Ուղիղ վեց տարի առաջ այս օրը ամբողջ Հայաստանի և, թերևս, աշխարհի մի զգալի մասի, առնվազն գերտերությունների ուշադրությունը կենտրոնացած էր Ցյուրիխի վրա, որտեղ Հայաստանն ու Թուրքիան պետք է արտգործնախարարների մակարդակով ստորագրեին հայ-թուրքական արձանագրությունները: Անցել է վեց տարի, այդ արձանագրությունները հասցրել են սառչել, և միայն տաք է, թերևս, հիշողությունը Եվրամիության հանձնակատար Խավիեր Սոլանայի և Էդվարդ Նալբանդյանի ջերմ ու անկաշկանդ շփումների, որտեղից, փաստորեն, ֆուտբլային գիշերային դիվանագիտությունը սահուն կերպով անցավ թշային դիվանագիտությանը:
Հայ-թուրքական ստորագրված, բայց չվավերացված արձանագրությունները 6 տարեկան են, և այսօր նրանց մասին չի խոսում ոչ ոք: Հիմնական միջնորդ դերակատարներն անգամ կարծես թե չեն հիշատակում այն
Վեց տարիների հեռվից այդ ամբողջ գործընթացը թվում է մի հպանցիկ ժամանց, որ ապրեցին քաղաքական ուժերն ու հասարակությունները: Սակայն իրականում իհարկե միամտություն է կարծել, թե հայ-թուրքական գործընթացը փակված է, ,և այլևս դրան չեն վերադառնալու: Ավելի ճիշտ կլինի ասել, որ գործընթացը կոնսերվացվել էր Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին ընդառաջ: Թե ինչ վիճակով կբացվի այն՝ կախված է մինչ այդ տեղի ունենալիք զարգացումներից: Այսինքն՝ նայած թե որ երկիրն ինչ վիճակում կհասնի 2016 թվական:
Եվ այս տեսանկյունից պետք է նկատել, որ Հայաստանի առջև կան ոչ այնքան վատ հնարավորություններ, երբ կարելի է երեք տարի առաջ գործած դիվանագիտական վրիպումները շտկել այդ ընթացքում և 100-ամյակին հասնել սխալներն ուղղած տարբերակով: Սակայն, ըստ ամենայնի, Հայաստանն ի զորու չի լինի օգտագործել այդ հնարավորությունները, քանի որ Հայաստանում ներկայումս նույն սրությամբ դրված է իշխանության խնդիրը, որքան 2008 թվականին, երբ Սերժ Սարգսյանը սկսում էր հայ-թուրքական դիվանագիտությունը:
Այդ դիվանագիտության մեջ Սերժ Սարգսյանը գլոբալ խաղում հետապնդում էր իր անձնական իշխանական նպատակները, և հազիվ թե առաջիկայում խաղը վերսկսելու դեպքում նա այլ բան հետապնդի, քանի դեռ անձնական իշխանության խնդիրը շարունակում է մնալ օրակարգում:
Ընդ որում, հարցն այստեղ այն է, որ հայ-թուրքական հարցում ոչ միայն Սերժ Սարգսյանը, այլև հայաստանյան քաղաքական դաշտի բոլոր հիմնական դերակատարներն էլ ընդամենը անձնական քաղաքական խնդիրները հետապնդելով էին զբաղված, և նրանք էլ հազիվ թե դադարեցնեն այդ զբաղմունքը հնարավոր ապասառեցման դեպքում:
Մեծ հաշվով, հայ-թուրքական գործընթացը հանդիսացավ Հայաստանի քաղաքական դաշտի և հայաստանյան քաղաքական կյանքի ինդիկատոր, և այն, ինչ ցույց տվեց այդ ինդիկատորը, մեղմ ասած, տխուր հետևությունների տեղիք է տալիս: Արձանագրությունների ստորագրումից վեց տարի անց առկա իրավիճակը, երբ դրանց մասին ոչ ոք չի հիշում, բայց դրանք ռեալ շարունակում են կախված մնալ իրավիճակի գլխին, վկայում է հենց այդ մասին:
