Միջազգային իրավունքի տեսանկյունից ամեն ինչ հստակ է. Ադրբեջանը պարտավորվածություն ունի հնարավորինս շուտ վերադարձնել գերեվարված անձանց: Գերիների վերադարձի արհեստական ձգձգումը, ամենայն հավանականությամբ որակվելու է որպես այդ անձանց իրավունքների խախտում Այս մասին «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց միջազգային իրավունքի մասնագետ Արա Խզմալյանը:
«Մենք գործ ունենք միջազգային մարդասիրական իրավունքի նորմերի հետ, որոնք պահանջում են հակամարտության ավարտից հետո անհապաղ վերադարձնել գերեվարված անձանց: Բայց Ադրբեջանը փորձում է տարբեր ստրատեգիաներ առաջ քաշել առ այն, որ գերեվարված անձանց մի մասը ոչ թե ռազմագերի են, այլ «հանցավոր արաք գործած, ընդհուպ մինչև Ադրբեջանի հպատակ քաղաքացիներ», ինչն անհեթեթ է: Անհեթեթ է նաև հակամարտությունից հետո գերեվարված անձանց մասով նման արգումենտացիան, Ադրբեջանը ուղիղ կերպով խախտում է մարդու իրավունքները, նաև միշազգային մարդասիրական իրավունքը:
Ցավալի է, որ այս խնդիրը գործնական լուծում չի ստանում: Իհարկե իրավունքի շրջանակներում հարկադրման մեխանիզմները շատ քիչ են և դանդաղ են ընթանում, և Ադրբեջանը օգտվում է դրանից և ժամանակից»,- նշեց Խզմալյանը:
Նրա խոսքով՝ այդ ուղղությամբ աշխատանքներ իրականացվում են. «Լավ տեսանելի է ՄԻԵԴ-ում Հայաստանի ներկայացուցչի աշխաանքը, նրա գրասենյակի գործողությունները սկսվել են պատերազմի առաջին օրվանից և շարունակվում են, փաստաբանական խմբերի կողմից ներկայացվել են դիմումներ իրավունքների խախտման վերաբերյալ, բնականաբար այդ գործընթացներն ամբողջությամբ չեն հանրայնացվում, բայց դրանք շարունակվում են, կատարվում է առավելագույնը»:
«Միջազգային մարդասիրական իրավունքի խախտումների գծով չկա միջպետական դատական ատյան, որին կարելի է դիմել առանց երկու պետությունների միջև համաձայնության:
Մենք մեկ քայլ տեսանք՝ ՀՀ ԱԳՆ-ն գրություն ուղարկեց Ադրբեջանի ԱԳՆ-ին, որում պահանջ էր ներկայացնում դադարեցնել խտրականության բոլոր ձևերի արգելման մասին կոնվենցիայով մատնանշված խախտումները: Դա թույլ է տալիս բանակցություններ վարել և ձախողման դեպքում, իսկ ձախողումը միանշանակ լինելու է, դիմել ՄԱԿ-ի արդարադատության միջազգային դատարան: Այստեղ խոսքը նաև ռազմագերիների նկատմամբ Ադրբեջանի վարքագծի մասին է՝ վերաբերում է և՛ վերադարձի ժամկետներին, և՛ նրանց հանդեպ վերաբերմունքին»,- նշեց Խզմալյանը՝ հավելելով, որ Հայասատնի կողմից պետք է ակտիվ քայլեր ձեռնարկվեն:
Մանրամասն՝ տեսանյութում:
