Հայաստանում ընդդիմության միավորման գաղափարը միշտ էլ եղել է արդիական խնդիր և քաղաքական օրակարգի կարևոր մաս, հատկապես նախընտրական ժամանակաշրջաններում:
Այդ խնդիրը երբեմն նաև հաջողվել է լուծել, գուցե մասնակի, բայց զգալի չափով: Բայց շատ հաճախ, որպես կանոն, միավորումն այդպես էլ չի հասել ցանկալի մակարդակի, երբ այն արդեն կլիներ իշխանության համար անկասելի մի ուժ:
Փետրվարի 17-ի կոալիցիոն նոր հուշագրի ստորագրումից հետո Հայաստանում ընդդիմության միավորման անհրաժեշտության մասին դատողությունները նոր թափ առան, և այստեղ ամեն ինչ շատ բնական է ու տրամաբանական:
Բանն այն է, որ եթե իշխանությունը ներկայացնում է միահեծանության և գրեթե միապետականության հայտ, ապա ընդդիմադիր դաշտում միայն միավորվածությունը կարող է լուրջ մրցակցություն ներկայացել այդ իշխանությանը:
Այդ իսկ պատճառով այսօր միանգամայն բնական է, որ տարբեր շրջանակներում քննարկվում է Հայ ազգային կոնգրեսի, Ժառանգության, նաև ՀՅԴ-ի հնարավոր գործակցության և միավորման մասին: Այստեղ իհարկե կան բավականաչափ խնդիրներ, հավակնություններ, ինչպես նաև լուրջ կասկածներ օրինակ ՀՅԴ իրական ընդդիմություն լինելու մասին:
Շատ հաճախ Կոնգրեսից անգամ ակնարկներ են հնչում Ժառանգության անկեղծության վերաբերյալ, Ժառանգությունը Կոնգրեսին է մեղադրում ընդդիմադիր դաշտում նույն միահեծանությունը հաստատելու իշխանանման մոտեցումների և հայացքների կիրառման համար:
Կհաջողվի՞ արդյոք պարզաբանել, հաղթահարել այդ խնդիրները, սահմանել անկեղծության օպտիմալ չափանիշներն ու գալ որոշակի կոնսենսուսի, դժվար է ասել: Լավատեսության հիմքը քիչ է: Բայց, այդ հարցն ունի նաև մեկ այլ կողմ:
Իսկ արդյո՞ք չենք ֆետիշացնում ընդդիմության միավորում հասկացությունը: Այդ միավորման մասին խոսելիս թերևս պետք է լինենք բավական զգույշ: Իհարկե, միավորումը, հնարավորինս լայն ճակատով միավորումը, շատ կարևոր է: Բայց խնդիրն այն է, որ դա չպետք է դարձնել գերնպատակ: Հասարակությանը չպետք է ներշնչել ` «միավորում կամ մահ» կարգախոսանման ինչ-որ մտայնություն, երբ լինում է այնպիսի ընկալում, որ եթե ընդդիմության լիարժեք, լիակատար, բացարձակ միավորում չկա, ապա ոչ մի հույս պետք չէ տածել ընդդիմադիր քաղաքացիական պայքարի հանդեպ:
Իրականում միավորւմը ցանկալի, շատ կարևոր, սակայն երբեք ինքնանպատակ կամ գերնպատակ չէ, ու չպետք է այդպիսին լինի: Ի վերջո, խնդիրը որևէ քաղաքական ուժի և հասարակության փոխհարաբերության լիակատար վստահության հասնելն է: Իսկ դա հնարավոր է նաև չմիավորման պարագայում:
Այնպես որ պետք չէ ամեն ինչ հանգեցնել միավորման ելակետին` այդպիսով ընդդիմադիր դաշտը իշխանության և նրա քարոզչության համար դարձնելով չափազանց խոցելի:
Վերջին հաշվով, մենք այսօր տեսնում ենք, որ նույնիսկ լիակատար չմիավորվածության պայմաններում Հայաստանում ձևավորվել է բավական աննախադեպ հասարակական, քաղաքացիական մի ալիք, որը ոչ միայն նահանջի մտադրություն չունի, այլ ավելի ծավալվում է:
Հետևաբար միավորվել-չմիավորվելն այդ ուժերի, բայց ոչ հասարակության խնդիրն է: Հասարակությունն իր խնդիրը հստակ լուծելու է` ընդդիմադիր դաշտում ընտրելով իր համար ամենահարմար գործընկերոջը: Իսկ եթե այդպիսին ի վերջո չգտնի կամ ինչ-որ պահից զգա, որ այդ գործընկերը չի համապատասխանում իր պահանջներին, ապա կձևավորի նորը:
Ի վերջո առաջարկ-պահանջարկի հարաբերակցության օրենքը գործում է նաև հասարակություն-քաղաքական դաշտ տիրույթում, և այստեղ եթե խնդիրներ ունի, ապա լոկ քաղաքական դաշտը:
