Դատական դեպարտամենտը տեղեկություն է տարածել, որ Ռոբերտ Քոչարյանի և մյուս նախկին բարձրաստիճան պաշտոնյաների հայտնի գործը վերամակագրվել է Ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Դավիթ Գրիգորյանին, այն բանից հետո, երբ ինքնաբացարկ էր հայտնել նախկին դատավոր Վարդան Գրիգորյանը: Նա ինքնաբացարկ էր հայտնել այն պատճառաբանությամբ, որ Մարտի 1-ի գործով նախկինում պաշտպանել է մի քանի տուժողի՝ լինելով փաստաբան: Մամուլում, սակայն, կան նաև խոսակցություններ, որ դատավորները պարզապես չեն ցանկանում ստանձնել Ռոբերտ Քոչարյանի գործի դատավարության պատասխանատվությունը: Կհայտնի՞ Դավիթ Գրիգորյանն ինքնաբացարկ, թե՞ կհամարձակվի մտնել աղմկոտ գործի դատավարության պատասխանատվության տակ:
Այն, որ դատաիրավական համակարգում այդ առումով կա հոգեբանական բարդույթի շոշափելի հիմք, աներկբա է: Ի վերջո, դատական ներկայիս համակարգը ևս ձևավորվել է նախկին իշխող համակարգի տրամաբանությամբ, իսկ հեղափոխությունից և իշխանափոխությունից հետո դատական համակարգը որոշակիորեն հայտնվել է, այսպես ասած, օդից կախված վիճակում: Այստեղ «իշխանափոխություն» չի եղել, միևնույն ժամանակ, համակարգը հայտնվել է գործադիր և օրենսդիր իշխանափոխության փաստի առաջ: Այդպիսով, կամա թե ակամա, դատական համակարգը վերածվել է նախկին իշխող համակարգն ու նոր իշխանությունը «կամրջող» օղակի դերում: Ընդ որում՝ «կամուրջ», որը, խոշոր հաշվով, ոչ մեկին պետք չէ՝ բացի հենց նախկին իշխող համակարգի ներկայացուցիչներից, որոնք հույս ունեն այդ միջոցով «անվտանգ» և «ապահով» անցնել նոր Հայաստան: Իսկ դրանով արդեն, խոշոր հաշվով, իհարկե այլաբանորեն, բայց նոր Հայաստանն է ակամա «անցնում» այդ կամրջով դեպի հետ:
Հայաստանի դատաիրավական համակարգը վերածվել է ահա այդպիսի անցուղու, որը գուցե ավելի շուտ ոչ թե կամուրջ, այլ «ստորգետնյա անցում» է հիշեցնում, քանի որ այստեղ ընթացող գործերի մի զգալի մասում անշուշտ կարող են առկա լինել հենց ստորգետնյա ռիսկեր՝ կապված նախկին իշխող համակարգի հետ: Այդ իմաստով, մարտիմեկյան այս աղմկոտ գործի դատավարությունը ունենալու է հանգուցային նշանակություն ոչ միայն բուն գործի կամ ընդհանրապես Հայաստանի իրավա-քաղաքական գործընթացների, ներքաղաքական վիճակի համար՝ հաշվի առնելով դերակատարների տարբեր կարգավիճակներով ընդգրկվածության հանգամանքը, այլ առանցքային նշանակություն է ունենալու նաև Հայաստանի դատաիրավական համակարգի համար:
Խոշոր հաշվով, այն կարող է վերածվել յուրօրինակ դատաիրավական ռեֆորմի կամ դատաիրավական ռեֆորմի յուրօրինակ բաղադրիչի, եթե հաջողվի հասնել այնպիսի իրադրության, որ աղմկոտ գործի դատավարությունն իրականացվի իրապես Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության և օրենքների տառին ու ոգուն ամբողջությամբ համապատասխան, և որևէ հնչեղ անուն կամ նախկին հնչեղ կարգավիճակ չգերակայի Սահմանադրության և օրենքի նկատմամբ:
Այդ դատավարությունը, խոշոր հաշվով, կարող է իր թե՛ իրավա-քաղաքական, թե՛ բարոյահոգեբանական ասպեկտներով դառնալ Հայաստանի արդարադատության անկախ համակարգի ձևավորման, միաժամանակ դատական իշխանության ձևավորման կարևոր գործընթացի «քրեստոմատիական» հանգրվան:
