Ինչպես հայտնում է «Ալ Մոնիթոր» պարբերականը, ՌԴ Պնախարար Սերգեյ Շոյգուի երկօրյա այցը Իսրայել նաև այդ երկիր Շոյգուի առաջին այցն էր իբրև ռազմական գերատեսչության ղեկավար, եթե չասենք՝ ռուս որևէ բարձրաստիճան զինվորականի առաջին այցն այդ երկիր առհասարակ: Հիշեցնենք, որ հոկտեմբերի 16-ին Շոյգուն հանդիպումներ ունեցավ իսրայելցի իր պաշտոնակից Ավիգդոր Լիբերմանի, ինչպես նաև Իսրայելի ԶՈՒ շտաբների ղեկավարների կոմիտեի նախագահի հետ: Արդեն հաջորդ օրը Շոյգուին ընդունեց Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն:
Իրանական Entekhab Daily-ն այդ օրերին գրեց, որ Շոյգուի՝ Իսրայել այցից հաշված ժամեր անց արդեն իսրայելական զինուժի ռազմական ինքնաթիռները հարվածեցին Սիրիային՝ իբրև թե պատասխանելով սիրիական ռազմական ավիացիայի՝ ավելի վաղ Իսրայելի տարածքի ռմբակոծման: Թել Ավիվն էլ շրջահայացորեն հայտարարեց, որ իսրայելական ռազմաօդային ուժերի հարվածի մասին ժամանակին իրազեկվել է ռուսական կողմին և անձամբ Սերգեյ Շոյգուին: Եվ այս ամբողջը հանուն այն բանի, որ այդ հարվածը չստվերեր ռուսական ռազմական գերատեսչության ղեկավարի այցը, իսկ Մոսկվան էլ կտրուկ և բացասական արձագանքով հանդես չգար:
Շոյգուի՝ դեռևս սեպտեմբերին Դամասկոս այցելության համեմատ, որն, ի դեպ, այդպես էլ մնաց խորհրդավորության քողով ծածկված և առեղծվածային, Իսրայել այցելությունը կոնկրետ խնդիրներ ուներ, ինչի մասին հայտարարել էր Շոյգուն Լիբերմանի հետ հանդիպման ժամանակ՝ մասնավորապես ասելով. «Չնայած ռազմատեխնոլոգիական ոլորտում մեր երկրները գործակցում են, սակայն հիմնական խնդիրը մնում է ահաբեկչության դեմ պայքարը և ռեգիոնալ խնդիրների լուծումը: Մենք երկուսս էլ (նկատի ունենալով Իսրայելի ՊՆ-ին) հակված ենք քննարկելու այն բոլոր հարցերը, որոնք վերաբերում են Սիրիային»:
Շոյգուն ասել էր, որ ռուսական ռազմական օպերացիաները Սիրիայում մոտենում են իրենց վերջնագծին, և կան մի շարք հարցեր, որոնք նորովի լուծման կարիք ունեն և պետք է քննարկվեն նաև մոտ ապագայում: Հաշվի առնելով Ավիգդոր Լիբերմանի դրական արձագանքը և այն հանգամանքը, որ վերջինս իր խոսքը նախ սկսել է ռուսերենով, ապա արդեն նույն միտքը, եբրայերեն կրկնելով, շարունակել արդեն եբրայերենով՝ կարելի է ասել, որ Իսրայելի կողմից Շոյգուի ասածը ընդունվել է: Շոյգուի ակնարկը պաշտպանական ոլորտում ռուս-իսրայելական գործակցության առնչությամբ կարելի է մեկնաբանել նաև որպես ապացույց այն բանի, որ իսրայելական կողմը հետաքրքրված է ռուսական БТР և БМП, ինչպես նաև նաև հայտնի «Տերմինատոր» БМПТ մեքենաների ձեռք բերմամբ: Մոսկվան արդեն հայտարարել էր, որ այս վերջին մեքենան ուղարկվել է Սիրիա հատուկ այն բանի համար, որպեսզի ԻՊ գրոհայինների դեմ օպերացիաների ընթացքում անմիջական մարտական պայմաններում անցնի փորձարկում, և այդ փորձարկման արդյունքները եղել են գոհացուցիչ: Ռուսական կողմը արձանագրել է, որ այս մեքենան իրեն լավ է դրսևորել նաև փողոցային մարտերի ժամանակ:
Ուշագրավ է այն, որ Իսրայելը դեռևս երբեք ռուսական սպառազինություններ չի գնել և միայն բավարարվել է փոքրամասշտաբ համատեղ նախագծերի իրականացմամբ, որոնք էլ վերաբերել են միայն խորհրդային ժամանակների սպառազինությունների արդիականացմանը երրորդ երկրներում, մինչդեռ Ռուսաստանը, ընդհակառակը, Իսրայելից անմիջականորեն սպառազինություններ գնել է: Ուստի այս համատեքստում կարևոր են ապագա գործարքների և ռազմական և ֆինանսական բաղադրիչները:
Ռազմական գործակցությունից և Սիրիայի խնդրի արծարծումից բացի՝ Շոյգու-Լիբերման քննարկումներում տեղ են ունեցել նաև Իրանին առնչվող հարցերը և Իրանի հանդեպ ունեցած մոտեցումները ևս՝ ինչպես ներկայում, այնպես էլ ապագայի համար, խոսվել են երկու բարձրաստիճան զինվորականների կողմից:
Այն, որ Շոյգուն հայտարարել է, թե ռուսական ներկայությունը Սիրիայում մոտենում է իր վերջնագծին, բավական լուրջ մտորումների առիթ է տալիս՝ հասկանալու համար, թե ինչ առանձնահատկությամբ է աչքի ընկնելու Դամասկոսի հանդեպ Մոսկվայի վարելիք քաղաքականությունը արդեն հաջորդ փուլում: Զուտ Շոյգուի խոսքին հետևելով՝ դժվար է որևէ կոնկրետություն տեսնել, և հստակ կանխատեսում անելու համար ավելի լայն ինֆորմացիա է պետք թեկուզ և այն մասով, թե որոնք էին ի վերջո ռազմական օպերացիաների նպատակները:
Այս տարվա փետրվարից սկսած Շոյգուն և Պուտինը փոխնեփոխ հայտարարել են այն մասին, որ Սիրիայում ռուսական զորակազմն իր առջև դրված խնդիրներն իրականացրել է, ռուսական զինվորականները վերադառնալու են տուն, և նույնիսկ հիմնական զորակազմի տունդարձի հրաման էլ արձակվեց Կրեմլից: Սակայն ռուսական ներկայությունն այդպես էլ չավարտվեց: Ընդամենը մեկ ամիս առաջ էլ արդեն Թուրքիայի նախագահի հետ հանդիպման ժամանակ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտարարեց նույնը՝ հավելելով, որ Սիրիայում բոլոր պայմանները ստեղծվում են խաղաղ կյանքի վերականգնման համար:
Անցյալ շաբաթվա տվյալներով՝ Սիրիայի տարածքի 92%-ն արդեն ազատագրված է ԻՊ գրոհայիններից: Սակայն ամեն բան այդքան պարզ չէ, որքան թվում է, քանի որ Ռուսաստանի դեմ ծառացած մարտահրավերները չեն նահանջել, և հետագայում արդեն պետք է որոշվի նախ՝ Սիրիայի նախագահ Բաշար ալ-Ասադի քաղաքական ճակատագիրը, և ապա անհնարին է ռեգիոնում Իրանի ազդեցության հարաճուն ընթացքը ուշադրությունից դուրս թողնելը:
Պատահական չէ, որ իր ռուս գործընկերոջ հետ հանդիպումից հետո Լիբերմանը Իրանի թեմայով գրառում է կատարել իր թվիթերյան էջում՝ նշելով, որ Իսրայելը երբեք թույլ չի տա, որ Իրանը դիրքերն ամրացնի Սիրիայում: Коммерсантъ-ն էլ իր հոդվածներից մեկում մանրամասնում է, որ Շոյգու-Լիբերման հանդիպման ընթացքում քննարկվել է Սիրիայում ահաբեկչության դեմ պայքարի հարցում Իրանի ներգրավվածության հարցը: Բացի այդ, Մոսկվան պարզաբանել է ապաէսկալացիոն չորս գոտիների ստեղծման հարցը, որտեղ Իսրայելը ևս ուներ վերապահումներ, քանի որ դեմ էր, որ այդ գործընթացում Իրանը մասնակցություն ունենա:
Ըստ ամենայնի, Մոսկվան նաև որոշակի հավաստիացումներ է տվել Թել Ավիվին «Հըզբոլլահ» շարժմանն իր աջակցության հետ կապված՝ նշելով, որ այդ աջակցությունն առանձնահատուկ նշանակություն չի ունեցել, և ոչ էլ ռուսական կողմը «Հըզբոլլահին» ռազմական մատակարարումներ է կատարել: Ռուսական ճկուն քաղաքականությունը Մերձավոր Արևելքում, որը հիմնվում է բոլորի հետ գործակցության եզրեր ունենալու փիլիսոփայության վրա, ըստ ամենայնի այդքան էլ դյուրին գործ չէ, քանի որ ռեգիոնի խաղացողներից է նաև Իսրայելը, և այստեղ Պուտինը փորձում է ամեն կերպ իր կողմը գրավել Թել Ավիվին՝ նրան կտրուկ գործողություններից զերծ պահելու համար:
Այս պահին և՛ Թել Ավիվը, և՛ Մոսկվան վճռականությամբ լի են մի դեպքում՝ Իրանին իր սահմանների մոտ ամրապնդելու քաղաքականությունը ի դերև հանելու հարցում, մյուս դեպքում՝ դիրքերը ռեգիոնում ամրացնելու հարցում, և այստեղ Մոսկվան իր չեզոք և բոլորի հետ գործակցելու պատրաստակամ կեցվածքը օգտագործելու է, և կարելի է պատկերացնել, թե ինչ օրակարգ կունենա Պուտինը այս տարվա նոյեմբերին Թեհրան կատարելիք այցի ընթացքում:
