Բանակին անորակ սպառազինություն մատակարարելու դրվագով ԱԱԾ հարուցած քրգործը ցավագին կերպով ընդգծում է հայկական պետականության այն համակարգային անորակությունը, որի պայմաններում հասունանում էր աշխարհաքաղաքական կոլապսը կամ ծուղակը, որում հայտնվելու էր Հայաստանի Հանրապետությունը: Բանն այն չէ միայն, որ տեղի է ունեցել այդպիսի հանցագործություն բանակի սպառազինության մատակարարման հարցում, որի հանդեպ փաստորեն փակ է եղել կառավարման մի ամբողջ համակարգի երկու աչքերը: Բանն այն է, որ ԱԱԾ քրգործը վերաբերում է 2011-2017 թվականի ժամանակաշրջանին: Ընդ որում, այդ ժամանակաշրջանը Հայաստանի համար բոլոր առումներով է եղել բախտորոշ: Դա մի ժամանակաշրջան էր, երբ Հայաստանի հարցում կայացվում էին ռազմաքաղաքական ճակատագրական որոշումներ, որոնց հանդեպ հայկական քաղաքական օրգանիզմը ոչ միայն դիմադրունակ չէր, այլ վերածվել էր ըստ էության հինգերորդ շարասյան:
Ի վերջո, այդ շրջափուլում էր, որ այսպես ասած ընդդիմադիր մեդիա-փորձագիտական և քաղաքական մի ամբողջ բևեռ ապահովեց Հայաստանի ճակատագրական որոշումներ պարտադրելու քաղաքական թիկունքը, հասունացնելով 2013 թվականի սեպտեմբերի 3-ը, երբ ռեգիոնում վերջնականապես հօգուտ Ադրբեջանի, իսկ խորքային առումով հօգուտ ռուս-թուրքական եվրասիական ռազմավարության փլուզվեց ռեգիոնալ բալանսը, որն ապահովում էր թեկուզ հարաբերական կայունություն, խաղաղություն և որոշակի խաղաղ դիվանագիտական գործընթաց: Այդ իրավիճակում հաճախ սկսեցին հնչել գնահատականներ, որ հատկապես սեպտեմբերի 3-ից հետո, հայկական ինքնիշխանության վերջին թելը մնացել է հայկական բանակը, զինված ուժերը, որոնց դիմադրունակությունը այն վերջին լծակն էր, որով պետք է պահվեր Հայաստանի վրա փակվելիք թակարդը: Ավելին, միջազգային քաղաքականության համատեքստում հենց բանակն ու դրա թե զինվորական, թե քաղաքական ղեկավարության որակներն էին վճռորոշ լինելու, թե միջազգային անվտանգության համակարգի մյուս առանցքային խաղացողներն ու կենտրոնները որքանով էին նախանձախնդիր և շահագրգռված լինելու Հայաստանի հետ քաղաքական գործընթաց շարունակելու, Հայաստանը վերջնականապես ռուս-թյուրքական ալյանսին «չհանձնելու» գործում: Այդ առումով հատկանշական էր, որ տվյալ ժամանակահատվածում բավականին մեծ էր հայկական պաշտպանական համակարգի հանդեպ հետաքրքրությունը, որը «գագաթնակետին» հասավ 2016-ի ապրիլյան պատերազմին, բայց թերևս հենց դրանից հետո էլ «գահավիժեց», վերջնականապես ամրագրելով համոզում, որ իրականում զինված ուժերը այն ռազմաքաղաքական ինստիտուտը չէ, որը կարող է համարժեք արձագանքել աշխարհաքաղաքական իրողություններին: Դա պարզ դարձավ թերևս այն բանից հետո, երբ ապրիլյան քառօրյայում ակնառու դառնալով Հայաստանը կառավարած համակարգի սնանկությունն ու անհամարժեքությունը, դրան չհաջորդեց այդ իրավիճակը փոխելու թիվ մեկ շահառուի՝ բանակի պատասխանատու ռազմաքաղաքական վարքը՝ պետական կառավարման համակարգը անհրաժեշտ որակի բերելու հարցում: Ավելին, առաջին պլան սկսեցին ի հայտ գալ մարդիկ, որոնք «անօդաչու թռչունների մասնագետներ» էին:
Ու, թեև ապրիլյան քառօրյայի առերևույթ գործոններին ծանոթ հայաստանյան հանրության համար եղավ համոզում, որ բանակը պահեց հայկական ինքնիշխանության և անվտանգության վերջին թելը, խորքային առումով սակայն, ինչպես ցույց պետք է տային հետագա զարգացումները, պարզ էր, որ բանակի ռազմա-քաղաքական ղեկավարությունը չկատարեց իր գլխավոր առաքելությունը: Թելը պահեցին զինվորներն ու սպաները, հերոսաբար դիմադրելով և կռվելով, սակայն դրան չհաջորդեց ռազմա-քաղաքական ղեկավարության «կռիվը» Հայաստանի ներսում, պետական կառավարման համակարգը որակապես փոխելու համար, ինչը նաև կբերեր իրավիճակի, երբ Հայաստանը երկու տարի անց չէր կանգնի հեղափոխական փոփոխության անխուսափելիության առաջ և հնարավոր կլիներ ապրիլյան քառօրյայից հետո ապահովել էվոլյուցիոն այնպիսի դինամիկա, որը միջնաժամկետ հեռանկարում կունենար ավելի մեծ արդյունավետություն: Սակայն, երկարաժամկետ հեռանկարում ընդամենը պարզվում է, որ ինքնիշխանության վերջին թելից և առանցքից սեփական բարեկեցության թելերն են թելել նաև մարդիկ, որոնք ոչ միայն չպետք է անեին դա, այլ տարիների ընթացքում պետք է ամեն ինչ անեին իրավա-քաղաքական առումով այն ձեռքերը «կտրելու» համար, որոնք զրկում էին Հայաստանը դիմադրունակությունից, ծածկելով այդ ամենը բոլոր մակարդակներով հանրությանն ու դրա բջիջներին ներշնչվող մեր անպարտելիության մասին պաթոսով; Պետք է խոոստովանել, որ դրան զոհ էինք գնում գրեթե բոլորս, միամտությամբ, որ գոնե բանակի պարագայում կան կարմիր գծեր, որ չի անցնի այդ համակարգը: Պարզվեց, այդ համակարգի համար կարմիր էին միայն ինչ որ մասնավոր կազմակերպության հարստացնող գծերը Երևանի փողոցներում:
