Newcaucasus.com կայքին տված հարցազրույցի ժամանակ Far Centre քաղաքական և տնտեսական հետազոտությունների կենտրոնի նախագահ, Ռուսաստանում Ադրբեջանի նախկին դեսպան Հիքմեթ Հաջիզադեն անդրադարձել է ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորմանն ու Ռուսաստանի դերին.
«Ես հնարավոր եմ համարում, որ Ադրբեջանում հեղափոխական վտանգ առաջանալու պարագայում ադրբեջանական իշխանությունները կարող են պատերազմ հրահրել Լեռնային Ղարաբաղում: Պետք է վերին աստիճանի ստոր լինել, որպեսզի, հանուն սեփական իշխանության պահպանման, թքել սեփական երկրի վրա և պատերազմ սանձազերծել:
Բայց եթե դա տեղի ունենա, ապա իրադարձությունները կզարգանան 2008 թվականի ռուս-վրացական պատերազմի սցենարով: Այսինքն՝ անմիջապես պատերազմին կմիջամտի Ռուսաստանը, մեր վրայով կթռչեն նրա` առանց տարբերանշանների մարտական ինքնաթիռները: Ադրբեջանն այս անգամ առավել մեծ տարածքներ կկորցնի:
Ինչ վերաբերում է հայ-ադրբեջանական շփման գծում շարունակվող փոխհրաձգություններին և մարդկային կորուստներին, ապա դա Ադրբեջանի կառավարության տակտիկան է և մեր հասարակության մեծ մասի տրամադրվածությունը. անհանգստացնել հայերին, կրակել, հանգիստ չտալ:
Ես կարծում եմ, որ պատերազմը չի վերսկսվի` չնայած նրան, որ Ադրբեջանը մեծացնում է սպառազինության գնումները, ամրապնդում է բանակը: Ադրբեջանական իշխանությունները Հայաստանին մշտապես վախեցնում են պատերազմի վերսկսմամբ: Սակայն եթե նման բան լինի, ապա դա կլինի մեր երկրի աղետը:
Ստատուս-քվոն լիովին գոհացնում է Ռուսաստանին: Սակայն բացառված չէ, որ Ռուսաստանի Գլխավոր շտաբում առկա է նոր պատերազմի սկսման պլան: Ի՞նչ կարող է դա նշանակել: Ռուսաստանը Վրաստանից զավթեց Աբխազիան և Հարավային Օսիան, և այժմ Վրաստանը Ռուսաստանի համար ամբողջովին կորսված երկիր է, նա դարձել է թշնամական երկիր:
Համանման բան կարող է տեղի ունենալ Ադրբեջանի պարագայում: Օրինակ՝ պատերազմի սկսվելու դեպքում Ռուսաստանը կճանաչի Ղարաբաղի անկախությունը: Այդ ժամանակ Ադրբեջանն էլ Ռուսաստանի համար կդառնա կորսված երկիր:
Իսկ ներկայիս դրությամբ, Հարավային Կովկասում տիրող իրավիճակը գոհացնում է Մոսկվային, նա մեծ հնարավորություններ է պահպանում հակամարտող երկրների վրա ճնշումներ բանեցնելու համար:
Ռուսաստանը երբեք Ադրբեջանից չի պահանջի տարածքներ հանձնել Հայաստանին: Հնարավոր է` արևմտյան միջնորդները Երևանի վրա ճնշում գործադրած լինեն տարածքների հանձնման հարցում համաձայնություն տալու համար, սակայն Մոսկվան Հայաստանին մշտապես արգելել է այդպիսի քայլի գնալ:
Ղարաբաղյան հիմնախնդիրը կարող է կարգավորվել, եթե Հայաստանը դառնա «անկախ» (Ռուսաստանից), իսկ Ադրբեջանն էլ դառնա ժողովրդավար (որպեսզի Ղարաբաղի հայերը համաձայնեն վերադառնալ մեր կառավարության իրավասության ներքո):
Բացի այդ, Ղարաբաղի հարցը կարող է կարգավորվել այն ժամանակ, երբ Ռուսաստանի և Արևմուտքի հակասությունները կմեղմանան կամ ընդհանրապես կվերանան:
Վրաստանն ու Ադրբեջանը ռուսական իմպերիալիզմից տուժած առաջին երկրները չեն: Օրինակ՝ Կուրիլյան կղզիները: Ճապոնիան թույլ երկիր չէ, սակայն առայժմ ոչինչ չի կարող անել դրա դեմ»:
