Վահան Տերյանի 135-ամյակի օրը՝ փետրվարի 9-ին, բանաստեղծի ծոռը՝ Գևորգ Էմին-Տերյանը, ահազանգել էր, որ «Վահան Տերյանը և հայ գրականությունը» առարկան հանվել է ԵՊՀ-ի Հայ բանասիրության ֆակուլտետի մագիստրատուրայի ծրագրից։ ԵՊՀ ռեկտորի ժ/պ Գեղամ Գևորգյանը նշել էր, որ այլ առարկաներ էլ են հանվել։
Այդ առթիվ ֆակուլտետի դեկան Արծրուն Ավագյանը լրատվամիջոցներում պարզաբանել էր, որ մագիստրատուրայի առաջին կուրսում ընդամենը 7 ուսանող ունեն, որոնք գոյացել են 3 ամբիոնների՝ Գրականության տեսության, Հայ գրականության, Հայ նորագույն գրականության մասնագիտացումների միասնական խմբի ստեղծման միջոցով։
«Առարկաները հանվեցին, որովհետև դիմորդները 7-ն են, մինչդեռ, ըստ օրենքի, պետք է 10 հոգի լինեն»,- ասել էր Արծրուն Ավագյանը։
Սոցիալական ցանցերում եղան արձագանքներ, որ այդպես շարունակվելու դեպքում Հայ բանասիրության ֆակուլտետը կարող է փակվել։
Ժամանակին, հայտնի է, թե ինչ մեծ մրցույթ էր ընթանում Հայ բանասիրության ֆակուլտետ ընդունվելու համար, երբեմն մեկ տեղի համար լինում էր 10-15 հավակնորդ, միայն ամենաբարձր միավորներ հավաքողներն էին երաշխավորված, որ կդառնան բանասիրականի ուսանող։ Ի՞նչն է պատճառը, որ այսօր հայ բանասիրությունը դասվում է ոչ այնքան պահանջված ֆակուլտետների ցանկում։
Լեզվաբան, ԵՊՀ դոցենտ Նարինե Դիլբարյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում կարծիք հայտնեց, որ բանասիրությունն այնպիսի մասնագիտություն է, որը պահանջում է կայացած պետություն, որտեղ կա Համախառն ներքին մեծ արդյունք, և որտեղ կարող են միլիոնավոր դրամներ ուղղել, որպեսզի գրաբարյան ինչ-որ բնագիր մշակվի, կազմվի նրա քննական հրատարակությունը կամ այդ բնագիրը վերածվի արդի արևելահայերենի, իսկ հետագայում էլ թարգմանվի օտար լեզուներով։ Դա պետությանը բերում է վիթխարի օգուտ, քանի որ մշակութային առումով արտերկրի ուշադրության կենտրոնում լինելը շատ կարևոր է։
«Դրա համար պետք են ներդրումներ, և պետք է ենթադրել, որ այդ ներդրումներն արագ վերադարձ չեն ենթադրում։ Բանասիրական աշխատանքին, ինչպիսին ձեռագրագիտությունն է, բնագրային աշխատանքն է, բավականին քիչ ուշադրություն է դարձվում։ Գիտեք, որ խմբագրի և սրբագրիչի աշխատանքը, որպես ինստիտուտ, կարծես վերացել է։ Ունենք բազմաթիվ հրատարակչություններ, որոնք լույս են ընծայում շատ հետաքրքիր գործեր, բայց այնտեղ բազմաթիվ վրիպակներ կան, որովհետև տեխնիկական սրբագրիչի ինստիտուտը «որքան հնարավոր է՝ էժան ապրանք թողարկելու մրցավազքում կորել է։ Եվ բանասերները չեն կարողանում շուկայում տեղ գտնել, աշխատանք ունենալ, ինչն էլ ֆակուլտետից հեռանալու պատճառ է դառնում։ Չմոռանանք, որ եթե մինչև վերջերս մենք բանասերի հետ միաժամանակ տալիս էինք հայոց լեզվի և գրականության ուսուցիչ մասնագիտացումը, ապա այսօր այն արժե գրեթե 150 հազար դրամ՝ գումարած վարձավճարը։ Եթե չեմ սխալվում, Տիգրան Սարգսյանի վարչապետության օրոք ուսուցիչ պատրաստելու մենաշնորհը տրվեց մանկավարժական համալսարանին, և մեր շրջանավարտները հայտնվեցին այդ դաժան երկընտրանքի առջև՝ լրացուցիչ գումար վճարել, որ դրանից հետո իրավունք ունենան աշխատել որպես ուսուցիչ»,- ասաց Նարինե Դիլբարյանը։
Լեզվաբանը համամիտ է նաև այն դիտարկմանը, որ շատ դասախոսներ կարծրացած մոտեցում ունեն, դասավանդում են 20-րդ դարավերջի մեթոդներով, նոր առարկաներ չեն դասավանդվում։
«Քանի որ բուհական դասախոսները դասավանդելուն զուգահեռ հարակից այլ գործեր են կատարում՝ գրքեր են խմբագրում, թարգմանություններ են անում, որպեսզի 200 հազար դրամից ավելի աշխատավարձ ստանան, մարդիկ չեն ուզում իրենց վրա աշխատել։ Ընդունում են, որ կա պահպանողականություն, արդիականացման խնդիր։ Մինչդեռ բանասիրությունը շատ գրավիչ մասնագիտություն է, ինչը գովազդի կարիք ունի։ Ես կարծում եմ, որ նոր առարկաներ պետք է ներդնել։ Իսկ մեզ մոտ պետք է առնվազն մեկ տարի առաջ դիմում ներկայացնել, այդ դիմումը պետք է անցնի աստիճանակարգություններով՝ ֆակուլտետի ամբիոնի նիստ, գիտխորհրդի նիստ, ռեկտորատի նիստ և այլն։ Բացի դրանից՝ տեխնիկական միջոցներից էլ խեղճ ենք։ Մեր ֆակուլտետում ունենք երեք պրոյեկտոր, հերթ ենք կանգնում այն վերցնելու և դասերը ծաղկաշարերով կազմակերպելու համար»,- ասաց մեր զրուցակիցը։
ԵՊՀ Հայ բանասիրության ֆակուլտետի հայ նորագույն գրականության ամբիոնի վարիչ Սեյրան Գրիգորյանը ևս կարծում է, որ նախկինում բանասիրականի շրջանավարտը, աշխատելով ուսուցիչ, լրագրող, սրբագրիչ, կարողանում էր իր աշխատավարձով ապրել, ինչը հիմա բացառված է։
Երկրորդ խնդիրն այն է, որ, ըստ նրա, դպրոցներում երեխաների թիվը վերջին տարիներին նվազել է 350-400 հազարով։
«Հազարավոր երեխաներ ծնվել են դրսում, մի մասը ընտանիքների հետ արտագաղթել է։ Բացի երկու-երեք ֆակուլտետից, մյուսներում կան թափուր տեղեր։ Թափուր տեղեր կան Վ․ Բրյուսովի անվան լեզվահասարակագիտական համալսարանում, մանկավարժականում։ Դա ընդհանուր երևույթ է»,- ասաց Սեյրան Գրիգորյանը։
Գրականագետը նշեց, որ բոլորը չեն առաջնորդվում կարծրատիպերով, փոխվել են մեթոդները։ Իսկ որոշ առարկաներ էլ, ըստ նրա, կրճատվել են ինքնաբերաբար՝ առանց որևէ միտումի։
