ԱՄՆ կոնգրեսական Բրեդ Շերմանը իր ելույթում ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի հատկացումների հանձնաժողովին կոչ է արել 1․5 միլիոն դոլար տրամադրել Լեռնային Ղարաբաղում ականազերծման և ականներից տուժածների վերականգնման ծրագրին: Այս մասին տեղեկացնում է «Ամերիկայի ձայնը»:
Կոնգրեսականն իր խոսքն ասել է ուղիղ տեսակապի միջոցով Ներկայացուցիչների պալատի հատկացումների հանձնաժողովի առաջին վիրտուալ լսումների ժամանակ: Հանձնաժողովը քննարկում էր 2021 թվականի արտաքին օգնության հիմնական առաջնահերթությունները:
Կոնգրեսական Շերմանի կոչին միացել են ևս 9 կոնգրեսականներ՝ Ջուդի Չուն, Դեյվիդ Սիսիլինին, Ջիմ Քոստան, Թջեյ Քոքսը, Ջոն Գարամենդին, Ջիմ Հիմեսը, Քերոլայն Մալոնին, Ադամ Շիֆն ու Ռաշիդա Թլայբը, որոնք գրավոր իրենց աջակցությունն են հայտնել ականազերծման ծրագրի ֆինանսավորմանը:
ԱՄՆ վարչակազմը դեռևս 2019 թվականի գարնանը որոշել էր դադարեցնել Լեռնային Ղարաբաղում ականազերծման ծրագիրը, որն իրականացնում է «HALO Trust» բրիտանական կազմակերպությունը՝ պատճառաբանելով, որ ծրագիրը մոտեցել է իր ավարտին: ԱՄՆ պետքարտուղարության և Միջազգային զարգացման գործակալության ներկայացուցիչների համատեղ նամակում ընդգծվել է, որ տրամադրվող միջոցները կուղղվեն այլ ոլորտներ, մասնավորապես բնակչությանը խաղաղությանը նախապատրաստելու ծրագրին:
Ամերիկագետ Սուրեն Սարգսյանը կարծում է, որ Արցախին ականազերծման աշխատանքների համար տրամադրող օգնության կրճատման փաստը փոխկապակցված է մի կարևոր հանգամանքի հետ. «Այն է, որ Միացյալ Նահանգներում՝ մասնավորապես Անվտանգության խորհրդում, մշտապես քննարկվում է այն հարցը, որ եթե Հայաստանն ունի խաղաղապահ ուժեր, որոնց մի մասը Միացյալ Նահանգներում է պատրաստություն անցել, նրանք գործուղվել են Սիրիա, ապա ինչու պետք է Միացյալ Նահանգները Լեռնային Ղարաբաղին հատկացնի լրացուցիչ ֆինանսական միջոցներ այնտեղ ականազերծում իրականացնելու համար: Հարց է առաջանում՝ եթե մենք ունենք ականազերծողներ, ինչո՞ւ ենք նրանց գործուղում Սիրիա, թող գնան Արցախում այդ ականազերծման ծրագիրն իրականացնեն: Սա այն հիմնական թեզն է, որ մշտապես հնչում է Միացյալ Նահանգների կողմից»։
Կրճատելով ականազերծման աշխատանքներին ուղղված գումարը, ըստ մեր զրուցակցի, Միացյալ Նահանգները ֆինանսավորումը կարող է տալ այլ ծրագրին՝ մասնավորապես հանրությանը խաղաղության նախապատրաստելուն ուղղված ծրագրերին. «Դրա մասին խոսել են ԱՄՆ շատ պաշտոնյաներ, այդ թվում՝ վերջերս Հայաստանում ԱՄՆ դեսպանն այդ մասին խոսեց՝ ասելով, որ քննարկվում է նաև այդ հեռանկարը: Այստեղ էլ խնդիրն այն է, թե ինչու է նման ծրագիր գործելու միայն Արցախի հանրության համար: Այսինքն՝ ինչու ոչ նաև Ադրբեջանի: Այսպիսի երկու իրավիճակի հետ գործ ունենք»:
Սուրեն Սարգսյանը, միևնույն ժամանակ, չի գտնում, թե կա հանրությանը խաղաղության նախապատրաստելու ծրագրի անհրաժեշտություն. «Բայց եթե Արցախի համար անելու են, բնականաբար, պետք է նաև Ադրբեջանի համար անեն, որովհետև անհասկանալի է, թե ինչու միայն մի կողմը պետք է նախապատրաստվի խաղաղության»:
Ի՞նչ է իրենից ենթադրելու խաղաղության նախապատրաստելու ծրագիրը։ «Դժվարանում եմ կոնկրետ ասել, բայց ենթադրում եմ՝ կլինեն կոնկրետ ծրագրեր․ենթադրենք՝ երկու սահմանամերձ գյուղեր սկսեն համատեղ ծրագրեր, փոխայցելություններ իրականացնեն, համատեղ նախագծեր իրականացնեն»,- ասաց Սարգսյանը:
Ինչ վերաբերում է ԱՄՆ կոնգրեսականների վերը նշված նախաձեռնությանը, մեր զրուցակիցը հույս հայտնեց, որ այն հաջողությամբ կավարտվի. «Հայաստանն այս առումով մեծ անելիք չունի, և սա մեր լոբբիստների կողմից իրականացվող աշխատանք է: Իրենք էլ, այսպես ասած, այս կռիվը տանում են մինչև վերջ»:
