Կասկածից վեր է, որ Բաղդադում տեղի ունեցած սպանությամբ աշխարհը թևակոխում է միջազգային բարդ հարաբերությունների և նոր աշխարհակարգային փնտրտուքների բավականին բարդ գործընթացի նոր փուլ: Բաղդադում տեղի ունեցած սպանությունն այդ իմաստով նույնիսկ հնարավոր է համեմատել 2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ի Նյու Յորքի ահաբեկության հետ՝ տեղի ունեցածի, այսպես ասած, ռազմա-քաղաքական ուժգնության աստիճանի, միջազգային հարաբերությունների ընթացքի հետագա շրջադարձայնության իմաստով: Բնականաբար, այստեղ հետաքրքիր է դառնում այն, թե նոր փուլը ինչ ազդեցություն կունենա անմիջապես Հայաստանին առնչվող միջազգային խնդիրների վրա, որոնց շարքում, բնականաբար, առաջինը դիտարկվում է արցախյան գործընթացը:
Բանն այն է, որ այդ գործընթացը արդեն իսկ թևակոխել էր որոշակի նոր տրամաբանության փուլ, այն բանից հետո, երբ Հայաստանում թավշյա հեղափոխության արդյունքում ձևավորված նոր քաղաքական ղեկավարությունը արցախյան հարցում դրեց նոր և ակնհայտորեն ավելի կոշտ նշաձողեր, միաժամանակ այն ուղեկցելով խաղաղության մասին նոր դիսկուրսով: Այդ հանգամանքը էլ ավելի փակուղային իրադրություն ստեղծեց Ապրիլյան քառօրյայի ընթացքում հայկական բանակի դիմադրության հետևանքով առանց այդ էլ փակուղի մտած Ադրբեջանի համար: Բաքուն ստիպված էր որոշակի դիմադրությունից հետո գնալ խաղաղության դիսկուրսին ընդառաջ, փակուղին փոքր-ինչ մեղմելու համար: Տեղի ունեցավ լրագրողական խմբերի փոխադարձ այց՝ Երևան, Ստեփանակերտ, Բաքու, իսկ տարեվերջին էլ Արցախի արտգործնախարարը հայտարարեց գերիների, պատանդների և ազատազրկվածների հարազատների հնարավոր փոխայցի մասին՝ դարձյալ եռակողմ ֆորմատով: Ու թեև այն, այսպես ասած, մարդասիրական է, ոչ պաշտոնական, սակայն գործնականում այստեղ էլ նշմարվում է Ստեփանակերտի սուբյեկտության երևանյան օրակարգի ուրվագծումը, քանի որ այդ մարդասիրական նախաձեռնություններում Ստեփանակերտը ներգրավվում է պաշտոնական խողովակների կազմակերպական ռեսուրսով:
Ահա այդ ամենի համատեքստում, աշխարհը թևակոխում է միջազգային բարդ հարաբերությունների նոր փուլ, և ըստ այդմ առաջանում է հարց, թե արդյոք այդ փուլը կարո՞ղ է իր ազդեցությունն ունենալ նաև արցախյան գործընթացում Հայաստանի հեղափոխությունից հետո ձևավորվող նոր փուլի վրա և ընդհատել այն, թե՞ արցախյան գործընթացն ինքնին նոր փուլով, տրամաբանությամբ, դիսկուրսով ու Երևանի օրակարգի ներմուծման նախաձեռնություններով արդեն իսկ, այսպես ասած, կանխավ ադապտացված էր միջազգային այն իրադրությանը, որ մենք շոշափում ենք կամ նշմարում Բաղդադում անօդաչուի մահաբեր հարվածից հետո: Այստեղ, անշուշտ, շատ բան կախված է այն հարցից, թե Հայաստանը որքանով կենսունակ կգտնվի արցախյան գործընթացում իր ձևավորած նոր իրողությունները հստակորեն պահպանելու և ամրապնդելու գործում: Առայժմ այդ իմաստով Երևանի վարքագիծը միանգամայն համարժեք է իրողություններին:
