Իրանն ուրախ է «ադրբեջանական տարածքների ազատագրումով»՝ Բաքվում հայտարարել է Իրանի արտգործնախարար Մոհամմադ Զարիֆը, ինչի մասին հայտնում է իրանական ԻՌՆԱ գործակալությունը: Որքանով է գործակալությունը ճշգրիտ փոխանցում Զարիֆի խոսքը՝ պարզ չէ: Սովորաբար արտերկրի դիվանագետների հայտարարությունները այդօրինակ տրամաբանության ներքո նենգափոխված ներկայացնում են ադրբեջանական լրատվամիջոցները, սակայն այս դեպքում գործ ունենք իրանական հեղինակավոր գործակալության հետ:
Մյուս կողմից՝ Զարիֆի «ուրախությունը» խոսուն է Բաքու նրա այցի օրակարգում և ընդհանրապես Իրանի համար կարևորագույն խնդրի հետ: Թեհրանը այժմ ստիպված է լինելու առավելագույնս սիրաշահել Բաքվին մի քանի խնդիր լուծելու համար, որոնց հավաքական առաջնայնությունը կամ նշանակությունը Իրանի հյուսիսային սահմանին Թուրքիայի ազդեցությունը նվազեցնելն է, Բաքու-Անկարա հարաբերությունը հնարավորինս կառավարելը կամ սառեցնելը:
Զարիֆը սկսել է ռեգիոնալ մեծ այց՝ Ադրբեջան, Ռուսաստան, Հայաստան, Վրաստան և Թուրքիա երթուղով, որի օրակարգում ռեգիոնալ խաղաղությունն ու, այսպես կոչված, 6-ի պլատֆորմի շուրջ քննարկումներն են: Խորքային առումով Իրանն անշուշտ շահագրգռված է ռեգիոնալ խաղաղությամբ ու կայունությամբ, որպեսզի առավելագույնս ապահովագրվի հյուսիսային սահմանում հնարավոր լարվածությունից և սպառնալիքներից: Իսկ դրանք բազմաշերտ են: Նախ՝ ահաբեկչական տարրը, որ Անկարան ներմուծել է ռեգիոն: Բացի այդ, կա ադրբեջանցիների խնդիրը, որոնք բնակեցված են Իրանի հյուսիսում և սահմանակից են Ադրբեջանին:
Միևնույն ժամանակ իր հերթին առանցքային է հանգամանքը, որ հայկական վերահսկողությունը փոխարինել է ոչ միայն պարզապես թուրքականը: Արցախի դեմ պատերազմի արդյունքում Իրանի հյուսիսային սահմանը, ի դեմս Թուրքիայի, անցել է ՆԱՏՕ-ի և Իսրայելի որոշակի վերահսկողության ներքո, ինչը Թեհրանի համար լրջագույն խնդիր է: Այդ ամենը ակնառու վկայում է, որ Իրանը ոչ միայն չի կարող ուրախ լինել «ադրբեջանական տարածքների ազատագրումով», այլև հակառակը՝ Իրանը դրանից կարող է լինել միմիայն մտահոգ և տագնապած, ինչի մասին վկայում է այն, որ այդ տարածքների Իրանի համար «ուրախալի» «ազատագրումից» հետո Թեհրանը մեծ ծավալի սպառազինություն ու ռազմական ուժ է կենտրոնացրել իր հյուսիսային սահմանին:
Պետք է համաձայնել, որ «ուրախության» տարօրինակ դրսևորում է: Իրականում, անշուշտ, Թեհրանը Զարիֆի հայտարարության ներքո ստիպված է թաքցնել մտահոգությունն ու ձևավորել Բաքվի հետ աշխատանքի առավել բարենպաստ մթնոլորտ, որի շնորհիվ է միայն Իրանը ներկայումս ունակ կամ փորձում չեզոքացնել թուրքական ներկայությունից բխող սպառնալիքները: Կստացվի՞ դա Թեհրանին, թե՞ ոչ. սա է հարցը: Իհարկե թուրքական սպառնալիքները չեզոքացնելու հարցում Թեհրանի հաջողությունը բխում է Հայաստանի շահից:
Միևնույն ժամանակ, այստեղ կան ռիսկեր, որպեսզի Բաքուն և Անկարան չստիպեն Իրանին գործել Հայաստանի դեմ՝ որպես Իրանի դեմ սպառնալիքներ չգեներացնելու պայման: Իրավիճակն այդ իմաստով իսկապես բավականին բարդ է, ինչը պահանջում է Իրանի հետ աշխատանքի ուղղությամբ ջանքի բազմապատկում: Երևանն այդ տեսանկյունից կարող է և պետք է փորձի գործածել մի կողմից՝ ԵԱՏՄ խաղաքարտը, մյուս կողմից՝ հայ-ամերիկյան հարաբերությունը, հատկապես ԱՄՆ-ից այդ ուղղությամբ կարևոր ազդակների պայմաններում: