Thursday, 28 03 2024
«Հայաստանը վերածվել է Արևմուտքի վտանգավոր գործիքի». Զախարովա
13:00
Ուկրաինական նոր օրենքը խտրականություն է դնում ռուսալեզուների, հայալեզուների ու գնչուների նկատմամբ
Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորանշանակ քննիչներին
ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք
Անհրաժեշտ է անցկացնել հանրաքվե Խզմալյանի 3 առաջարկները
Ճանապարհային քարտեզն ազատագրման քարտեզ է. Ազատ Արշակյան
Գազայի գոտի մարդասիրական օգնություն հասցնելու համար մեզ Եգիպտոսի աջակցությունն է պետք. Փաշինյան
12:30
ԱՄԷ-ի և Եգիպտոսի ռազմաօդային ուժերն օդային ճանապարհով օգնության խոշորագույն խմբաքանակն են հասցրել Գազայի հատված
Ցանկացած գործունեություն, որը հետ կպահի ժողովրդավարական գործընթացներից՝ կարժանանա կոշտ դիմադրության
Երկարացվեց Արցախցիներին տրվող 40+10 հազար դրամ աջակցության ժամկետը
«ՀՀ-ում կա մեկ կառավարություն և նստած է այս դահլիճում». Փաշինըանը՝ «վտարանդի կառավարության» մասին
Պուտինը զառանցանք է անվանել ՌԴ կողմից ՆԱՏՕ-ի վրա հարձակումը
Լուրերի օրվա թողարկում 12։00
ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալը Գվինեայի դեսպանի հետ քննարկել է կրթության, գիտության, մշակույթի, սպորտի ոլորտներում համագործակցության զարգացման հեռանկարները
ՌԴ ԱԳՆ-ում Ադրբեջանի խոսնակը
11:50
Հայաստանը վերջին շրջանում չի մասնակցում ՀԱՊԿ-ի աշխատանքներին. Իմանղալի Թասմաղամբետով
«Ֆրանսիան Հայաստանին դրդում է հերթական պատերազմի». Ադրբեջանի ՊԱԾ տնօրեն
11:30
«Հայաստանի էլիտաների մասով որոշակի իրադարձություններ և տրամադրություններ մտահոգիչ են». ՀԱՊԿ քարտուղար
11:20
«Երևանից որևէ պաշտոնական դիմում չենք ստացել անդամակցության կասեցման մասին». ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար
11:10
«ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպման հիմնական կետը տնտեսական կայունությունն է»․ Միլլեր
Ռուսները մի դիրք զիջեցին Հայաստանում. տակտիկակա՞ն նահանջ
Ուղիղ. ՀՀ կառավարության հերթական նիստը
Պոլիկլինիկայի նախկին տնօրենը յուրացրել է բժիշկների աշխատավարձը և վառելիքը
Ուղիղ. Ժողովրդավարական ուժերի համաժողով` նվիրված Հայաստանի եվրաինտեգրմանը
Նման այցերը մեծ քաղաքական եւ անվտանգային նշանակություն ունեն. Ալեն Սիմոնյանն ընդունել է Ֆրանսիայի խորհրդարանական պատվիրակությանը
10:15
Նավթի գներն աճել են. 27-03-24
Լուրերի առավոտյան թողարկում 10։00
Կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ, Լարսը բաց է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար
Եվրոպան բացել է իր դռները. հայտ ներկայացնելու ճիշտ ժամանակն է
Գույքագրված կառույցների վերաբերյալ տեղեկությունները կտրամադրվեն համայքներին

Կարո՞ղ է արդյոք ընդդիմությունը երաշխավորել իշխանությանը

Որևէ մեկը չի վիճի այն մտքի հետ, որ քանի դեռ Հայաստանում չի լուծվել խոշոր բիզնեսի, բիզնեսի և իշխանության տարանջատման խնդիրը, անիմաստ է խոսել Հայաստանի զարգացման մասին:Բայց այդ մտքից հետո բնական հարց է առաջանում, թե ո՞վ պետք է լուծի այդ խնդիրը: Տարիներ առաջ, օրինակ, Համաշխարհային բանկի Հայաստան այցելած պաշտոնյաներից մեկը հայտարարեց, որ այդ խնդիրը պետք է լուծի մեր երկրի հասարակությունը:

Կարծես թե այդ մտքի հետ էլ դժվար է չհամաձայնելը: Բայց ինչպե՞ս պետք է հասարակությունը լուծի այդ խնդիրը: Թերևս երկու հնարավոր տարբերակ կա` կամ ընտրության միջոցով, երբ հասարակությունը ձայն է տալիս այս կամ այն ուժին, որը հետո զբաղվում է այդ կարևոր խնդրով, որ հետո էլի ձայն ստանա, կամ էլ հասարակությունը, չկարողանալով այդ կարևոր խնդիրը լուծել ընտրության միջոցով, գնում է, այսպես կոչված, հեղափոխական ճանապարհով, որն իրականում հեղափոխական չէ, այլ պարզապես ենթադրում է զանգվածային պայքար իշխանության դեմ, քանի որ իշխանությունն ընտրություն կեղծելով հասարակությանը ստիպում է օգտվել ապստամբելու սահմանադրական իրավունքից:

Հայաստանում հասարակությունը չի կարողանում լուծել այդ խնդիրը թե՛ ընտրության, թե՛ ապստամբության միջոցով: Ընտրությունը կեղծում են, իսկ ապստամբությունը դաժանորեն ճնշում են նույնիսկ խաղաղ լինելու դեպքում: Կարծես թե փակուղի է ստացվում, որովհետև եթե հասարակությունը չի լուծում այդ հարցը, ապա իշխանությունն ինքը հազիվ թե լուծի: Խնդիրն այն է, որ իշխանությունը հենց այդ հարցը չլուծելու համար է, որ ընտրություն է կեղծում կամ խաղաղ ապստամբություն է ճնշում: Եթե լուծելու ունակ լիներ, ապա շատ հանգիստ կհեռանար ընտրությանը պարտվելուց հետո և կպատրաստվեր հաջորդ ընտրությանը: Մինչդեռ իշխանությունն ամեն գնով, մարդկանց կյանքի գնով պահում է իր դիրքը, որովհետև այդ դիրքն ամեն ինչ է, իսկ հակառակը` ոչինչ: Բայց ինչո՞ւ է հակառակը ոչինչ: Չէ՞ որ դրա պատճառն էլ նույն իշխանությունն է: Իշխանությունն է ձևավորել մի համակարգ, երբ հնարավորությունները գտնվում են միայն իշխանական ճամբարում:

Կարո՞ղ է, արդյոք, ընդդիմությունը, որը հավակնում է գալ իշխանության, հեռացողներին երաշխավորել, որ նրանք իրենց հետ կարող են տանել նաև իրենց հնարավորությունները: Տեսականորեն` այո, սակայն գործնականում` հազիվ թե: Ինչպիսի ընդդիմություն էլ լինի, կլինի վերջին միամիտը, եթե հեռացողներին թույլ տա հեռանալ հնարավորություններով հանդերձ: Այդ ճոխությունը հնարավոր է երկրում, որտեղ Սահմանադրությունն ու օրենքը անբեկանելի հասկացություն են: Մինչդեռ Հայաստանում դա ամենևին այդպես չէ, և դրա համար է, որ հասարակությունը կանգնած է բիզնեսի և իշխանության տարանջատման խնդիրը լուծելու անելանելիության փաստի առաջ:

Մի տեսակ փակ շրջան է ստացվում, երբ ով պետք է անի, չի կարող, իսկ ով կարող է անել` չի ցանկանում: Մնում է ժամանակը: Բայց արդյո՞ք ժամանակն ինքնին ինչ-որ բան կանի, եթե դրա մեջ գործող սուբյեկտները ժամանակին չկատարեն անհրաժեշտ քայլեր: Այդ դեպքում, բացի բյուրեղանալուց, համակարգը որևէ այլ բան չի լինի: Իրավիճակի անելանելիության բուն պատճառը, թերևս, այն է, որ խնդիրը մտածողության և հոգեբանության մեջ է: Բանն այն է, որ դժգոհելով օլիգարխիկ իշխանության վարքից, անօրինություններից, դաժանությունից, հասարակության զգալի մասը հոգու խորքում մտածում է, որ ուժի, իշխանության և հարստության տեր մարդն այլ վարք չի կարող ունենալ, քան թույլին ճնշելը: Հոգու խորքի այդ դասավորությունն է, թերևս, պատճառը, որ հայ հասարակության ներկայացուցիչների զգալի մասն առօրյա կենցաղում, ամեն մեկն իր տեղում, ուժեղի պատահելիս ծառա է, իսկ թույլի հանդեպ` օլիգարխ:

Այլ հարց է, թե ի՞նչն է դրա պատճառը` գենետիկա՞ն, ծանր մանկությո՞ւնը, թե՞ անպետական պատմությունը: Բայց կարծես թե դա է փաստը, ու ինչքան էլ դժվար է դա ընդունելը, այդուամենայնիվ չնկատելը ինքնախաբեություն է: Հետևաբար պետք է աշխատել երևի թե հասարակության միտքը վերափոխել: Այսինքն` պետք է աշխատել հասարակությանը միտք տալու ուղղությամբ, այնպիսի միտք, որը մնայուն է և փոխանցիկ: Այդ դեպքում գուցե ինչ-որ բան փոխվի, հակառակ դեպքում անմիտ իրականությունն իշխանությանը միշտ էլ անհոգ կյանք է երաշխավորելու:

Լուսանկարը` Օննիկ Կրիկորյանի

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում