Մոսկվայի Քաղաքական և ռազմական վերլուծությունների ինստիտուտի փոխտնօրեն, ռուսաստանցի հայտնի ռազմական փորձագետ Ալեքսանդր Խրամչիխինը «Առաջին լրատվական»-ի խնդրանքով ամփոփել է Հայաստանի և Ռուսաստանի Դաշնության ռազմաքաղաքական ու ռազմատեխնիկական համագործակցության արդյունքները 2019 թ. ընթացքում:
Ընդհանուր առմամբ, ռուսաստանցի փորձագետը սկզբունքային փոփոխություններ չի տեսնում հայ-ռուսական ռազմավարական հարաբերություններում, բայց ամեն դեպքում ընդգծում է, որ ռուսական ռազմական տեխնիկայի վերջին մատակարարումները Հայաստանին ցույց են տալիս, որ երկու դաշնակից պետությունների համագործակցությունը ռազմատեխնիկական ոլորտում շարունակական բնույթ է կրում: Խոսքը դեկտեմբերի վերջին մեզ հայտնի դարձած այն լուրերի մասին է, որ հայկական բանակը համալրվել է Ռուսաստանի Դաշնության կողմից մատակարարված մի քանի կարևոր զինատեսակներով, մասնավորապես Սուխոյ Սու-30ՍՄ բազմաֆունկցիոնալ կործանիչներով, «Տոր-Մ2ԿՄ», ինչպես նաև «Օսա-ԱԿ» մոդելի զենիթահրթիռային համալիրներով (ԶՀՀ):
«Դեկտեմբերյան մատակարարումները խոսում են այն մասին, որ ամեն ինչ ինչպես կար, այդպես էլ մնացել է», – կարծում է Խրամչիխինը:
Ռազմական փորձագետներից շատերը կարևոր են համարում հատկապես կործանիչների ձեռքբերումը՝ ասելով, որ կործանիչ ավիացիան կարող է օդային գերակայություն ապահովել մեզ համար հակառակորդի նկատմամբ: Իսկ եթե «օդը» մերը լինի՝ դա նաև ռազմավարական առավելություն կտա մեր զինուժին: Ռազմական փորձագետ Վլադիմիր Եվսեևի կարծիքով՝ բազմաֆունկցիոնալ կործանիչների ձեռքբերումը թույլ կտա հայկական կողմին վերացնել Ադրբեջանի մենաշնորհային դիրքերը մարտական ավիացիայի ոլորտում և կստիպի Բաքվին հրաժարվել Երևանին ռազմական հարված հասցնելու գաղափարից:
Հայտնի է, որ ՀՀ ՊՆ-ի ղեկավարությունը մտադիր է ստեղծել նորագույն կործանիչների մեկ էսկադրիլյա՝ կազմված 12 միավոր կործանիչներից: Բայց գործարքի առաջին փուլում Հայաստանին առայժմ մատակարարվելու է 4 մեքենա:
Ալեքսանդր Խրամչիխինի խոսքերով՝ անգամ 4 միավոր բազմաֆունկցիոնալ կործանիչ ունենալը էապես փոխում է ուժերի հավասարակշռությունը ռազմաօդային ուժերի ոլորտում:
Այս համատեքստում մեկնաբանելով «Վեդոմոստիի» հրապարակած այն տեղեկությունը, որ Ադրբեջանն էլ իր հերթին ուզում ձեռք բերել Սու-57 մոդելի կործանիչներ Ռուսաստանից, մասնագետն ընդգծեց, որ այդ խոսակցություններն անլուրջ են, և մոտակա 10 տարիներին այս նոր մոդելի կործանիչների վաճառքի մասին խոսելն ուղղակի անիմաստ է: Բայց փոխարենը Խրամչիխինը չի բացառում Սու-35 մոդելի կործանիչների վաճառքը Ադրբեջանին՝ ասելով, որ այս տարբերակն ավելի իրատեսական է:
«Սա արդեն զուտ կոմերցիոն հարց է, ինչպես նաև՝ արտադրության հետ կապված հարց: Թեև այսօր արդեն Չինաստանի պատվերը կատարված է: Այնպես որ՝ տեսականորեն հարցը կարող է կապված լինել գումարի հետ»:
Անդրադառնալով ռուս-ադրբեջանական համագործակցությանը ռազմատեխնիկական ոլորտում՝ ռազմական փորձագետ Ալեքսանդր Խրամչիխինն ասաց, որ 2019 թ. ընթացքում զենքի առանձնակի մատակարարումներ Ադրբեջանին չի նկատել, իսկ նախկին մատակարարումներն արդեն բազմիցս քնննարկվել են:
«[Ռուսական զենքի] նոր մատակարարումները [Ադրբեջանին], կրկնում եմ, կապված են փողի հարցի հետ: Որքան հասկանում եմ՝ տվյալ պարագայում զենքը վաճառվում է լիարժեք գնով, իսկ այդ զենքերը բավական թանկ են: Եթե Ադրբեջանը գտնի այդքան գումար՝ գործարքը կկայանա», – ասաց Խրամչիխինը:
Հիշեցնենք, որ Ադրբեջանի սպառազինության թիվ մեկ մատակարարը հենց Ռուսաստանն է: Վերջին 10 տարվա ընթացքում Ադրբեջանը ավելի քան 5 միլիարդ դոլարի արժողության ռազմատեխնիկական նշանակության արտադրանք է գնել Ռուսաստանից։
Այժմ Ադրբեջանի ղեկավարությունը ցանկանում է նոր պայմանագրեր կնքել Ռուսաստանի հետ զենքի մատակարարումների վերաբերյալ:
