Սահմանադրական փոփոխությունների գործընթացում երևի թե ամենաարդյունավետ իրողությունը դառնում է «Այո»-ի և «Ոչ»-ի ռեալիթի շոուն: Արդյունավետ, իհարկե, ոչ սահմանադրական փոփոխություններում հասարակության այս կամ այն կողմնորոշման տեսանկյունից, այլ որովհետեւ այդ ռեալիթի շոուն բավական մոտիկից, այսպես ասած օնլայն ռեժիմով ի ցույց է դնում Հայաստանի հասարակական և քաղաքական կյանքի կտրվածությունը, այն մեծ անջրպետը, որ առկա է Հայաստանում շարքային քաղաքացիների առօրյա կյանքի, նրանց հուզող խնդիրների, նրանց հոգսերի ու պատկերացումների և քաղաքական կյանքի մասնակիցների ու դերակատարների միջև:
Եվ այս տեսանկյունից, այս անջրպետի, ըստ էության օնլայն լուսաբանումը երևի թե առավել ակնհայտ է ի ցույց դնում այդ իրողությունը: Այս կտրվածությունը բխում է իշխանության շահերից, քանի որ առաջացած անջրպետն ըստ էության կատարում է ամրոցների շուրջը փորված այն վիհի դերը, որը պաշարման դեպքում լցվում է ջրով: Տվյալ պարագայում իշխանություններն այդ անջրպետը լցնում են ջրով, որպիսին կարող են դիտվել իշխանության ելույթները տարբեր խնդիրների ու հեռանկարների, մարտահրավերների, սպառնալիքների վերաբերյալ: Դրանք ջուր են ամբողջությամբ, որ լցնում են ամրոցի ու հասարակության միջև եղած վիհը: Եվ այստեղ արդեն ամեն ինչ կախված է նրանից, թե ինչքան կարող է դիմանալ իշխանությունն այդ պաշարման մեջ:
Այսինքն, ըստ էության ճնշումն արդեն գալիս է ոչ թե հասարակությունից, այլ պարզապես ժամանակից, և, եթե իշխանությունը գտավ ժամանակի մեջ պաշարմանը դիմանալու ռեսուրս, այդ պաշարումը կձգվի անվերջ: Առայժմ իշխանությունն այդ ռեսուրսը գտնում է, իհարկե այլ հարց է, որ գտնում է պետության թուլացման, արտաքին պարտքի բեռի ավելացման, ինքնիշխանության կորստի տեսքով, բայց գտնում է: Առավել քան տարօրինակ է այն, որ իշխանական ամրոցի և հասարակության միջև առկա վիհն ըստ էության ջրով է լցնում նաև ընդդիմությունը:
Այսինքն, ընդդիմության հայտարարությունները, կարգախոսները, հասարակությանն ուղղված տեքստերը մեծ հաշվով ավելի «ցամաքային» չեն, քան իշխանության պարագայում: Ավելին, իշխանությունն ըստ էության արդեն երևի շատ ջանք չի էլ գործադրում այդ վիհը ջուր լցնելու համար, քանի որ դա ավելի ջանադրաբար անում են արդեն ընդդիմությունները: Կփոխվեն սահմանադրության տեքստերը, թե ոչ, դրանից, ըստ էության իրավիճակն իսկապես չի փոխվի և այս առումով իրավացի են բոլոր նրանք, ովքեր համարում են, որ սահմանադրական փոփոխությունները չէ, որ պետք է բարելավեն հասարակության կյանքը: Հայաստանում հասարակական կյանքում որևէ փոփոխության հնարավորություն կարող է նշմարվել միայն այն դեպքում, երբ սահմանադրական տեքստերի փոխարեն, փոխվեն ընդդիմության տեքստերը:
Եվ մեծ հաշվով, եթե հանգամանալից հայացք նետենք սահմանադրական այս գործընթացին, իշխանության նպատակներից մեկն էլ ըստ էության հենց այն է, որպեսզի առիթ կամ պատճառներ ստեղծվեն ընդդիմությունների ավանդական տեքստերի գեներացման համար: Հատկապես նախընտրական տարվան ընդառաջ դա իսկապես շատ կարևոր է, որովհետև իշխանությունը գիտի, թե ինչ անել այդ դեպքերում, երբ ընդդիմադիր, այսպես ասած դիսկուրսը կառուցվում է ավանդական տեքստերի գերակայությամբ: Դա մի իրավիճակ է, մի մթնոլորտ, որտեղ հակաքայլերն իշխանությունը գիտի, փորձարկել է տարիներ շարունակ: Դատելով սահմանադրական գործընթացից, իշխանությանն առայժմ հաջողվում է լուծել այդ խնդիրը:
Լուսանկարը՝ Armenpress-ի
