Հայաստանի հասարակությունը վերածվել է բողոքի մի մեծ կծիկի, որը, սակայն, կարծեք թե կազմված է առանձին թելերի կտորներից, այսինքն՝ մեկ ամբողջականություն չէ: Երեկ կառավարության դիմաց իրենց բողոքի ձայնն են բարձրացրել 33-րդ թաղամասի կամ Ֆիրդուսի բնակիչները, իրացման գոտի դարձած իրենց բնակարանների խնդիրը լուծելու պահանջով վարչապետի հետ հանդիպման նպատակով: Հայաստանում չկա մի ուղղություն, չկա մի ոլորտ, չկա մի հասցե, որտեղ բողոք չլինի, ըստ որում՝ ոչ թե տրտունջ կամ քմահաճություն, այլ իսկապես խորը և հիմնավոր բողոք, որն ակնհայտորեն հանդիսանում է համակարգային խնդրի հետևանք:
Այսինքն՝ պատճառի առումով այս բոլոր բողոքները կապված են միմյանց, սակայն առերևույթ ամեն մեկը բողոքում է, ըստ էության, իր խնդրով, և մի օր բնակիչները բնակարանի հարց են բարձրացնում, մյուս օրը առևտրականները ՀԴՄ-ի հարց են բարձրացնում, երրորդ օրը՝ տաքսիստները, չորրորդ օրը՝ երթուղայինները, հինգերորդ օրը՝ բնապահպանները, և այդպես շարունակ, ամեն օր մի նոր բողոքող խումբ՝ իր խնդրով: Սակայն այս ամենը իշխանությունների համար հեշտ կառավարելի է, հեշտ մարվող «հրդեհ» է, որովհետև այս բոլոր բողոքի թելերը միմյանց կապված չեն, նրանք կծիկ են կազմել առանձին թելերով, կտրված, և երբ կծիկը թվում է, որ սկսել է քանդվել, մեկ էլ պարզվում է, որ թելը կտրված է, և ամեն անգամ կծիկը քանդվելու թվացյալ էֆեկտ է, ոչ իրական:
Սա էլ իշխանություններին թույլ է տալիս համեմատաբար հանգիստ, սառնասրտորեն ընդունել այդ բողոքները, գտնել իրավիճակային լուծումներ և ձեռք չտալ համակարգին: Այսինքն՝ իշխանությունները համոզված են, որ ամբողջական, մեկ լիարժեք կծիկ չի լինելու, և այն քանդվել չի սկսելու երբեք: Ինչքանով է իշխանությունների այս համոզվածությունը հիմնավոր, շատ բարդ է ասել: Առ այսօր նրանց համոզվածությունն արդարացել է, սակայն ի վերջո ամեն ինչ լինում է առաջին անգամ՝ ինչ-որ պահից սկսած: Եվ հույսը դնել այն բանի վրա, որ թելերը երբեք չեն միանալու, և կծիկը երբեք չի ամբողջանալու, մեղմ ասած՝ այնքան էլ խելամիտ չէ:
Խելամիտ չէ անընդհատ հույս կապել, որ կհաջողվի ձեռնասուն քաղաքական ուժերի միջոցով մշտապես պառակտել հասարակությանը, մշտապես տարրալուծել հասարակական բողոքի պոտենցիալը և խուսափել այդ բողոքին համակարգային լուծում տալուց: Մյուս կողմից՝ այստեղ, իհարկե, հասարակությունն ինքն էլ ունի անելիք, ունի հասկանալու կարևոր խնդիրներ: Պետք է գալ խնդիրների վերաբերյալ համակարգային հարցադրումների: Քաղաքականացնել-չքաղաքականացնել արհեստածին դիլեմայի առավել բնական վիճակը երևի թե համակարգայնացնել-չհամակարգայնացնելն է, այսինքն՝ դնել համակարգայի՞ն պահանջներ, թե՞ մնալ իրավիճակայինի վրա: Սա է խնդիրը:
Հանրությունը պետք է գիտակցի, որ երբ դրվում է համակարգային հարցադրում, ապա այստեղ արդեն թեկուզ փոքր լուծումը, իրավիճակային հարցադրումների բավական մեծ դիապազոն կարող է ներառել՝ լուծելով միանգամից մի քանի խնդիրներ: Հետևաբար, Հայաստանի հասարակության համար շատ կարևոր է քաղաքացիական գործոնի հետագա կշիռն առավել ծանրացնելու և արդյունավետ դարձնելու համար գալ համակարգային ձևակերպումների, համադրել տարբեր շերտերի իրավիճակային բողոքները:
Այսինքն՝ մի կողմից այստեղ բանը չի գալիս կուսակցական կամ քաղաքական հակակրանք-համակրանքի դաշտ, մյուս կողմից, սակայն, մեկ քայլ վերև է իրավիճակային սոցիալական դաշտից: Մի կողմից պահվում է մոբիլիզացիոն կարևոր «ապակուսակցականացումը», մյուս կողմից՝ մեծացնում է դրվող խնդիրների խորությունն ու իշխանության պատասխանատվության խնդիրը: Դա պետք է լինի քաղաքացիական շարժման հաջորդ մակարդակը, որին հասնելու գործընթացն ինքնին ի զորու է փոխել իշխանության վարքն ու կոտրել համոզումը և արխայինությունը, որ բողոքի առանձին թելերը երբեք չեն դառնա մի կծիկ:
