Թերևս արժե արձանագրել Հայաստանի տարածքային ամբողջության հարցում բարձրաձայնվող մի կոնսենսուսի մասին, որ առկա է առնվազն երեք առանցքային պետությունների՝ Ֆրանսիայի, ԱՄՆ ու Իրանի միջև: Առանցքային այն իմաստով, որ այդ երկրները հիմնարար նշանակություն և դեր ունեն ռեգիոնալ անվտանգային համակարգում, որում գտնվում է Հայաստանը: Միաժամանակ, գիտենք այդ երկրների միջև եղած խնդիրները, Իրանի միջուկային ծրագրի շուրջ, նաև մի շարք այլ հարցերի: Բայց, այդ ամենով հանդերձ առավել ուշադրության է արժանի այն փաստացի կոնսենսուսը, որ նրանք տարբեր պատճառներով, տարբեր դիտարկումներով, բայց ունեն Հայաստանի տարածքային ամբողջության և սահմանների անձեռնմխելիության հարցում: Ընդ որում, այստեղ հատկանշական է այն, որ նրանք արտահայտում են այդ դիրքորոշումն ու մոտեցումները:
Իրականում այդ կոնսենսուսը ռազմավարական ներուժ է, որ պետք է ձգտի զարգացնել Հայաստանը, այն վերածելով քաղաքական կապիտալի: Դա իհարկե դյուրին կամ արագ արդյունքի հարց չէ, սակայն ռազմավարական այդ հնարավորությունը կապիտալիզացնելու պահը բաց թողնելը կարող է լինել լուրջ վրիպում: Անշուշտ, այդ խնդիրը կախված է ոչ միայն Հայաստանից: Ի վերջո Երևանը չունի ազդեցություն այն բոլոր հարցերում, որոնք օրինակ իրան-ամերիկյան կամ իրան-ֆրանսիական անհամաձայնությունների, խնդիրների և դիմակայության պատճառ են ու արմատ: Իսկ դրանք բավականին ուժեղ խնդիրներ են, շատ ավելի, քան Հայաստանի տարածքային ամբողջությամբ շուրջ ձևավորված կոնսենսուսը: Այդուհանդերձ, ռեգիոնալ անվտանգային համակարգի մասշտաբում Հայաստանը պետք է փորձի գտնել այն կետերը, որտեղ հնարավոր է կոնսենսուսը կապիտալիզացնել: Իսկ այստեղ բնականաբար առաջնային նախադրյալը տվել է հենց Իրանը՝ Պարսից ծոց-Սև ծով հաղորդուղիների գաղափարով: Այն ներկայումս քննարկվում է հինգ երկրի մասնակցությամբ՝ Իրան, Հայաստան, Վրաստան, Բուլղարիա, Հունաստան: Դրան զուգահեռ, ակնառու է, որ առնվազն երեք երկիր քննարկում են Սյունիքի ստատուս-քվոյի հանդեպ իրենց գերակայության հարցը՝ Ռուսաստան, Ադրբեջան, Թուրքիա: Այս իհարկե պայմանական զուգահեռները բավականին պարզորոշ արտացոլում են այն աշխարհաքաղաքական համատեքստը, որ ծավալվում է Սյունիքի շուրջ, և այս պահին մասնավորապես Իշխանասարի ուղղությամբ: Միևնույն ժամանակ, այս ֆոնի վրա բավականին պարզորոշ է նաև պրոյեկցվում Հայաստանի ներքաղաքական դասավորության համատեքստը, կախված, թե որ քաղաքական ուժը կամ դրա համակիրների շրջանակը ինչպես է պահում իրեն ստեղծված ճգնաժամային իրավիճակում, ինչ և ում շահերն է արտահայտում իր այդ վարքագծով:
