Մոսկվայում Ադրբեջանի արտգործնախարարի հետ համատեղ մամուլի ասուլիսի ընթացքում ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը անդրադարձել է նաև «Հյուսիս-հարավ» կոմունիկացիոն հաղորդակցության հեռանկարներին: Խոսքը մասնավորապես Իրան-Ադրբեջան-Ռուսաստան ձևաչափի մասին է: Լավրովը հայտարարել է, որ կան խնդիրներ՝ կապված Իրանի հանդեպ պատժամիջոցների հետ, սակայն մտադիր են շարունակել առանցքի ձևավորումը էներգետիկ, տրանսպորտային ուղղությամբ: ՌԴ արտգործնախարարը շոշափել է անգամ Թուրքիայի ներգրավվածության հնարավորությունը: Եռակողմ՝ Իրան-Ադրբեջան-ՌԴ ձևաչափի վերջին վեհաժողովը, որ պետք է տեղի ունենար 2019-ի օգոստոսին Սոչիում, հետաձգվեց, ու այդպես էլ չկայացավ: Ընդ որում՝ հետաքրքիր է, որ դրանից հետո գործնականում եռակողմ վեհաժողով եղավ Հայաստանում՝ ԵՏՄ վեհաժողովի առիթով, որին Երևանի հրավերով մասնակցեց նաև Իրանի նախագահ Ռոհանին, այդպիսով բացառիկ իմաստ հաղորդելով ԵՏՄ հավաքին: Երևանյան վեհաժողովում եռակողմությունն, իհարկե, պայմանական, անուղղակի էր, քանի որ Պուտին, Ռոհանի և Փաշինյան համաժամանակյա հանդիպում չեղավ, փոխարենը եղան հանդիպումներ առանձին երկկողմ ձևաչափերով:
Օրերս հայտնի դարձավ, որ Հայաստանի՝ Իրանի հետ սահմանին բացված ազատ տնտեսական գոտում կլինի ԵՏՄ գործարար համաժողով: Միաժամանակ հայտնի է նաև, որ տնտեսական գոտին չի գործում լիարժեք, որովհետև տարածք չունի, այսինքն՝ շենքային կոմունիկացիայից բացի, չկա ծավալվելու տարածք, որովհետև շրջակա համայնքային հողերը, ինչպես հայտնի դարձավ քրեական գործից՝ մասնավորեցվել են և հայտնվել նախկին բարձրաստիճան պաշտոնյաների սեփականության կարգավիճակում, կամ նրանց հետ առնչվող անձանց: Եվ ստացվում է, որ պետությունը պետք է այդ տարածքի համար նրանց վճարի բավականին բարձր փոխհատուցում: Ավելին, ինչպես մի առիթով հայտարարեց վարչապետ Փաշինյանը, այդ սեփականաշնորհումը տեղի է ունեցել՝ իմանալով, որ կա ազատ գոտու մտադրություն: Գոտին կառուցվեց վարչապետ Կարեն Կարապետյանի պաշտոնավարման շրջանում, իսկ մինչ այդ համայնքային հարակից հողերի սեփականաշնորհման գործում շոշափվում էր նրանից առաջ պաշտոնավարած վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանի անունը: Ի՞նչ վիճակում է քրգործն այսօր: Կա հավանականություն, որ այդ հողերը կդառնան առաջինը, որոնք կթիրախավորեն ապօրինի սեփականության բռնագանձման մասին ընդունված օրենքը:
Ակնառու է, որ գործ ունենք մի վիճակի հետ, երբ պարզապես կասեցվել է ոչ միայն երկկողմ՝ Հայաստան-Իրան, այլև բազմակողմ ռեգիոնալ հիմնարար նշանակության ենթակառուցվածքային ներուժը: Միևնույն ժամանակ, սակայն, ակնհայտ է, որ այստեղ խնդիրը միայն ազատ գոտին չէ, որովհետև կա թե՛ ավտոճանապարհային, թե՛ էներգետիկ բաղադրիչը: Եվ այդ իմաստով, թերևս, ռուս-ադրբեջանական համատեղ ասուլիսում Լավրովին ուղղված հարցի ֆոնին, թերևս, հարկ է բարձրաձայնել հարցը նաև Հայաստանում՝ Հայաստանի արտաքին տնտեսա-քաղաքական առաջնահերթությունների շարքում ինչ տեղ է զբաղեցնում և ինչպիսի դինամիկա է ենթադրում Հայաստանով «Հյուսիս-հարավ» առանցքի ձևավորումը՝ Իրան-Հայաստան-Վրաստան, որտեղից առանցքը կարող է ճյուղավորվել Եվրոպա և Ռուսաստան: Միաժամանակ, Իրանը Հայաստանի համար կարող է դառնալ ճանապարհ դեպի հարավ: Անշուշտ, ներկայիս ռեգիոնալ ու աշխարհաքաղաքական և համավարակային մարտահրավերները բարդ են ու խրթին, սակայն դրանք չպետք է դառնան ռազմավարական նպատակադրումների խոչընդոտ, որովհետև, ի վերջո, նաև հենց ռազմավարական չափումներն են, որ կարող են թույլ տալ հանգել մարտավարական լուծումների և գտնել ընթացիկ շատ հարցերի լուծման բանալիներ:
Լուսանկարը՝ Armeniasputnik-ի
