Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանը արել է երկու հատկանշական հայտարարություն: Նախ, նա ազդարարել է ԱԱԾ-ին նոր հանձնարարականի մասին՝ ուշադիր լինել և իրազեկվել հանրության շրջանում տարածվող խոսակցություններին, որոնցում շոշափվում են Արցախխի կառավարման տարբեր խնդիրներ:
Դատելով Հարությունյանի խոսքից, այդ հանձնարարականի նպատակն է հենց «առաջին շուրթերից» տեղեկանալ այս կամ այն ուղղությամբ խնդիրների մասին և աշխատելով այդ ուղղությամբ բարձրացնել կառավարման էֆեկտիվությունը: Նա հայտարարել է, որ պետք է առավելագույն արդյունավետությամբ ծախսվի 216 միլիարդ դրամ ծավալով արցախյան պետբյուջեի ամեն մի լուման:
Արցախի նախագահի մյուս հայտարարությունը վերաբերում է կադրային լուծումներին: Ըստ նրա, Արցախում առաջիկայում կլինեն կադրային փոփոխություններ, կհրավիրվեն մարդիկ, որոնք իշխանության մաս չեն, սակայն մասնագետ են, ունեն բարձր որակավորում: Երկու հայտարարություններն արժանի են ուշադրության, քանի որ շոշափում են իսկապես կարևոր թեմաներ: Պատերազմի հետևանքով ոչ միայն մարդկային ու տարածքային, այլև դրա հետևանքով տնտեսական ահռելի վնաս ստացած Արցախի համար ներկայումս իրապես գերկարևոր է յուրաքանչյուր լումայի արդյունավետ ծախսը: Սա ունի մի քանի նշանակություն: Նախ, բացի զուտ սոցիալ-տնտեսական էֆեկտից, խիստ կարևոր է, և թերևս ամենից կարևորն է իրականացվող կառավարման հանդեպ հանրային վստահության բարձրացումը, վերականգնումը կամ պարզապես ձևավորումը: Դա չափազանց կարևոր է հանրության հոգեբանական վերականգնման, ինչպես նաև ապագայի առնչությամբ հուսադրող տրամադրվածության ձևավորման տեսանկյունից: Դա իր հետքն է թողնելու թե ժողովրդագրական, թե նաև հանրային նախաձեռնողականության առումով, տալով գործնականում բազմապատկման կամ այսպես ասած մուլտիպլիկատիվ էֆեկտ: Բայց, այստեղ իհարկե չափազանց կարևոր է խոսքի և գործի համապատասխանությունը: Եթե Արցախի հանրությունը շոշափելի արագությամբ չտեսավ այդ ներդաշնակությունը՝ խոսքից գործ, ապա էլ ավելի մեծ կարող է լինել հիասթափությունը և հուսալքությունը: Հետևաբար, շատ կարևոր է, որպեսզի Արցախի նախագահի ներկայացրած մեթոդաբանությունը գործի իրականում և հանրությունը շատ արագ տեսնի դրա գործնական ազդեցությունն իր կյանքի վրա: Դրա միջոց կարող է լինել կառավարումն իսկապես որակյալ, քաղաքական մոտիվացիաներից հնարավորինս ազատ մասնագետներին վստահելը: Այդ առումով, Արայիկ Հարությունյանի նախաձեռնությունը կարևոր է և ողջունելի, սակայն դարձյալ՝ այդ նախաձեռնությունը պետք է դրսևորվի գործնականում, արագ ժամանակահատվածում շոշափելի էֆեկտ ապահովելով արցախյան կյանքում: Ընդ որում, էֆեկտ ոչ միայն զուտ կառավարման արդյունքի, աշխատանքի արդյունքի, այլ նաև վարքագծի իմաստով: Արցախում ռազմավարական խնդիր է ոչ միայն արդյունավետ աշխատող, այլ կյանքի, հանրային և անձնական վարքագծի առումով օրինակելի, արժեհամակարգային առումով ուղենշային վերնախավի ձևավորումը: Դա ռազմավարական կարևորություն ունեցող հարց է եղել միշտ, սակայն ինչպես գործնականում բոլոր ռազմավարական գործոններն ու անհրաժեշտությունները, այդ խնդիրն էլ ենթարկվել է ընդամենը անձնական կամ խմբային նյութապաշտությանը, որի հիմքով էլ ձևավորվել են միմյանց հաջորդող արցախյան վերնախավերը՝ հայաստանյան համանման վերնախավերի շարունակությունները:
Անկասկած է, որ ի վերջո այդ խնդրի լուծմանը իրապես ձեռնամուխ լինելու պարագայում, Արցախի նախագահը բախվելու է դիմադրության հենց այն համակարգում, որ առ այսօր շարունակում է գործել Արցախում՝ թե գործադիր, թե օրենսդիր մակարդակում: Միևնույն ժամանակ, սակայն, այսօր Արցախում մի իրավիճակ է, երբ Արայիկ Հարությունյանը այդ խնդիրը լուծել չկարողանալու դեպքում, վաղ, թե ուշ դառնալու է եղած համակարգի քաղաքական «զոհը»:
Ըստ ամենայնի Արցախի նախագահը նաև դա գիտակցելով է փորձում դնել կառավարման էֆեկտիվության բեկման խնդիրներ: Այդ իմաստով նաև ուշադրության է արժանի, որ Արցախի նախագահի հայտարարությունը հաջորդում է Երևանում որոշակի խիստ անգաժավորվածություն շրջանակից հնչող մտքերի, թե Արցախի նախկին նախագահները պետք է հեռացնեն Արայիկ Հարությունյանին: Այդ իմաստով, նրա նախաձեռնությունը կարող է դիտվել նաև քաղաքական ինքնապաշտպանության տրամաբանության շրջանակում: Իրավիճակը և շահերի դասավորությունն այնպիսին է, որ դա կարող է ծառայել հանրային շահին: Շատ բան կախված է լինելու այն հանգամանքից, թե այդ խնդիրներին ինչպես կվերաբերի արցախյան հանրությունը, կաջակցի՞ Հարությունյանին, թե՞ նրան կթողնի այն համակարգի դեմ միայնակ, որը անկասկած սպասում է Հարությունյանին «զոհաբերելու» պատեհության: Այդ հարցի պատասխանը կախված է թե Հարությունյանի իրապես հանրային շահի դաշտում գործելու հաստատակամությունից, թե մի շարք այլ գործոններից՝ թե օբյեկտիվ, թե սուբյեկտիվ: Թեման թերևս արժանի է շարունակության:
