«Առաջին լրատվական»-ի հարցերին պատասխանել է «Կալիֆոռնիա կուրիեր» թերթի հրատարակիչ և գլխավոր խմբագիր Հարութ Սասունյանը
Ձեր կարծիքով Հայաստանն ինչպե՞ս ամփոփեց 2021 թվականն արտաքին ճակատում, որքանով 44-օրյա պատերազմում կրած վնասները փորձեց վերականգնել Հայաստանը, մեջքը կարողացա՞վ ուղղել, թե դեռ ոչ:
2021-ին շարունակվեց մեր հայրենիքի շատ վատ իրավիճակը, պատերազմի հետևանքները մենք տակավին կրում ենք: Տարվա ընթացքում ազերիները շարունակեցին իրենց հարձակումները թե սահմանագծով նոր տարածքներ վերցրին, գերիներ վերցրին, կրակեցին մեր գյուղերի, մեր գյուղացիների վրա, Գորիս-Կապան ճանապարհը փակեցին: Մի խոսքով, մենք տակավին շատ վատ վիճակում ենք և շարունակում ենք կրել պատերազմի ձախողության վնասները:
Ինչ կարո՞ղ ենք ակնկալել 2022 թվականին, 2022-ը արտաքին ճակատում ի՞նչ անելիքներ է թողնում:
Չեմ ուզում շատ հոռետես լինել, բայց մեր վիճակը ոչ միայն շատ վատ է, այլ նորից ավելի վատանում է, և ես վախենում եմ, որ մեր վիճակը 2022-ին ավելի վատանա, որովհետև հորիզոնում լավ բաներ չեմ տեսնում:
Հայաստան-Սփյուռք կապերի ամրապնդման ուղղությամբ վերջին մեկ տարվա ընթացքում որևէ քայլ կատարվե՞լ է, թե՞ ոչ, և ինչ անելիքներ կան 2022-ին: Շարունակ խոսում են հնարավոր հայրենադարձությունից, բայց այդպիսի որևէ ծրագիր, թուղթ չկա:
Տարվա վերջին սփյուռքի գործերի գլխավոր հանձնակատար Զարեհ Սինանյանը հայտարարեց, որ ներգաղթի և հայրենադարձության մի նոր ծրագիր է սկսել: Անկեղծ լինելու համար գաղափարը վատը չի, լավն է և մենք բոլորս էլ Սփյուռքում և Հայաստանում պետք է քաջալերենք հայրենադարձությունը և ամեն ինչ անենք, որ հեշտացնենք յադ պրոցեսը, որ մարդիկ Հայաստան փոխադրվելով մեծ դժվարություններ չունենան: Երբ փոխադրվում են Հայաստան, դա իրենց համար նոր երկիր է, նոր օրենքներ, անշուշտ նաև բյուրոկրատիա, և մարդիկ չգիտեն ինչ անել, որ կարողանան իրենց կյանքը վերսկսել: Եթե պետությունն ուզում է օգտակար լինել այդ ուղղությամբ, դա շատ լավ բան է, ես դեմ չեմ: Միայն մեր դժբախտությունն այն է, որ թեև վարապետը խոստացել է, որ 2050 թվականին 5 մլն բնակչություն կունենա Հայաստանը, էլի լավ գաղափար է, բայց իրականությունն այն է, որ 2021-ին մոտավորապես 120 հազար հայ մեկնել է Հայաստանից: Այսինքն ոչ միայն առաջընթաց չունենք, այլ հետ ենք գնում: Ես մաղթում եմ հաջողություն այդ բոլոր պետական այրերին, որոնք փորձում են ներգաղթը քաջալերել, բայց պետք է ասել, որ ներգաղթը քաջալերելու համար պետք է հստակ խթանող քայլեր արվեն, որ մարդիկ քաջալերվեն ու Հայաստան փոխադրվեն:
Այդ հուսադրող, քաջալերող քայլերը, երաշխիքները չկա՞ն:
Այո, չկան: Եթե փորձում ենք շահագրգռել, որ սփյուռքահայերը մեծ թվով Հայաստան փոխադրվեն, պետք է ոչ միայն իրենց թղթաբանությունն րագացնենք և եթե ինչ-որ դժվարություններ նունեն հարմարվելու Հայաստանի օրենքներին և այլն, դա հեշտացնենք, բայց ավելի առաջ գնալով պետք է այդ մարդկանց տուն տրվի, աշխատանք տրվի, մի քանի տարի հարկերից ազատեն, որպեսզի արդիկ իրենք իրենց գտնեն: Իսկ երբ արդեն տեղավորվեն, աշխատանք ու տուն ունենան, այդ ժամանակ արդեն որևէ օգնության կարիք չեն ունենա: Իմ ասելիքը այն է, որ բավարար չէ միայն խոսքով ասել, որ ուզում են հայրենադարձություն, խոսքից պետք է գնալ գործնական քայլերի, որ այդ մարդիկ պատճառ ունենան Հայաստան փոխադրվելու, որովհետև իրենք իրենց առօրյա կյանքի պայմաններն արդեն ստեղծել են իրենց համար, և պետք է դա թողնեն ու գան մի նոր երկիր:
