Միջնորդների ցանկացած այցելություն տարածաշրջան շատ կարևոր է, քանի որ այդ այցելությունները թույլ են տալիս պահպանել խաղաղության գործընթացը Արցախյան հիմնախնդրի կարգավորման հարցում: Երկրորդ՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում համանախագահող երեք պետությունները՝ Ռուսաստանը, Ֆրանսիան, Միացյալ Նահանգները, անկախ այլ տարածաշրջաններում ունեցած իրենց տարաձայնություններից, համակարծիք են Լեռնային Ղարաբաղի հարցում, որ այստեղ պիտի պահպանվի խաղաղություն և կայունություն՝ «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նշեց Արցախի նախագահի մամուլի քարտուղար Դավիթ Բաբայանը՝ խոսելով Մինսկի խմբի համանախագահների՝ տարածաշրջան և մասնավորապես Արցախ կատարած այցելության մասին:
Հունիսի 12-ին համանախագահները Արցախի նախագահի հետ հանդիպման ընթացքում շեշտել են, որ Ղարաբաղյան հակամարտությունը չունի ուժային լուծման որևէ հեռանկար: Մեր զրուցակցի խոսքով՝ սա համանախագահների ամենակարևոր ուղերձն էր:
«Տարածաշրջանում անկանխատեսելի զարգացումներ են տեղի ունենում, և հզոր գերտերությունները, անկախ այն հանգամանքից, թե ինչպիսի բարդություններ ունեն իրենց փոխհարաբերություններում այլ տարածաշրջանների շուրջ, համաձայն են, որ այստեղ խաղաղությունը և կայունությունը պետք է պահպանվեն: Սա և՛ իրենց մարդասիրական անկեղծ ձգտումն է, և՛ բխում է իրենց աշխարհաքաղաքական շահերից, որովհետև եթե այստեղ պայթյուն լինի, դա կարող է բերել երրորդ աշխարհամարտի: Մենք տեսնում ենք, թե ինչպիսի գործընթացներ են տեղի ունենում հարակից տարածաշրջաններում: Մասնավորապես, Քուրդիստանն է գնում դեպի անկախություն, լուրջ զարգացումներ են տեղի ունենում Սիրիայում, Թուրքիայում, Կատարում, դեպքեր եղան Իրանում: Շատ վտանգավոր կլինի, եթե այս պայմաններում իրավիճակը պայթի Անդրկովկասում: Հետևաբար համանախագահները ամեն անգամ ֆիքսում են, որ պետք է խաղաղություն և կայունություն լինի»,- բացատրեց Դավիթ Բաբայանը:
Արցախի նախագահի մամուլի խոսնակը բավական արդյունավետ է գնահատում համանախագահների այցը Ստեփանակերտ և հանդիպումը Արցախի նախագահ Բակո Սահակյանի հետ՝ ասելով, որ քննարկվել են Արցախյան հիմնահարցին վերաբերող հարցեր երկու հարթություններում: Դրանցից մեկը հակամարտության բուն կարգավորումն է: Դավիթ Բաբայանի բնորոշմամբ՝ սրանք «ավանդական թեմաներն են», որոնք միշտ էլ քննարկվում են: Բանակցային գործընթացի երկրորդ հարթության մեջ քննարկվում են ավելի հրատապ խնդիրներ, որոնք առնչվում են շփման գծում խաղաղության և կայունության պահպանման հարցերին:
Հիմնախնդրի վերջնական լուծումը, Դավիթ Բաբայանի խոսքով, այսօր, իհարկե, իրատեսական չէ, որովհետև հակամարտող կողմերը իրարամերժ մոտեցումներ ունեն: Երկրորդ՝ Ադրբեջանի ապակառուցողական քաղաքականությունը որևէ հույս չի ներշնչում, թե հնարավոր է տեսանելի հեռանկարում հասնել հիմնախնդրի համապարփակ կարգավորման, ուստի բանակցությունների ընթացքում հիմնական շեշտը դրվում է հակամարտության գոտում խաղաղության և կայունության պահպանման խնդիրների վրա:
«Արցախի նախագահը ողջունել է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների վերջին հայտարարությունը, որը երևի թե միակ հասցեական հայտարարությունն էր: Շատ կարևոր է, որ հասցեական և կոշտ հայտարարությունները լինեն շարունակական, ոչ թե բացառություն»,- ասաց մեր զրուցակիցը:
Դավիթ Բաբայանը տեղեկացրեց, որ Արցախի իշխանությունները և համանախագահները քննարկել են նաև միջազգային մարդասիրական նորմերի վերջին խախտումները Ադրբեջանի կողմից, մասնավորապես՝ հրդեհների առաջացումը Արցախի սահմանամերձ շրջաններում: Արցախյան կողմը ներկայացրել է համանախագահներին իրենց ունեցած բոլոր փաստերն ու ապացույցները, թե ինչպես է, օրինակ, ադրբեջանական կողմը կրակի միջոցով հրդեհում հացահատիկի դաշտերը:
Համանախագահները Ստեփանակերտում քննարկել են նաև շփման գծում միջազգային դիտորդների թվի ավելացման հարցը, ինչի մասին նախորդ ամսվա վերջին խոսել էր ռուսաստանցի համանախագահ Իգոր Պոպովը՝ ասելով, թե Երևանը և Բաքուն որոշ համաձայնության են հասել միջազգային դիտորդների թիվը յոթով ավելացնելու մասին: ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցչի թիմի ընդլայնումը, ինչպես հայտնի է, Վիեննայում և Սանկտ Պետերբուրգում ձեռք բերված համաձայնությունների կետերից մեկն է, իսկ ադրբեջանական կողմը շուրջ մեկ տարի խոչընդոտում է այդ համաձայնությունների կատարմանը: Հիմա հաջողվել է հասնել համաձայնության դիտորդների թվի ավելացման մասին, բայց Ադրբեջանը չի համաձայնում, որ դիտորդները տեղակայվեն սահմանային գոտում:
«Եթե նրանք տեղակայված լինեն Բաքվում, ինչպես Ադրբեջանն է ուզում, այդ դեպքում ինչպե՞ս են մշտադիտարկում իրականացնելու, ինչպե՞ս են ֆիքսելու զինադադարի ռեժիմի խախտումները: Փաստորեն ստացվում է, որ թվաքանակի ավելացումը աչքակապություն է, որ ցույց տան, թե իբր մի հարցում եկել ենք ընդհանուր հայտարարի, բայց նրանց տեղակայման վայրերն են շատ կարևոր, որպեսզի դիտորդները լինեն սահմաններում և կարողանան ֆիքսել զինադադարի ռեժիմի խախտումները տեղում, և պարզ լինի՝ ով է պատասխանատու խախտումների համար»,- ասաց Դավիթ Բաբայանը:
