Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը չի մեկնաբանում ԱԱԾ բացահայտումները, քանի որ դա կարող է մեկնաբանվել որպես նախաքննությունն ուղորդելու փորձ. վարչապետն այս մասին ասել է այսօր՝ մայիսի 26-ին Դիլիջանում լրագրողների հետ զրույցում։ «Ես ոչ մի մեկնաբանություն այդ կապակցությամբ չեմ անի, նախաքննությունը ընթանում է և կտա բոլոր հարցերի պատասխանը: Կարծում եմ` որևէ մեկը չի կասկածում, որ նախաքննության համար բոլոր պայմանները ստեղծված են և այն պետք է տա բոլոր հարցերի պատասխանը»,- նշել է Փաշինյանը։ Հարցին, թե հնարավոր են հարցաքննության կանչվեն բարձրաստիճան պաշտոնյաներ, Փաշինյանը պատասխանել է, որ ինքը չի որոշում՝ ո՞ւմ կանչեն հարցաքննության, ում՝ ոչ:
Զուտ իրավական տեսանկյունից` Փաշինյանի պատասխաններն անթերի են. ժողովրդավարական երկրներում նախաքննությունն անկաշկանդ է և միայն օրենքի շրջանակներում է որոշվում գործող կամ նախկին պաշտոնյաների պատասխանատվության հարցը:
Մյուս կողմից` ակնհայտ է, որ, օրինակ, երեկ ՊԵԿ-ում բացահայտված կոռուպցիոն բուրգը, մեծ ցանկության դեպքում անգամ, չէր կարող գործել առանց նախկին վարչապետ Կարեն Կարապետյանի կամ անգամ` նախկին նախագահ Սերժ Սարգսյանի իմացության ու նույնիսկ` հրահանգի:
Եվ առհասարակ` վերջին քսանամյակի կոռուպցիոն բոլոր խոշոր գործողությունները կատարվել են Ռոբերտ Քոչարյանի և Սերժ Սարգսյանի անմիջական հրահանգով, իմացությամբ: Հայաստանում գործել է կոռուպցիոն բրգաձև բուրգ, քրեաօլիգարխիայի և իշխանության սերտաճումը բերել է արատավոր մի համակարգի ստեղծման, որի գագաթին կանգնած են եղել պետության առաջին դեմքերը: Պատահական չէ, որ միջազգային հեղինակավոր մամուլը մի քանի անգամ անդրադարձել է Ռոբերտ Քոչարյանի և Սերժ Սարգսյանի, դոլարային արտահայտությամբ, միլիարդների հասնող կարողություններին:
Ինչքան էլ կոռուպցիոն բացահայտումներին վրաբերող նախաքննությունը զերծ լինի քաղաքական բաղադրիչից, միևնույն է` նրա հետևանքները լինելու են քաղաքական, որովհետև հետքերը տանում են դեպի նախկին իշխանության առաջին դեմքերը: Ակնհայտ է նաև, որ հնարավոր չի լինելու խուսափել աղմկոտ ձերբակալություններից, որովհետև ԱԱԾ առաջին բացահայտումները հուշում են, որ գործ ունենք պետությանը պատճառված ահռելի վնասների մասին:
Այս համատեքստում առաջ է գալիս բնական մի հարցադրում, թե մինչև ուր է հասնելու նախաքննությունը: Արդյո՞ք դրա նպատակը պետությունից թալանված ավելի քան տաս միլիարդ դոլարի վերադարձն է, թե՞ այն ավելի առաջ է գնալու` օրակարգ բերելով քրեաօլիգարխիկ համակարգի նշանային դեմքերի, ընդհուպ` Ռոբերտ Քոչարյանի և Սերժ Սարգսյանի պատասխանատվության հարցը: Այս պահին թերևս դժվար է միարժեք այս հարցերին պատասխանելը, որովհետև կան բազմաթիվ տեսանելի և անտեսանելի հանգամանքներ, որոնք ուղղակի կամ անուղղակի ազդեցություն կարող են ունենալ զարգացումների վրա: Օրինակ` գաղտնիք չէ, որ Հայաստանի քրեաօլիգարխիան, ըստ էության, Ռուսաստանի կոռուպցիոն համակարգի բաղադրիչն է, ըստ այդմ` Հայաստանում մեկնարկած հակակոռուպցիոն պայքարը շոշափելու է նաև Պուտինի մերձավոր շրջապատի շահերը:
Մյուս կողմից` այս օրերին տեղի ունեցող բացահայտումները շրջադարձային ազդեցություն են ունենալու երկրի ընթացիկ ներքաղաքական զարգացումների վրա: Երկրում գործ ունենք ոչ թե վենդետայի, այլ օրինականության վերականգնման բազմաշերտ գործընթացի հետ: Հենց սա է անհանգստացնում խորհրդարանական մեծամասնություն ՀՀԿ-ին, որովհետև նրա ներկայացուցիչները դադարում են ընդդիմադիր ընկալվելուց, այլընտրանք մարմնավորելուց` բառի բուն իմաստով դառնալով ԱԱԾ և ոստիկանության «թանկարժեք հաճախորդներ», որոնց համար Քրեական օրենսգիրքը նախատեսում է «գոլդ» պատժաչափեր:
Խորհրդարանի մեծամասնության ցուցակն օբյեկտիվորեն դառնում է հակակոռուպցիոն պայքարի թիրախ, «սև ցուցակ», որին քաղաքական համարելը դժվար է լինելու անգամ պայմանականորեն:
ԱԱԾ յուրաքանչյուր նոր բացահայտում քաղաքական և բարոյական հարթությունների վրա ավելի է դելեգիտիմացնելու ՀՀԿ-ին` գործող խորհրդարանը վերածելով իրավապահ մարմինների հաճախորդների «պահեստային նստարանի»:
Քաղաքական այս շրջադարձը հրամայական է դարձնում արտահերթ ընտրությունների հնարավորինս արագ կազմակերպումը, որովհետև գործող խորհրդարանի գոյությունն ոչ միայն քաղաքական անոմալիայի դրսևորում է, այլ նաև` լուրջ խոչընդոտ հակառուպցիոն քաղաքականությանը` քրեաօլիգարխիայի շատ ներկայացուցիչների պատգամավորական անձեռնմխելիության հետևանքով:
