակը բարեփոխվի, յուրաքանչյուր քաղաքացի պետք է բանակում սպանված յուրաքանչյուր զինվորի համար իր ահազանգի ձայնը բարձրացնի, ոչ թե այդ զինվորների ծնողները պետք է մենակ մնան և միայնակ գան կառավարության շենքի առջև, այլ հասարակության յուրաքանչյուր ներկայացուցիչ պետք է ձեռք մեկնի այդ ծնողներին: Հետևաբար բոլոր միջոցառումները, բողոքի գործողությունները, որոնք կազմակերպվում են այս կամ այն խմբի կողմից` լինի դա քաղաքական, թե հասարակական, հնարավորություն կընձեռեն ավելի լրջորեն վերաբերվելու այն ողբերգությանը, որն այսօր կա մեր հասարակության մեջ: Կարծում եմ` արդեն բավականին մեծ խումբ է ձևավորված, և բողոքի ակցիաներ կլինեն ոչ միայն կառավարության շենքի մոտ, այլ տարբեր վայրերում, տարբեր եղանակներով: