Ըստ քրդական Fırat լրատվական գործակալության՝ 1937-1938 թվականներին Դերսիմի (ներկայիս Թունջելի) ապստամբության ժամանակ իր եղբայրներին կորցրած Մուսա Քաչարը դիմել է Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան (ՄԻԵԴ):
Դատական հայցում նշվում է, որ Դերսիմի սպանդի ժամանակ սպանվել են մինչև 9 տարեկան 2011 քուրդ երեխաներ:
Քաչարը նշել է, որ Դերսիմի սպանդի ժամանակ, երբ ինքը երեխա է եղել, սպանվել են իր ավագ եղբայրները, ինչի համար էլ այժմ թուրքական պետությունը պետք է ներողություն խնդրի իրենից:
Հենց այդ նպատակով էլ Քաչարը նախ դիմել է նախագահ Աբդուլլահ Գյուլին, սակայն 1 ամիս ապարդյուն սպասելուց հետո ստիպված է եղել դիմելու ՄԻԵԴ:
Այժմ Քաչարի փաստաբանը թուրքական պետությանը մեղադրում է 1937-1938 թվականներին պլանավորված կերպով Դերսիմի սպանդը կազմակերպելու մեջ, ինչը հետագայում վերածվեց քուրդ ժողովրդի դեմ ցեղասպանության:
Հիշեցնենք, որ երբ 2009 թվականի աշնանը թուրքական խորհրդարանը քննարկում էր վարչապետ Էրդողանի առաջ քաշած «Քրդական նախաձեռնությունները» (բարեփոխումները), ագրեսիվ վարքով աչքի ընկավ գլխավոր ընդդիմադիր ուժ հանդիսացող «Ժողովրդա-հանրապետական» կուսակցության (ԺՀԿ) տվյալ ժամանակվա փոխնախագահ Օնուր Օյմենը, որը հայտարարեց, որ ներկայումս քրդական հարցը պետք է լուծել այնպես, ինչպես 1937–1938 թվականներին Դերսիմի կոտորածների ժամանակ:
Դրանից հետո նրան անվանեցին ֆաշիստ և նմանեցրին Հիտլերին, սակայն Օյմենը հայտարարեց. «Ես, իհարկե, չեմ ընդունում, երբ ինձ Հիտլերի հետ են նույնացնում: Ե՞ս եմ ճնշել Դերսիմի ապստամբությունը: Մի՞թե ֆաշիստ էր նաև Դերսիմի ապստամբությունը ճնշած Աթաթուրքը»:
Ապա Օյմենին քննադատեց վարչապետ Էրդողանը, ինչն էլ տեղ գտավ տվյալ խնդրի շուրջ Hürriyet թերթի գլխավոր խմբագիր Էրթուղրուլ Օզքյոքի հոդվածում.
«Օյմենին ուղղված իր քննադատական խոսքում Էրդողանն օգտագործել է «Դերսիմի կոտորած» բառերը: Բացի այդ, Դարֆուրի (Սուդան) ցեղասպանության կապակցությամբ նա նշել է, որ մահմեդականն ի վիճակի չէ ցեղասպանություն իրականացնելու:
Իսկ այդ դեպքում ո՞վ է 1937-1938 թվականներին Դերսիմում կոտորել քուրդ-ալևիներին, ո՞վ է ռումբեր նետել նրանց քարանձավների վրա: Գուցե քրիստոնյա՞ թուրքը:
Ցայժմ անհայտ է մնում «Դերսիմյան իրադարձության» ժամանակ զոհվածների թիվը, որը տատանվում է 7000-90.000-ի միջև: Եվ եթե այդչափ մարդկանց սպանությունը պաշտոնապես (Էրդողանի մակարդակով) անվանվում է կոտորած, ապա ինչ ասել «Հայկական հարցի» մասին:
Հայկական թեզերի համաձայն, 1915 թվականին զոհվածների թիվը կազմել է 1.5 միլիոն մարդ: Լավ, ասենք թե 600.000 է: Որքանո՞վ է այդ թիվը գերազանցում «դերսիմյանը»: Եթե Դերսիմում զոհվածների թիվը եղել է 7000, ապա` 200 անգամ, իսկ եթե 90.000, ապա՝ 17 անգամ:
Եթե Դերսիմում տեղի ունեցածը կոտորած է, ապա ինչպես բնութագրել «Հայկական հարցը». «մեծ կոտորած», «խոշոր կոտորած», «սարսափելի կոտորած», «մեծամասշտաբ կոտորած»: Եվ եթե վաղն այս հարցի պատասխանը ծառանա Թուրքիայի ղեկավարության առջև, ապա ո՞րը կլինի պաշտոնական պատասխանը»:
Այս հոդվածից շատ չանցած Օզքյոքը հեռացվեց Hürriyet-ի գլխավոր խմբագրի պաշտոնից, որում աշխատում էր շուրջ 20 տարի:
