Հայ ազգային կոնգրեսի հանրահավաքը կարելի է որակել նվազագույն ծրագիր, որ իրականացվեց օգոստոսյան թեժ շոգին: Հանրահավաքից ավելին սպասել երևի թե պետք էլ չէր, առնվազն զուտ ֆիզիկական իմաստով: Եվ նույնիսկ կարելի է ասել, որ ի վերջո այն ստացվեց անգամ սպասվածից ավելին, քանի որ աստիճանաբար, ընթացքում, բավականաչափ բազմություն հավաքվեց Ազատության հրապարակում, որը այսպես ասած` սովորական ռեժիմի պայմաններում իրականացվող հանրահավաքներից զգալի նվազ էր, սակայն ամառային թեժ եղանակի և քաղաքական անդորրի պայմաններում բավական նկատելի էր:
Հանրահավաքի այդ նվազագույն շեմի պահպանումը հուշեց, որ Հայ ազգային կոնգրեսը տիրապետում է հասարակական ակտիվության այն նվազագույն սանդղակին, որն անհրաժեշտ բազա է հասարակական ակտիվություն գեներացնելու համար: Այլ խնդիր է, թե որքանով կստացվի այդ գեներացումը աշնանը, ինչի մասին հայտարարվեց հանրահավաքի ընթացքում: Բայց կոնկրետ այս պահի համար, թերևս, պետք է արձանագրել, ինչն էլ կարելի է համարել հանրահավաքի հիմնական խնդիրը, որ գեներացիայի բազան շարունակում է լինել Կոնգրեսի տրամադրության տակ:
Ըստ ամենայնի երկխոսության առաջին երկու հանդիպումներից հետո իշխանությունը հենց այդ հանրահավաքին էր սպասում` արձանագրելու համար Կոնգրեսի լիակատար ֆիասկոն: Եվ չնայած հանրության թվի զգալի նվազմանը, այդուհանդերձ ֆիասկո տեղի չունեցավ, ինչի իշխանական արձագանքին հավանաբար ականատես կլինենք օգոստոսի 4-ին տեղի ունենալիք Կոնգրես-կոալիցիա հերթական հանդիպմանը, որը թվով լինելու է երրորդը: Ի դեպ, հատկանշական է, որ երրորդ հանդիպումը օրերով շատ սերտ համընկնում է Հայ ազգային կոնգրեսի երրորդ տարեդարձին:
Դա իմիջիայլոց, իսկ երեկվա հանրահավաքի երկու կարևոր մեսիջներ կարելի է համարել նաև Կոնգրեսի առաջնորդ Տեր-Պետրոսյանի հայտարարությունները Մարտի 1-ի բացահայտման և սեպտեմբերի ժամկետի վերաբերյալ: Տեր-Պետրոսյանը հայտարարեց, որ եթե Սերժ Սարգսյանը չի բացահայտում Մարտի 1-ը, ուրեմն ինքն է մարդասպանը: Այլ կերպ ասած` Կոնգրեսի առաջնորդը Սերժ Սարգսյանին զգուշացնում է, որ եթե նա շարունակի իներտ և ժամանակ շահող պահվածքը երկխոսության գործընթացում, ապա Կոնգրեսը արդեն նոր շեշտադրում կմտցնի իր պայքարում և Սերժ Սարգսյանին ուղղակիորեն կմեղադրի Մարտի 1-ի համար, ինչը մինչև այժմ անում էր միայն Ռոբերտ Քոչարյանի մասով: Ինչ վերաբերում է սեպտեմբերին, ապա այստեղ էլ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, փաստորեն, ակնարկեց, որ չնայած սեպտեմբերը հայտարարվել է ընդդիմության համբերության վերջնաժամկետ, այնուհանդերձ դա պետք չէ վերջնագիր համարել, այլ պետք է համարել իշխանությանն ուղղված զգուշացում:
Ըստ երևույթին, Տեր-Պետրոսյանը զգուշանում է սահմանային իրավիճակի առաջ կանգնելուց և գերադասում է առայժմ զերծ պահել գործընթացը սուր անկյունից` թողնելով նահանջի և մանևրի տեղ թե՛ ընդդիմության, թե՛ իշխանության համար: Այդ իմաստով իրավիճակը հատկանշական է նրանով, որ սեպտեմբերին կարող է ավելի հավանական դառնալ ոչ թե հանգուցալուծումը կամ ջրբաժանը, այլ առկա գործընթացի կտրուկ շրջադարձը դեպի նոր ուղղություն:
