Խոպանչիների ու նրանց ընտանիքի անդամների առավոտը սկսվում է ոչ թե մեկ գավաթ սուրճից, այլ արժույթի կուրսի վերաբերյալ ամենաթարմ տեղեկություններ հաղորդող rate.am կայքէջի նորություներին ծանոթանալուց. մարդիկ սրտատրոփ բացում են կայքէջը, բնականաբար նայում ռուբլու կուրսը, հաշվարկներ անում, թե այս անգամ որքան են տուժելու ուղարկած հերթական աշխատավարձը դրամի վերածելուց: Նախորդ երկու օրերին վերը նշված խմբի մոտ խուճապը գագաթնակետին էր հասել, քանի որ երկու օրվա մեջ ռուբլին կտրուկ անկում ապրեց: Մարդիկ էլ, խուճապի մեջ ընկնելով և վախ ունենալով, որ հնարավոր է ռուբլին ավելի արժեզրկվի, փոխանակեցին իրենց ողջ խնայողությունները՝ կրելով լուրջ վնասներ: Սակայն այս երկու օրվա մեջ ռուբլին սկսեց ամրապնդել իր դիրքերը, 6-6,5-ից դառնալով 7 դրամ, սակայն մարդիկ այլևս խնայողություններ, մեծ հաշվով, չունեն:
«Ահավոր վիճակ է: Անցած օրը տղաս որոշակի գումար էր ուղարկել, ավելի կոնկրետ 40 հազար ռուբլի: Մանրեցի, բայց պարզվեց, որ դա անգամ չբավականացրեց հիվանդանոցի իմ որոշակի ծախսերին: Առողջական խնդիրներ ունեմ, հետազոտվել ու դեղեր էր պետք, բայց պարզվեց, որ դա չնչին գումար է դարձել: Բայց դա իմ տղայի մեկ ամսվա աշխատավարձն էր: Ու էնպես էլ չի, որ կարող ենք էդ գումարները հավաքել, պահել ու բարձր կուրսի ժամանակ մանրել: Էս է մեր վիճակը»,- «Առաջին լրատվական»- ի հետ զրույցում ասաց Արմավիրի մարզի բնակչուհի տիկին Անահիտը՝ հավելելով, որ նախկինում ինքն այդքան գումարով բազմաթիվ հարցեր էր կարողանում լուծել: Տիկին Անահիտը շվարած էր, թե ինչպես է վճարելու աղջկա առաջին կիսամյակի ուսման վարձը: «Ստիպված սրանից-նրանից պարտք ենք անում, հարցերը լուծում, ու նորից աշխատածով սկսում պարտքերը փակել: Բայց սա երկիր չի, ապրելու ձև չի, որով մենք ապրում ենք: Սա գոյատևել է»,- նեղսրտած նկատեց մեր զրուցակիցը:
Տիկին Գայանեի ամուսինը 15 տարի է պարտադիր մեկնում է արտագնա աշխատանքի, ունի սեզոնային, բայց կայուն աշխատանք, հաճախորդներ, բայց այս տարի փաստի առաջ է կանգնել: Ռուսաստանում ստեղծված տնտեսական վիճակի արդյունքում այս տարի, տիկին Գայանեի պատմելով, ամուսինը ընդամենը 2 ամսով է գնացել Մոսկվա: Վերանորոգել է 2 փոքր բնակարան և առաջիկա օրերին պատրաստվում է վերադառալ:
«Անկեղծ ասեմ, էս երկու գործից ինքը 50 հազար ռուբլի է տուն ուղարկել, որը դրամի վերածելուց հետո պարզ դարձավ, որ այլևս ոչ մի բանի պիտանի չէ: Տվեցինք մեկնելու տոմսի համար պարտք վերցրած գուրմարը, վճարեցինք մի քանի մանր-մունր պարտքեր ու հայտնի չէ, թե հետագայում ոնց ենք ապրելու»,- ասաց տիկին Գայանեն՝ հավելելով. «Ամեն օր քնելուց առաջ փառք ենք տալիս Աստծուն, որ առավոտյան արթնանանք ու տեսնենք, որ Ռուսաստանի տնտեսության վիճակը լավացել է, փողը՝ կայունացել, քանի որ մեր ապրելակերպը, մեր ամեն ինչը դրանից է կախված»:
Տիկին Գայանեի աղջիկը նույն վիճակում էր: Նա մեզ հետ զրույցում պատմեց, որ անցած տարի մի քանի տարի շարունակ կուտակած խնայողությունների հաշվին ամուսնու հետ բնակարան են ձեռք բերել, բայց խնայողությունները բավականացրել են միայն որոշակի մասին, մանացածը պարտքով են վերցրել բարեկամներից՝ հույս ունենալով, որ ամուսինը սեզոնային աշխատանքով կկարողանա վերադարձնել պարտքը: «Բայց հիմա կատաստրոֆիկ վիճակ է: Ամուսինս երկու ամիս է ինչ մեկնել է, բայց նրա ուղարկած փողը անգամ մեր ապրելուն չի բավականացնում, ուր մնաց պարտքը փակենք: Ամսեկան 30 հազար ռուբլի է ուղարկում: Օրինակ երեկ չէ առաջին օրը մանրեցի 20 հազարը, որը ստացվեց 136 հազար դրամ, որից երկու օր անց 50 հազար դրամ չի մնացել»,- նեղսրտեց աղջիկը:
Ուշագրավ է, որ մեր բոլոր զրուցակիցներն էլ փաստում էին, որ վիճակը վատթարացել է երկուստեք՝ և՛ Հայաստանում, և՛ Ռուսաստանում: Տարիներ շարունակ խոպանչիների համար աշխատատեղ ու ապրուստի միջոց հանդիսացած Ռուսաստանում այլևս աշխատատեղեր շատ չկան, շինարարության ծավալները գրեթե կրկնակի կրճատվել են, ու այլևս նախկին եկամուտները չկան: Այդ ֆոնին մեր բոլոր զրուցակիցներն էլ փաստում էին, որ այլևս իրենց որդիներին ու հարազատներին չեն թողնելու մեկնել արտագնա աշխատանքի: «Եթե ամիսներ շարունակ աշխատած գումարով մենակ օրվա հացի հարց է լուծվում, ապա դա կարելի է անել նաև Հայաստանում: Իզուր պետք չի ղարիբ դառնալ»,- վերջում եզրափակեց տիկին Անահիտը:
