«2027 թվականին, երբ ավարտվի ատոմակայանի շահագործման ժամկետը, մենք ձեռնամուխ ենք լինելու նորի կառուցմանը»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց էներգետիկ ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների փոխնախարար Հայկ Հարությունյանը։
Նրա խոսքով՝ նոր ատոմակայանը կառուցվելու է ավելի նոր տեխնոլոգիաներով, որի դեպքում ռիսկերը նվազագույնի կհասցվեն։ «Ներկայումս մեծ փոփոխություններ են տեղի ունենում մոդուլյար ռեակտորների շուկայում։ Եվ հիմա, քանի որ մենք երկարացնում ենք ատոմակայանի ներկա բլոկի ռեսուրսը, ժամանակ ունենք ուսումնասիրելու ոլորտը և ամենաօպտիմալ տարբերակն ընտրելու»,- նշեց փոխնախարարը։
Ինչ վերաբերում է գումարի մոտավոր չափին, որը կպահանջվի նոր ատոմակայան կառուցելու համար, Հարությունյանը նշեց, որ դա կախված կլինի ատոմակայանի հզորությունից։ «Մենք պետք է նայենք էլեկտրաէներգիայի պահանջարկին։ Եթե պահանջարկը կա, կա նաև ռեսուրս։ Բայց Հայաստանը իր սեփական ռեսուրսներից, բյուջեից դժվար թե ներդրում կատարի և ատոմակայան կառուցի։ Մենք ստեղծելու ենք լավագույն պայմանները, որպեսզի մասնավոր սեկտորի հետ համատեղ դա կառուցենք։ Դա է եղել և մնում հիմնական մոտեցումը»,- ընդգծեց էներգետիկայի փոխնախարարը։
Նշենք, որ ատոմակայանից չհրաժարվելու վերաբերյալ վերջերս խոսեց նաև Սերժ Սարգսյանը՝ նշելով, որ Հայկական ատոմային էլեկտրակայանի փակման մասին քննարկումներն արհեստական են ու որևէ աղերս չունեն իրականության հետ։ «ՀՀ կառավարությունը 2014թ. մարտին որոշում է կայացրել ՀԱԷԿ-ի շահագործման ժամկետների երկարացման վերաբերյալ: Գործարկման ժամկետի երկարացումը կիրականացվի ռուսական կողմից տրված 270 մլն դոլար վարկով և 30 մլն դոլար դրամաշնորհի հաշվին»,- նշել էր Սերժ Սարգսյանը՝ հավելելով, որ «Ռոսատոմ» պետական ընկերության հետ համատեղ շարունակվում են ՀԱԷԿ երկրորդ էներգաբլոկի շահագործման երկարացման ուղղությամբ աշխատանքները:
«Կարևոր է նշել, որ ատոմակայանը գործում է ՄԱԳԱՏԷ-ի բոլոր չափանիշներին համապատասխան, և սա միջազգային մասնագետների եզրակացությունն է: Իրականացվում են աշխատանքներ անվտանգության բարձրացման ու արդիականացման ուղղությամբ: Այնպես որ, Մեծամորի ատոմակայանը կծառայի առնվազն մինչև 2027թ.-ը: Մենք կարծում ենք, որ Հայաստանի էներգետիկ անվտանգության ապահովման տեսանկյունից ատոմային էներգետիկան միշտ լինելու է Հայաստանում», – ընդգծել էր Սերժ Սարգսյանը:
«Երբ Սերժ Սարգսյանը շատ սառնասրտորեն խոսում է ատոմակայանից չհրաժարվելու կամ նոր ատոմակայան կառուցելու մասին, ապա դա երկու բանի մասին է խոսում. կա՛մ նա բացարձակ չի հասկանում միջուկային էներգետիկայից, ռեակտորներից, կա՛մ նա բացարձակ թքած ունի մեր տարածաշրջանի, Հայաստանի, հայ ժողովրդի ապագայի վրա»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց բնապահպան Հակոբ Սանասարյանը։
Նրա խոսքով՝ ատոմակայանների խնդիրը մենակ Հայաստանին չի վերաբերում։ «Խնդիրն այն է, որ ռեակտորը իր գործունեության ընթացքում աստիճանաբար կորցնում է իր առաձգականությունը նեյտրոնների հարվածների ազդեցության տակ և այլ պրոցեսներում։ Արդյունքում այդ մետաղը դառնում է շատ փխրուն։ Առաջին հայացքից տպավորություն է, որ շատ հզոր բան է կանգնած, բայց այն կարող է շատ փխրուն դառնալ և կտրուկ բարձրացնել վթարի հավանականությունը։ Եթե այսքանը նա չգիտի, ինչու է նման հայտարարություններ անում։ Չնայած չկա մի հարց՝ լինի դա ռազմաքաղաքական, տնտեսական, բարոյական, որի վերաբերյալ նա արտահայտվի որպես երկրի ղեկավար, իրեն պահի որպես երկրի նախագահ, որպես երկրի պատասխանատու»,- նկատեց Սանասարյանը՝ հավելելով. «Ցավոք, ինչպես երկրի ներսում, այնպես էլ երկրից դուրս նա մի համբավ ունի՝ խաղատներում եղած մարդ։ Էլ չեմ ասում մյուսները»։
Անդրադառնալով փոխնախարարի դիտարկումներին, թե առաջիկայում հնարավոր է ավելի նոր տեխնոլոգիաներով ատոմակայան կառուցել, որի դեպքում վթարների հավանականությունը չնչին է, դրանք ավելի անվտանգ են, Սանասարյանն արձագանքեց. «Այո, ժամանակի ընթացքում տեխնոլոգիաները կարող են այնպես փոխվել, որ այն խոշորածավալ սպառնալիքը, որը կա, կարող է անհետանալ։ Տեխնոլոգիաների խնդիր է։ Բայց դա զուտ ենթադրություն է, երևակայության ժանրից։ Դրա մասին ենթադրություններ են անում մարդիկ, ովքեր այդ ոլորտից կիլոմետրերով հեռու են, բայց մարդկանց գլխի տակ վտանգավոր փափուկ բարձ են դնում, մահվան բարձ։ Նոր ատոմակայան կառուցելու հեռանկարը նույնքան սպառնալիքներ է պարունակոմ, որքան կա գործողի պարագայում»,- նշեց բնապահպանը։
Նրա խոսքով՝ նոր ատոմակայանի մասին ենթադրություններ անողները անտեսում են գիտական բոլոր փաստերը։ Հայկական ատոմակայանը կառուցված է խիստ ոչ բարենպաստ միջավայրում, ատոմակայանների համար անթույլատրելի վայրում։ «Դրա մասին գիտնականները փաստեցին 1992 թվականին։ Այդ ժամանակ ամբողջությամբ նկարագրվեց տեղանքի սեյսմատեկտոնիկ վիճակը։ Այդ ուսումնասիրությունների համաձայն՝ ընդհանրապես անթույլատրելի էր այդ տարածքում ատոմակայան կառուցելը։ Այսքանից հետո դեռ խոսք է գնում նորը կառուցելու մասին»։
Նշենք, որ դեռ 2016թ. ապրիլին «Ռոսատոմ» ընկերության առաջին փոխնախագահ Կիրիլ Կոմարովը հայտարարել էր, թե Հայաստանում նոր ատոմակայանի կառուցման տնտեսական հիմք չկա, և հայկական նոր ատոմակայանի շինարարությունից կարելի է խոսել միայն համապատասխան հաշվարկների ու հիմնավորումների առկայության պարագայում:
