«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Հայաստանում Լեհաստանի արտակարգ և լիազոր դեսպան Եժի Մարեկ Նովակովսկին:
– Պարոն դեսպան, ինչպե՞ս եք գնահատում Երևանի և Բրյուսելի միջև բանակցությունների ընթացքը, ե՞րբ կստորագրվի Հայաստանի և Եվրամիության միջև նոր իրավական, շրջանակային համաձայնագիրը:
– Մենք հույս ունենք, որ այդ համաձայնագիրը, հնարավոր է, պատրաստ լինի արդեն այս տարվա ավարտին, որովհետև բանակցություններն առայժմ ընթանում են քիչ թե շատ բարեհաջող կերպով: Այս հարցին, իհարկե, պիտի պատասխանի Եվրամիության դեսպանը, բայց որքան ես գիտեմ՝ այնտեղ դեռ կան որոշ կետեր Հայաստանի և Եվրամիության տնտեսական հարաբերությունների ճշգրտման վերաբերյալ: Մեր ընդհանուր մոտեցումների, միասնական արժեքների հետ կապված՝ ամեն ինչ արդեն, կարելի է ասել, որոշված է, այնպես որ՝ ես լուրջ հույսեր ունեմ, որ պայմանագրի գործընթացը կավարտվի մինչև այս տարվա վերջ:
– Բայց որոշ հայ փորձագետներ մտահոգություն են հայտնում, որ խոչընդոտներ են առաջացել պայմանագրի ստորագրման համար, պայմանագիրը կարող է ընդհանրապես չստորագրվել: Ի՞նչն է սրա պատճառը:
– Ես չգիտեմ բոլոր մանրամասները, քանի որ բանակցությունները վարում է Եվրահանձնաժողովը: Ինչպես արդեն ասացի՝ կան որոշակի հարցեր՝ կապված տնտեսական հարաբերությունների հետ: Կարճ ասած՝ ամեն ինչ կախված է հայկական կողմից: Եվրոպան ամբողջովին պատրաստակամ է արագացնելու բանակցությունների գործընթացը:
– Հայաստանում, ինչպես գիտեք, փոխվել է կառավարությունը: Սա կարո՞ղ է ազդել թե՛ բանակցությունների և թե՛ ընդհանրապես Եվրամիության հետ Հայաստանի արտաքին քաղաքականության վրա:
– Ես չեմ կարող գնահատել կառավարության աշխատանքը, այդ թվում՝ այն կառավարության, որը նոր է ձևավորվում: Ես համոզված եմ, որ մեզ միավորող արժեքները, ժամանակակից աշխարհի գլխավոր խնդիրներին համատեղ մոտեցումները կնպաստեն բանակցությունների արագացմանը: Կարծես թե, կառավարությունը փոխվել է տարբեր պատճառներով, բայց չեն փոխվելու Հայաստանի քաղաքականության գլխավոր վեկտորները: Կտեսնենք, չեմ կարող ասել: Նոր կառավարությունը միշտ նոր սկզբի հնարավորություն է և մի կողմից՝ կարող է նպաստել որոշ գործընթացների արագացմանը, իսկ մյուս կողմից՝ վտանգ կա, որ դրանք կարող են արգելակվել տեխնիկական պատճառներով, եթե փոխվում են այն մարդիկ, ովքեր պատասխանատու են քաղաքականության կոնկրետ ոլորտների համար: Բայց ես հույս ունեմ, որ դա չի ազդի Եվրոպայի և Հայաստանի հարաբերությունների վրա, իսկ եթե ազդի, ապա միայն դրական իմաստով:
– Մի փոքր խոսենք ՆԱՏՕ-Հայաստան հարաբերությունների մասին: Ի՞նչ հեռանկարներ եք տեսնում ՆԱՏՕ-ի հետ Հայաստանի համագործակցության խորացման համար:
– Կարծում եմ՝ անվտանգության հարցն ընդհանրապես առանցքային է Հայաստանի քաղաքականության համար: ՆԱՏՕ-ն անվտանգության գլխավոր երաշխավորներից է աշխարհում, ուստի պետք է բարելավել, խորացնել Հայաստանի և ՆԱՏՕ-ի հարաբերությունները, քանի որ ՆԱՏՕ-ն Վարշավայի գագաթնաժողովից հետո, անկասկած, ավելի ուշադիր է նայում դեպի արևելք և հարավ: Հայաստանն այդ տարածաշրջանում է, այնպես որ՝ նախադրյալներ կան Հայաստան-ՆԱՏՕ համագործակցությունը խորացնելու համար: Դա նման է Եվրամիության հետ հարաբերություններին. գնդակը Հայաստանի կառավարության կիսադաշտում է:
– ՆԱՏՕ-ի հետ համագործակցությունը որքանո՞վ է, Ձեր կարծիքով, նպաստում Հարավային Կովկասի անվտանգության ամրապնդմանը:
– Գլխավոր խնդիրը Հարավային Կովկասի համար խաղաղության պահպանումն է: Քառօրյա պատերազմից հետո մշտապես կա իրական սպառնալիք, որ տարբեր տեսակի ռազմական գործողություններ կարող են սպառնալ խաղաղությանը: Նշանակում է՝ խաղաղության պահպանումը ևս ՆԱՏՕ-ի գլխավոր առաջադրանքն է: Երկրորդը՝ ՆԱՏՕ-ն պատրաստ է համագործակցել, օրինակ, ՆԱՏՕ-ական ռազմական չափորոշիչները Հայաստանի զինված ուժերում ներդնելու, ՆԱՏՕ-ի զանազան զորավարժությունների և այլ հարցերում:
