Դատարանը որոշեց վերստին կալանավորել Ռոբերտ Քոչարյանին: Իսկ կալանավորվելուց մեկ օր առաջ էլ երկրորդ նախագահը հասցրեց հարցազրույց տալ և անուղղակիորեն ակնարկել դատարանի կանխատեսելի որոշման մասին:
Իհարկե, այդ հարցազրույցին անդրադառնալու գայթակղությունը չափազանց մեծ է, հատկապես, որ այն ողողված էր կեղծիքով և իրականության ակնհայտ ձևախեղմամբ: Իրականում դա հարցազրույց էլ չէր, այլ մենախոսություն, իսկ ավելի կոնկրետ՝ Քոչարյանի երևակայության արդյունքում ստեղծված մտահայեցողություն: Տպավորությունն այնպիսին էր, թե երկրորդ նախագահը խոնավ մեկուսարանում, անհարմար նառի վրա նստած խոսում է ինքն իր հետ, իսկ լրագրողն ընդամենը գոյություն չունեցող տեսիլք է՝ հեռազգացողության և մտապատրանքի հետևանք:
Վերոհիշյալ ձևակերպմամբ մենք ամենևին էլ չենք փորձում հեգնել ու ծաղրել Ռոբերտ Քոչարյանին: Ընդամենը արձանագրում ենք մեր պատկերացումները չափազանց ակնհայտ ճշմարտության մասին. այդ հարցազրույցի և՛ հարցերը, և՛ պատասխանները գրվել էին մեկ մարդու կողմից, և այդ մեկը Ռոբերտ Քոչարյանն էր: Իսկ հարցազրուցավարը ընդամենը մեխանիկական հորինվածք էր, նրա փոխարեն կարող էր լինել յուրաքանչյուր շնչավոր և անշունչ առարկա, քանի որ խնդիրն ավելի քան պարզունակ էր. ընդամենը հարցաշարի պարզունակ ընթերցանություն, և ոչ ավելին:
Թերևս, հենց այս պատճառով էլ անիմաստ ենք համարում որևէ կերպ անդրադառնալ այդ հարցազրույցին, քանի որ մենախոսությունն ինքնին անձնական տարածություն է, և մենք ամենևին էլ չենք ցանկանում ոտնձգություն գործել կործանվող անհատի ինքնահայեցողության գործընթացի նկատմամբ:
Հարցազրույցում արտաբերված մտքերից զատ, մեզ ավելի շատ մտահոգում է լրագրողի ճակատագիրը, ի՞նչ է լինելու նրա հետ, երբ «Քոչարյան» գործոնը վերջնականապես հեռանա մեր իրականությունից, որտե՞ղ է աշխատելու և ինչո՞վ է զբաղվելու: Չէ՞ որ բռնաբարությունը լուրջ հանցագործություն է, հատկապես երբ բռնաբարվողը այն հայտնի մասնագիտությունն է, որը մենք ժուռնալիստիկա ենք անվանում:
Ռոբերտ Քոչարյանին հակադարձելու մտքից հրաժարվելը պայմանավորված է նաև մեկ այլ հանգամանքով: ՀՀ քաղաքացիների հոգևոր առողջությունն ու անվտանգությունը չափազանց կարևոր են մեզ համար: Ասվածի տրամաբանությունից ելնելով՝ մենք չենք ուզում քաղաքացիներին ներքաշել ցածր բանավեճի տարածություն, որտեղ կազմակերպվող երկխոսությունը մարդկային բանականությունը առաջնորդում է դեպի անխուսափելի դեգրադացում և լյումպենացում:
Մարդիկ հոգնել են, նրանց միտքն ու մտածողությունը ազատագրության պետք ունեն:
Մարդիկ ուզում են մոռանալ, չհիշել ու ազատագրվել «քոչարյանական» պիեսի տիրապետությունից, նրանք պոզիտիվ արժեքների և ստեղծարար տեղաշարժերի պետք ունեն:
Ռոբերտ Քոչարյանը պետք է ուժ գտնի իր մեջ և հաշտվի իրականության հետ, չէ՞ որ ինքն իրեն Հանրապետության «միակ տղամարդ» էր հռչակում, իսկ ի՞նչ է պատահել հիմա, մի՞թե «միակ տղամարդը» չի կարողանում քաջություն դրսևորել և համակերպվել անխուսափելի պարտության հետ: Քաջության չափորոշիչները չեն կարող սահմանափակված լինել հաղթանակի պարզունակ շրջանակներում: Դրա բուն էությունը քողարկված է առաջին հերթին արժանապատիվ պարտվելու և այդ պարտության հետ առերեսվելու կարողության մեջ: Անմարդկային կարողություն, որը մարդուն մարդկային շունչ է հաղորդում:
Հենց այստեղ է թաքնված ամբողջ խնդիրը. արդեն մեկ տարի է, ինչ «միակ տղամարդը» չի կարողանում արժանապատվորեն պարտվել, նա չի կարողանում քաջություն գտնել և անմարդկային ինքնախոստովանության արդյունքում մարդկային շունչ ու կերպարանք ստանալ:
Բայց գեղեցիկ հեռանալու արվեստին չտիրապետելը դեռևս չի երաշխավորում ինչ-որ մեկի ներկայությունը, քանի որ այլընտրանքը ստորացուցիչ դուրս շպրտումն է: Այսպիսով՝ «քոչարյանական» ցածրակարգ պիեսը կարծես թե մոտենում է ավարտին, անցյալի ճահիճը մարմնավորող երկրորդ նախագահի կալանավորումը դրա վերջին արարն էր: Վերջապես մարդիկ այդ ճահճից դուրս գալու և դրա գոյության մասին մոռանալու հնարավորություն կստանան: Թերևս, հենց այս պատճառով էլ չենք անդրադառնում այդ հարցազրույցին: Քաղաքացիները պետք է մոռանան նրան ու այլևս չհիշեն, որպեսզի երկրորդ նախագահը հանգիստ, առանց ավելորդ ջղաձգումների վայելի իր երկարատև հանգիստը: Իսկապես, Քոչարյանը նույնպես հանգստանալու պետք ունի, մարդատյացները նույնպես մարդ են, և այդ մարդատյացությունն ինչ-որ մի օր նաև ուղղվում է հենց իրենց դեմ՝ կործանելով մարդուն ներսից: Բայց հոգևոր հանգստի առաջնային պատճառը գիտակցումն է: Ողբերգական են այն մարդիկ, որոնք այդպես էլ չեն կարողանում գիտակցել կեցության և հոգևոր ներդաշնակության միասնությունը:
