«Կարծում եմ՝ իրավիճակը վերահսկողությունից դուրս չի գա։ Ազգային արժույթի արժեզրկման հիմքեր շատ չկան»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց ֆինանսական շուկայի մասնագետ, տնտեսագետ Արամ Կայֆաջյանը՝ անդրադառնալով ֆինանսական շուկայում տեղի ունեցող փոփոխություններին, դոլարի արժևորմանը։
Հիշեցնենք, որ երեկ Կենտրոնական բանկը հաղորդագրություն տարածեց, որ ՀՀ ֆինանսական շուկաների բնականոն գործունեության ապահովման նպատակով ՀՀ կենտրոնական բանկը ՀՀ արտարժութային շուկայում կիրականացնի գործառնություններ։ Նշվեց, որ ՀՀ կենտրոնական բանկը շարունակում է իրականացնել ֆինանսական շուկաների մշտադիտարկում և անհրաժեշտության դեպքում կկիրառի իր գործիքակազմում առկա բոլոր գործիքները՝ երաշխավորելով գների և ֆինանսական կայունությունը։
Այսօրվա դրությամբ, ըստ rate.am կայքի, հայաստանյան բանկերում դոլարը գնվում է 504-506, վաճառվում՝ 512-516 դրամով: Իսկ երեկ դոլարի առքը 506-510 դրամ էր, իսկ վաճառքը՝ 518-521 դրամ։ Փոխանակման կետերում որոշակի կայուն վիճակ է։ Երեկ դոլարը գնվում էր բացառապես 511 դրամով, վաճառվում՝ 520-523 դրամով: Այսօր արդեն որոշակի նվազում նկատվում է։
Կայֆաջյանի խոսքով՝ այս որոշակի կայունությունը պայմանավորված է ԿԲ-ի կողմից կոնկրետ գործողություններով։ Մասնավորապես, մեր զրուցակցի տեղեկություններով՝ երեկ արդեն 50 միլիոն դոլարի չափով դոլարի վաճառք է իրականացվել, որով էլ, ինչպես արդեն նշեցինք, պայմանավորված է այսօրվա կայունությունը. «Տեսնում ենք, որ որոշակի կայունացում դրանից հետո եղել է, և կարծում եմ՝ անհրաժեշտության դեպքում նման գործողություններ նորից կիրականացվեն։ Իրավիճակը պետք է որ վերահսկողությունից դուրս չգա։ Դրամի արժեզրկման մակրոտնտեսական հիմքեր շատ չկան։ Արժեզրկման սկիզբը եղավ ամեն տարվա պես նոյեմբեր ամսին՝ բնական պատճառներով, երբ որոշակի ներմուծողներ դոլար են ձեռք բերում, ինչպես նաև գազի սպառման համար դոլարի վճարումների հետ և նմանատիպ այլ գործոններով։ Ամեն տարի նոյեմբերին դրամի որոշակի արժեզրկում լինում է։
Զուգահեռ էլ, քանի որ կան հոգեբանական գործոններ, սպասումներ, բնակչության որոշակի զանգված, բնական արժեզրկումը տեսնելով, գնաց որոշակի գործողությունների, որոնք անհրաժեշտ չէին իրենց։ Այսինքն՝ ռիսկերից խուսափելու համար մարդիկ սկսեցին ավելի շատ արտարժույթ փոխանակել։ Այդ գործողությունը իր հերթին ավելացրեց արժեզրկման շարժը։ Այսինքն՝ դրամի արժեզրկումը երկու մասից է բաղկացած՝ բնական և որոշակի անձանց ու կազմակերպությունների կողմից հավելյալ դոլարի ձեռք բերման հետ կապված։ Արդյունքում ունեցանք սպասվածից մի փոքր ավելի կտրուկ արժեզրկում, որը, կարծում եմ, մոտակա 10-15 օրերի ընթացքում կառավարելու դեպքում կկայունանա 510 դրամ կուրսի շրջանակներում»,- ասաց տնտեսագետը։
Մեր զրուցակցի խոսքով՝ ստեղծված իրավիճակում վտանգավոր է նաև պանիկայի էֆեկտը, քան կուրսի բարձրացումը. «Այսինքն՝ եթե վաղը մենք արթնանանք, ու մեկ օրում դոլարը դարձած լինի 550 դրամ, ապա դա այնքան վտանգավոր չէ, որքան որ երկարատև 550-ին ձգտելը։ Սակայն ես այս պահին նման վտանգներ չեմ տեսնում, քանի որ մակրոտնտեսական տեսակետից այդ չափանիշին ձգտելու հիմքեր չկան։ Այս պահին ավելի շատ դրամի արժեզրկումը վարքագծային է։ Այս պայմաններում կարծում եմ, որ 505-515 դրամի շրջակայքը օպտիմալ է, և այդ շրջակայքում հնարավոր է կուրսը կայունանա»։
Մեր դիտարկմանը՝ ամեն տարի, երբ դրամն արժեզրկվում է, մենք ականատես ենք լինում, որ մարդիկ կամ խանութներն են դատարկում, կամ փոխանակման կետերում արտարժույթ են փոխանակում, այս տարի կլինի՞ կամ եղե՞լ է նման աժիոտաժ, տնտեսագետը պատասխանեց. «Այս պահին նման աժիոտաժ չկա։ Կա որոշակի նման վարքագիծ, բայց դա համատարած բնույթ չի կրում։ Առաջիկայում դա էլ կզսպվի, երբ որ պատկերացում ձևավորվի, որ դոլարի կուրսը ավելի չի բարձրանալու, քանի որ դրա համար մակրոտնտեսական պատճառներ, ինչպես նշեցի, չկան»։
