Տարածքային զարգացման և ենթակառուցվածքների նախարար Սուրեն Պապիկյանը սեպտեմբերի 30-ին ընդունել է Իրանի էներգետիկայի նախարար Ռեզա Արդաքանիանին: Իրանի նախարարը Հայաստանում է Իրանի նախագահ Հասան Ռոհանիի սպասվող ժամանման համատեքստում, որն էլ իր հերթին տեղի է ունենում Հայաստանում ԵՏՄ վեհաժողովի շրջանակում: Հայաստանի տարածքային զարգացման ու ենթակառուցվածքների նախարարի և Իրանի էներգետիկայի նախարարի հանդիպմանը երկու նախարարները բնականաբար շոշափել են թե՛ երկկողմ գործակցության, թե՛ ԵՏՄ-Իրան ձևաչափի խնդիրներ:
Այստեղ թերևս կարևոր է հաշվի առնել հանգամանքը, որ օրերս ուժի մեջ կմտնի ԵՏՄ-Իրան ազատ առևտրի ժամանակավոր պայմանագիրը, որը մասնակիորեն բացելու է երկկողմ առևտուրն ու տնտեսական գործակցությունը: Այստեղ, սակայն, թերևս պետք է հաշվի առնել մի հանգամանք, որ այդ գործակցության համար կարևոր հարթակ Մեղրու ազատ տնտեսական գոտին գործնականում կաթվածահար է, որովհետև այն ունի շենք, սակայն չունի տարածք: Որովհետև տարածքն էլ իր հերթին ունի սեփականատերեր, որի առնչությամբ հարուցված է քրեական գործ: Ըստ քրգործի նյութերի, որի մասին տեղեկություն իրավապահները տարածել էին ամիսներ առաջ, նախկին պատգամավոր Մարտին Սարգսյանը տեղի համայնքի ղեկավարության հետ հանդիպումներում վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանի անունից, այսպես ասած, տարածքների չափազանց էժան գնով սեփականաշնորհման հարցեր է լուծել՝ տեղյակ լինելով, որ կա ազատ տնտեսական գոտու ծրագիր՝ այդ ծրագրի համար սեփական տարածքն արդեն պետությանը բազմակի թանկ գնով օտարելու ենթադրական ակնկալիքով:
Ի՞նչ ընթացքում է քրեական այդ գործը այժմ՝ կարևոր է ոչ միայն, այսպես ասած, օրինականությունը վերականգնելու, եթե եղել է դրա խախտում, այլ նաև հայ-իրանական տնտեսական գործակցության կարևոր ենթակառուցվածքի գործունեության բնականոն ընթացքն ապահովելու տեսանկյունից:
Ի վերջո՝ դա նաև պետության հեղինակության հարց է, երբ հայտարարված է ազատ գոտու գոյության մասին՝ դեռևս Կարեն Կարապետյանի կառավարության շրջանից, սակայն մինչ այժմ այդ գոտին չի գործում, որովհետև տարածք չունի:
Խնդիրը, անշուշտ, այն չէ, որ հենց միայն դրանով է պայմանավորված հայ-իրանական տնտեսական գործակցությունը, սակայն դա նաև ցուցիչ է գործնականում, ընդ որում՝ ոչ միայն իրանական կողմի, այլև ընդհանրապես Հայաստանի ներդրումային գրավչության և վստահելիության տեսանկյունից, քանի որ փաստացի կիսատ վիճակում է պետական տնտեսական ծրագիրը:
Այդ առումով, ի դեպ, վարչապետ Փաշինյանը ակնարկել է մի քանի անգամ, որ հարցի լուծման բանալի կարող է լինել նաև մշակվող նոր օրինագիծը, ըստ որի՝ հնարավոր է լինելու առանց դատարանի վճռի բռնագրավել անօրինական սեփականությունը: Կարելի է անշուշտ պատկերացնել, թե ինչպիսի դիմադրություն է լինելու նախկին իշխող համակարգից: Բայց Հայաստանի տնտեսական զարգացման հեռանկարը, միաժամանակ նաև միջազգային գործընկերային վստահելիությունը կախված են այն հանգամանքից, թե որքանով է կառավարությունն ունակ հաղթահարելու դիմադրությունն այդ հիմնարար, գործնականում ռեֆորմային նշանակություն ունեցող հարցերում:
Այդ իմաստով Իրանի սահմանին ազատ տնտեսական գոտու ճակատագիրը լինելու է ցուցիչներից մեկը, թեև անկասկած է, որ Իրանի հետ գործակցությունը պետք է ինտենսիվանա նաև մյուս բոլոր ուղղություններով, որոնք պայմանավորված չեն Մեղրու տնտեսական գոտու գործունեությամբ:
