Արդեն մի քանի շաբաթ է՝ նավթի համաշխարհային գինը «հրաշքներ» է գործում և արձանագրել է ռեկորդային անկումներ: Սակայն Հայաստանը կարծես թե այդ աշխարհից չլինի, քանի որ Հայաստանում այս իրողությունը որևէ կերպ չի արտացոլվում, բացի իհարկե այն բացասական սպասումներից, որ կան նավթի գնի անկումից Ռուսաստանի տնտեսության խնդիրների և հայաստանյան տնտեսության վրա անդրադարձի առումով: Երբ աշխարհում նավթի գների աճ է արձանագրվում, ընդամենը մի քանի օր հետո մենք՝ հայաստանցիներս, շարքային սպառողներս, այդ աճը, օրինակ, արձանագրում ենք Հայաստանում բենզալցակայանների գնացուցակների վրա: Հայաստանյան ներկրողները նավթի համաշխարհային գների աճին արձագանքում են գրեթե լույսի արագությամբ: Սակայն հենց տեղի է ունենում գների նվազում, Հայաստանում խուլ են ու համր, Հայաստանում վառելիք ներկրողները դառնում են կրիայից էլ դանդաղ, և գների որևէ աճ տեղի չի ունենում:
Մինչդեռ այսօր մենք գործ ունենք ոչ միայն պարզապես անկման, այլև, ըստ էության, ռեկորդային անկման հետ, շարունակական անկման, միևնույն ժամանակ նաև անկումային շարունակության սպասումների հետ: Ահա այս ամենով հանդերձ՝ Հայաստանում որևէ կերպ ոչ մի արձագանք չկա, ոչ մի դրամի գնանկում: Սակայն առանձնապես մեծ խելք պետք չէ՝ հասկանալու համար, թե ինչու է այդպես: Գնանկում արձանագրվում է այնտեղ, որտեղ կա մրցակցություն և ազատ շուկա: Հայաստանում վառելիքային ոլորտը, մասնավորապես բենզինի և դիզվառելիքի ներկրումը, որն ուղղակիորեն նավթի հետ կապված ոլորտն է Հայաստանում, ըստ էության քվոտավորված է: Այստեղ կան մի քանի խաղացողներ՝ ներկրման և մանրածախ առևտրի բնագավառում:
Խաղացողներ, որոնք, ընդ որում, տարբեր դաշտերից են, այսպես ասած՝ և իշխանական սերժսարգսյանական, և ոչ իշխանական ծառուկյանա-քոչարյանական դաշտից, և այսպես ասած՝ «ոսկե միջինի» ձգտող հովիկաբրահամյանական դաշտից: Նրանք բոլորը կամ ներկրման մեջ են քվոտավորված, կամ առնվազն մանրածախ վաճառքի: Հստակեցված են ծավալներն ու գները, ինչի պատճառով, օրինակ, չնայած ոլորտում իբր ներկա սուբյեկտների բազմազանությանը, իրականում գները բարձրանում և իջնում են ավելի սինխրոն, քան սինխրոն լողի աշխարհի առաջնության ամենահաջող ելույթների ժամանակ է:Ու նույն սինխրոնության շրջանակում է նաև, որ Հայաստանում տնտեսական մենաշնորհների դեմ պայքարի հանձնաժողովին հայաստանյան վառելիքային շուկայում նավթի համաշխարհային գների անկման հանդեպ անարձագանք իրադրությունը հետաքրքրում է այնքան, որքան այդ վիճակը կհետաքրքրեր սննդի անվտանգության տեսչությանը:
Ավելին, այդ հանձնաժողովը նույնիսկ կազմ ու պատրաստ է՝ արդարացնել քվոտաների տերերին, թե իբր նրանք վաճառում են թանկ ներկրածը, դրա համար էլ չեն էժանացնում: Շատ հետաքրքիր է, այդ դեպքում ինչո՞ւ են այդպես արագ թանկացնում էժան ներկրածը, երբ նավթի համաշխարհային գները բարձրանում են: Բայց այդ հարցերի պատասխանները Հայաստանում փնտրելը լրիվ ավելորդ է, որովհետև այդ պատասխանները շատ պարզ են առկա համակարգի գոյության պայմաններում՝ ազատ մրցակցության և պետական անաչառ կարգավորման բացակայություն, բիզնեսի և քաղաքականության սերտաճվածություն: Այս ամենը որևէ երկրում պետք է հանգեցներ հետաքննության, քրեական գործերի, սակայն հանգում է ընդամենը ամբողջական գնագոյացման:
