Կհանձնե՞ն Պերմյակովին Հայաստանին: Իհա՛րկե ոչ: Այս պահին նա գտնվում է Գյումրիի ռուսական ռազմաբազայում, այսինքն՝ ֆորմալ առումով՝ ռուսական տարածքում: Սեփական քաղաքացու այլ երկրին հանձնել արգելում է սահմանադրությունը, ավելի հստակ՝ դրա 61-րդ հոդվածը, slon.ru պորտալում գրում է «Դոժդ» հեռուստաալիքի գլխավոր խմբագիր Միխայինլ Զիգարը: Հենց այդ հոդվածի վրա հիմնվելով էլ՝ 2007թ. Ռուսաստանի իշխանությունները հրաժարվեցին հանձնել Անդրեյ Լուգովոյին, որին Մեծ Բրիտանիան մեղադրում էր Լիտվինենկոյի սպանության մեջ: «Նրանց ուղեղները պետք է փոխել, ոչ թե մեր սահամանդրությունը»,- այդ ժամանակ ասել էր Վլադիմիր Պուտինը:
Այս առումով շարքային Պերմյակովը ոչնչով չի տարբերվում պատգամավոր Լուգովոյից, շարունակում է հոդվածագիրը: Ընդհանրապես, գոյություն ունի այդպիսի համաշխարհային փորձ. հազվադեպ է պատահում, երբ մի երկիր հանձնում է իր քաղաքացուն: Երբ Գյումրիում և Երևանում ցուցարարները պահանջում են հանձնել զինվորին հայկական արդարադատությանը, նրանք ապարդյուն օդ են կրակում: Իհարկե, Ռուսաստանի և Հայաստանի միջև գոյություն ունի նաև միջկառավարական համաձայնագիր, որը թույլ է տալիս հանձնել շարքայինին, բայց թե ինչով առաջնորդվել՝ դրանով, թե՝ սահմանադրությամբ, որոշում է գլխավոր ռազմական դատախազությունը, իսկ դա կլինի քաղաքական որոշում:
Առավել իրատեսական և տրամաբանական կլիներ պահանջել բաց դատավարություն՝ փակ ռազմական տրիբունալի փոխարեն, ինչը, ամենայն հավանականությամբ, սպառնում է Պերմյակովին: Ռուս զինվորականները (ինչպես Զգյագինցևի «Լևիաֆան»-ում), չգիտես ինչու, կարծում են, որ ցանկացած տեղեկատվություն միշտ ավելի լավ է թաքցնել, և դրա բացահայտումը հավասար է դավաճանության:
Գյումրիի սպանության դեպքում իրականում ամեն ինչ հակառակն է. Ռուսաստանը շատ բան է ռիսկի տակ դնում և պետք է ինքը շահագրգռված լինի արդար դատավարությամբ, գրում է Զիգարը:
Բաց դատավարություն, ըստ ամենայնի, չի լինի: Թեկուզ և նրա համար, որ նման բան չեն պահանջում Հայաստանի իշխանությունները: Նրանք ընդհանրապես հենց սկզբից իրենց տարօրինակ են պահում. երբ շարքային Պերմյակովին բռնեցին հայ-թուրքական սահմանին, նրան անմիջապես հանձնեցին ռուսական բազա, այսինքն տվեցին Ռուսաստանին: Այժմ պաշտոնական Երևանը լռում է. ոչինչ չի պահանջում, ոչ մի կերպ չի մեկնաբանում կատարվածը, այլ միայն թոշնած փորձեր է կատարում ցուցարարներին հանգստացնելու համար՝ նրանց մոտ ուղարկելով կամ գլխավոր դատախազին կամ թեմի առաջնորդին:
Ընդհանուր առմամբ, պետք չէ հայ-ռուսական հարաբերությունների մեծ փորձագետ լինել՝ առաջին հայացքից այդքան տարօրինակ թվացող վարքին բացատրություն գտնելու համար: Գյումրիի ռազմաբազան Հայաստանի անվտանգության հիմքն է: Ավելի ճիշտ, դա երաշխիք է այն բանի, որ Ադրբեջանը չի հարձակվի Հայաստանի վրա և չի փորձի վերադարձնել Լեռնային Ղարաբաղը:
Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պատերազմը ավարտվել է 20 տարի առաջ՝ 1994թ.: Հայաստանը ոչ միայն հաղթել է պատերազմում. նա ջախջախել է ադրբեջանական բանակը, գրավել Լեռնային Ղարաբաղը և մի քանի ադրբեջանական շրջաններ, որոնք բաժանում էին ինքնավար հանրապետության տարածքը Հայաստանի տարածքից, գրում է հոդվածագիրը: Հենց այդ ժամանակ էլ հռչակվեց Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը, որը ֆորմալ կերպով այսօր ոչ մեկ չի ճանաչել, այդ թվում Հայաստանը:
Անցած 20 տարում շատ բան է փոխվել, Ադրբեջանը վերածվել է հարուստ նավթարդյունահանող երկրի: «Պարարտ 2000-ականներին» մեծացել է երիտասարդ ադրբեջանցիների սերունդ, որն ապրում է վաղ թե ուշ կորցրած Լեռնային Ղարաբաղը վերադարձնելու երազանքով: Հայաստանի հետ չհայտարարված պատերազմը և սահմանին մշտական կրակոցները վերջին երկու տասնամյակի իրականությունն է:
«Ղարաբաղը մերնէ»-ն՝ Ադրբեջանի գլխավոր հոգևոր ամրակն ու ցավոտ կետը, ինչպես որ Ղրիմը Ռուսաստանի համար, երբեք չի եղել, ու չի լինի, եզրափակում է Զիգարը:
