«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան, Արցախի ԱԳ նախկին նախարար Արման Մելիքյանը։
– Պարոն Մելիքյան, Նիկոլ Փաշինյանն իր ուղերձում նշում է, որ Ռուսաստանի սահմանապահ զորքերը և այլ ուժեր լիարժեք ներգրավված են Սյունիքում, և սա անվտանգային առումով բոլորովին նոր իրավիճակ է:
«Իհարկե, այս ամենի արդյունքում կարող են ծագել տրանսպորտային, լոգիստիկ բարդություններ, մեր որոշ ճանապարհների անխափան գործունեությունը կարող է դժվարանալ, բայց դրանք լուծելի հարցեր են, և դրանց ուղղությամբ մենք ջանքեր ենք գործադրում, այդ թվում՝ եռակողմ փաստաթուղթ ունենալու միջոցով»: Արդյոք վտանգներ տեսնո՞ւմ եք այս հայտարարության մեջ։
– Արցախապատկան տարածքները հանձնվում են Ադրբեջանին, և դա ինքնին լուրջ մարտահրավեր է Հայոց պետականության համար: Եթե ճիշտ եմ հասկանում, ապա գործող իշխանությունը փորձում է անվտանգային լրացուցիչ երաշխիքներ ապահովել նոր սահմանազատման գործընթացն առանց տեղային ռազմական բախումների իրականացնելու նպատակով, և դրա համար ներգրավում է առավել վիճելի հատվածներում ռուս սահմանապահներին՝ որպես հակամարտ կողմերին տարանջատող չեզոք ուժ: Ինձ համար առայժմ բաց է մնում այն հարցը, թե արդյո՞ք ռուսներն իրենց վրա են վերցնելու Սյունիք-Նախիջևան և Սյունիք-Ադրբեջան ամբողջ սահմանագծի վերահսկողությունը, թե նրանք կտեղակայվեն առավել կոնֆլիկտածին հատվածներում միայն: Դրանից կախված կլինի նաև հնարավոր ապագա ռիսկերի գնահատման ստույգ չափանիշների ընտրությունը:
– Տեսակետ կա, որ եռակողմ փաստաթուղթը դառնալու է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև դելիմիտացիայի (սահմանորոշման) արձանագրում, ինչպես նաև տրանսպորտային և այլ կոմունիկացիոն խնդիրների լուծման շուրջ համաձայնություն, որտեղ Գորիսից Կապան և Կապանի առանձին գյուղեր հասնելու համար թույլտվությունը (հանրապետական նշանակության խնդիրները) Հայաստանը կփոխանակի Մեղրի շրջանով՝ Նախիջևանից դեպի Բաքու գնացող աշխարհաքաղաքական նշանակության խնդիրներով։ Տեսնո՞ւմ եք արդյոք նման վտանգ։
– Չեմ բացառում դրա հնարավորությունը, բայց, ամեն դեպքում, դա հավասարազոր փոխանակություն չի լինի այն պարզ պատճառով, որ հայկական կողմը գործնականում կարող է դեպի մեր բոլոր բնակավայրերը սեփական տարածքով նոր ճանապարհներ կառուցել, մինչդեռ Ադրբեջանն անխուսափելիորեն ստիպված է լինելու Նախիջևանից Հայաստանի տարածքով ելումուտն ապահովելու թույլատվություն ստանալ պաշտոնական Երևանից, եթե ոչ Մոսկվայից:
– Պարոն Մելիքյան, ինչպե՞ս եք գնահատում Արցախում կադրային փոփոխությունները, նոր նշանակումները։ Արդյո՞ք սահուն իշխանափոխության գործընթաց եք նկատում Արցախում։
– Ինձ համար առայժմ հասկանալի չէ, թե այդ կադրային փոփոխությունների հիմքում ընկած սկզբունքը որն է և ինչին են դրանք միտված: Կարծում եմ, որ առայժմ տեղի քաղաքական վերնախավը փորձում է հարմարվել նոր իրավիճակին: Կուզենայի իշխանությունում տեսնել մարտական գործողություներին մասնակցած կիրթ ու սկզբունքային չապականված երիտասարդների: Ինչևէ, իշխանության կարևորագույն անելիքն այժմ Արցախի պետականության վերակենդանացումն է լինելու:
– Պարոն Մելիքյան, Արցախի անկախության ճանաչման ուղղությամբ ի՞նչ քայլեր պետք է ձեռնարկի հայկական կողմը։ Արդյո՞ք հիմա Արցախի անկախության միջազգային ճանաչման հարմար պահն է, ինչպես պնդում են շատերը։
– Արցախի կարգավիճակի խնդիրը մնում է հայկական դիվանագիտության օրակարգային ամենակարևոր հարցերից մեկը, և մենք պետք է ինքներս մեզ և ուրիշներին նախապատրաստենք Արցախի ինքնիշխանությունը ճանաչելու քայլին: Եթե աշխատանքը հավուր պատշաճի կազմակերպվի, ապա կարծում եմ, որ կլինեն երկրներ, որոնք կցանկանան Արցախի հետ դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատել ու դեսպանատներ փոխանակել:
