«Գլուխ խոնարհելով մեր անմեղ զոհերի հիշատակի առջև՝ ես ամենայն պատասխանատվությամբ հայտարարում եմ՝ հայերի բնաջնջման կամ բռնագաղթեցման նոր փորձերի հնարավորություն չենք տալու: Հայաստանի Հանրապետությունը, Արցախի Հանրապետությունը և ողջ աշխարհասփյուռ հայությունը միասնաբար ներդնելու են իրենց ողջ ներուժը՝ ապահովելու հայ ժողովրդի գոյության և խաղաղ զարգացման իրավունքը իր պատմական հայրենիքում, այդ թվում՝ Արցախում»: Այս հայտարարությունն արել է Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ Երևանում մասնակցելով 1990 թվականի Բաքվի հայերի դեմ իրականացված ջարդերի 30-րդ տարելիցի առիթով հիշատակի արարողությանը:
Նիկոլ Փաշինյանը խոսել է Ադրբեջանի հայատյացության պաշտոնական քաղաքականության մասին՝ բերելով դրա տարբեր օրինակներ: Բաքվի ջարդերի 30-րդ տարելիցն ու այդ առիթով արված պաշտոնական Երևանի հայտարարությունները անշուշտ խիստ հատկանշական են դառնում միջազգային ու ռեգիոնալ նոր իրողությունների համատեքստում: Միջազգային քաղաքականության շրջանակում նոր աշխարհակարգի դինամիկ ու թեժ փնտրտուքը Հայաստանի համար առաջացնելով ռիսկեր, մարտահրավերներ և միաժամանակ հնարավորություններ՝ դրա հետ մեկտեղ առաջացնում է անշուշտ դիրքավորման և նշաձողերի սահմանման առանցքային անհրաժեշտություն:
Իրանցի գեներալի սպանությամբ առաջացած նոր, հանգուցային իրադրությունում Երևանից հնչող հայտարարություններն այդ իմաստով կարևոր վերահաստատում են: Դրանից դուրս, սակայն, անհրաժեշտ է նաև աշխարհին մատուցել Հայաստանի դիրքավորումը սպասարկող և զարգացնող մեխանիզմները՝ այդպիսով նաև գծագրելով գործընկերային կոմունիկացիաների շրջանակը՝ ուժային տարբեր կենտրոնների հետ աշխատելու առումով: Համահայկական միասնական ներուժի հանգամանքը լինելով հույժ կարևոր՝ այդուհանդերձ նոր իրողություններում ունի նաև ինստիտուցիոնալ արդիականացման անհրաժեշտություն:
Այդ իմաստով պետք է արձանագրել, որ համահայկական ներուժը չի զարգացել համաշխարհային իրողություններին ու փոփոխություններին համարժեք դինամիկայով: Արդյունավետության մասին խոսակցություններն այստեղ ուղեկցում են հայկական նորանկախ պետականությունը գրեթե առաջին օրից, ու դիտարկումները առավելապես կառուցվում են ցանկությունները կամ պատկերացումները գնահատելու համատեքստում՝ չգնահատելով ինստիտուտներն ու կոմունիկացիաները:
Կան հայկական կազմակերպություններ, որոնք գործում են տասնամյակներ շարունակ, բայց աշխարհը փոխվում է ու այդ կազմակերպություններից պահանջում նոր աշխարհին համահունչ ինստիտուցիոնալ նոր լուծումներ՝ հայկական պետականության լոկոմոտիվային դերով ու մասնակցությամբ: Դա շատ կարևոր է թե՛ արդյունավետության և թե՛ համաշխարհային գործընկերային արձագանքների իմաստով:
