Հունիսի 23-ին Սոչիում տեղի է ունեցել Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի խորհրդի նիստը, որտեղ քննարկվել են Եվրասիական միության հարցերը: Նույն օրը Երևանում ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը Սերժ Սարգսյանի հետ հանդիպմանը հայտարարել էր, որ հույս ունի Հայաստանի անդամակցության մասով Սոչիից լավ լուրեր ստանալ:
Լուրեր ստացվեցին, սակայն, մեղմ ասած, դժվար է այդ լուրերը լավ որակել՝ չնայած պետք է հասկանալ, թե ում համար՝ լավ: Համենայնդեպս, ստացված լուրերը ամենևին էլ լավը չէին Հայաստանի համար, Հայաստանի քաղաքացիների համար:
Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի նիստից հետո ՌԴ փոխվարչապետ Իգոր Շուվալովը հայտարարել է, որ Հայաստանը Եվրամիությանն անդամակցելուց հետո պետք է բանակցություն սկսի Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության հետ՝ փոխհատուցման համար: Այսինքն՝ Հայաստանը, ըստ Շուվալովի, պետք է փոխհատուցի մաքսատուրքերի բարձրացումը, որ լինելու է Եվրասիական միությանն անդամակցելուց հետո: Այսինքն՝ Հայաստանն ԱՀԿ-ին անդամակցելով՝ պարտավորվել է իջեցնել մաքսատուրքերը, իսկ հիմա Եվրասիական միությանն անդամակցելով՝ բարձրացնելու է, քանի որ Եվրասիական միությունում երրորդ երկրների հետ մաքսատուրքերը բավական բարձր են: Արդյունքում Հայաստանում թանկանալու են ապրանքները:
Սակայն պարզվում է, որ ոչ միայն ապրանքներն են թանկանալու, այլև Հայաստանը դեռ մի բան էլ պետք է փոխհատուցի այն երկրներին, որտեղից այդ ապրանքները ներկրվում են: Իհարկե, հայտարարվել է, որ Եվրասիական միությանն անդամակցելու հարցում մոտ 800 ապրանքատեսակների հարցով բանակցվում է Հայաստանի համար դրանց մաքսատուրքերը նույնը թողնելու համար, սակայն այս հարցում, այնուամենայնիվ, որևէ առաջընթաց հայտնի չէ:
Ըստ էության ստացվում է, որ Եվրասիական միությանն անդամակցելով՝ Հայաստանը հայտնվելու է, այսպես ասած, երկու կրակի արանքում. մի կողմից՝ բարձր մաքսատուրքեր և թանկացում, որի համար վճարելու են Հայաստանի քաղաքացիները, մյուս կողմից՝ փոխհատուցում երրորդ երկրներին, որի համար, ըստ էության, կրկին Հայաստանի քաղաքացիներն են վճարելու: Այսինքն՝ ռուսական կայսրության ծայրամասային գաղութի վերածվելու համար Հայաստանը ստիպված է լինելու վճարել և այն էլ՝ կրկնակի: Եվ սա զուտ կոմերցիոն, այսպես ասած, տնտեսական վճարն է, որովհետև քաղաքական և անվտանգության տեսանկյունից Հայաստանը վճարելու է շատ ավելի թանկ գին:
Միակ հույսն այն է, որ Եվրասիական միությանը Հայաստանի անդամակցումը կարող է շարունակել ձգձգվել, թեև Շուվալովը հայտարարել է, որ հուլիսի 1-ին պետք է անդամակցության պայմանագիրը Հայաստանի համար պատրաստված լինի: Մինչ այդ, սակայն, Հովիկ Աբրահամյանն էր ասել, թե մինչև հուլիսի 3-ը չի ստորագրվի անդամակցության պայմանագիր և պետք է ստորագրվի հուլիսի 3-ին; Սակայն Հովիկ Աբրահամյանն ինչ գիտի: Ինչպես Ռուսաստանը կորոշի, երբ կորոշի՝ այդպես էլ կանեն: Եվ հույս կա կամ պետք է հուսալ, որ Ռուսաստանը շուտ չի որոշի, և Մոսկվայի համար ներկայումս Հայաստանի անդամակցությունը դեռևս ցանկալի չէ, քանի որ առայժմ խնդիրներ կան այլ անդամների՝ Բելառուսի ու Ղազախստանի հետ կապված, ինչպես նաև Ադրբեջանի, որի նախագահի հետ Պուտինը հեռախոսազրույց էր ունեցել հենց հունիսի 23-ին, այսինքն՝ երբ Սոչիում տնտեսական նիստն էր, Երևանում Լավրովը հույսեր էր հայտնում այնտեղից լավ լուրեր ստանալու կապակցությամբ:
Ոչ լավ լուր, սակայն թույլ մխիթարություն է, որ Ռուսաստանը իր համար առավել կարևոր խաղացողների հետ դեռ խնդիրներ ունի լուծելու և Հայաստանի հարցում վերջակետ դնել չի շտապում: Թեև կարծես թե Հայաստանում էլ ոչ ոք չի շտապում օգտվել գոնե այդ հնարավորությունից:
Լուսանկարը` PAN Photo-ի
