«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է փաստաբան Նիկոլայ Բաղդասարյանը:
–Պարո՛ն Եղիազարյան, Դուք առաջիններից էիք, որ ակնարկեցիք, ապրիլի 24-ին ընդառաջ, համաներման մասին՝ ասելով, որ ապրիլին Վարդան Պետրոսյանը տանը կլինի: Կա՞ հստակ ինչ–որ բան համաներման ուղղությամբ:
-Ես ասել էի, որ եթե հայտարարվի համաներում, և եթե Վերաքննիչ դատարանը չփոփոխի Վարդան Պետրոսյանի նկատմամբ նշանակված պատժաչափը, ապա Վարդան Պետրոսյանի նկատմամբ համաներման ակտը կկիրառվի, և նա կլինի արդեն ազատության մեջ:
Ընդհանրապես, համաներման կիրառման հետ կապված մեկ այլ խնդիր ունենք. պետությունը պետք է օրենք ընդունի համաներման կիրառման վերաբերյալ: Օրենքի բացակայությունը գործնականում առաջացնում է շատ լուրջ խնդիրներ: Օրենքի բացակայության պատճառով է, որ մինչ օրս խնդիր է առաջանում այն հարցում, թե արդյո՞ք համաներումը պետք է կիրառվի այն դեպքերում, երբ տուժող կողմը հայց է ներկայացրել մեղադրյալի կամ ամբաստյանալի նկատմամբ՝ նայած, թե որ փուլում է գտնվում:
Նախորդ համաներման ժամանակ մի շարք խնդիրների ենք բախվել, երբ միջդատական վարույթում անձին մեղադրանք են առաջադրել 242 հոդվածի 2 մասով, գործը պետք է կարճվեր` ըստ համաներման ակտի, սակայն տուժողները հայց էին ներկայացրել`10 մլն դոլարի փոխհատուցման պահանջով: Եվ քննչական մարմինները սկսեցին օրենքը մեկնաբանել այնպես, որ եթե տուժողը պահանջ ունի, համաներումը մեխանիկորեն չի տարածվում մեղադրյալի վրա: Եվ տասնյակ օրինակներ կարող եմ ներկայացնել, որ համաներում անօրինական չկիրառեցին և քրեական հետապնդումը չդադարեցրեցին: Իրականության մեջ այդ խնդիրը ծագում է միայն այն դեպքում երբ կա օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտ, որում ամրագրված է, որ արդեն դատապարտյալը պարտավոր է որոշակի գումար փոխհատուցել տուժողներին, այսինքն` եթե չկա դատարանի` օրինական ուժի մեջ մտած` բռնագանձման պահանջ, մինչ օրինական ուժի մեջ մտած ակտի դեպքում քաղհայցը ոչ մի դեր չպետք է խաղա: Նման նախադեպային որոշումներ Վերաքննիչ դատարանի կողմից կայացված ունենք: Այսինքն, օրինակ, Վարդան Պետրոսյանի դեպքում տուժող կողմը հայց է ներկայացրել` եթե համաներում հայտարարվի, կամ կա արդեն դատարանի վճռով սահմանված մեկ միլիոն երկու հարյուր հազար գումարի չափ, ապա անկախ նրանից, թե այդ գումարը կհատուցի՞ Վարդան Պետրոսյանը, թե՞ ոչ, դատարանը պարտավոր է նրա նկատմամբ կիրառել համաներման ակտը, ազատել պատժից, որից հետո տուժող կողմը կարող է քննարկել գումարի փոխհատուցման հարցը:
– Միայն վնասի փոխահատուցման մասո՞վ են խնդիրներ առաջանում, թե՞այլ խնդիրներ ևս կան, առահասարկ հստակեցում կա, հանցագործության ծանրության աստիճանը կապ ունի:
-Այստեղ այդ խնդիրը չկա, ուղղակի վեճ է առաջանում` որ փուլում գործը կարճել, որ փուլում քրեական հետապնդումը դադարեցնել: Պետք է սպասել` գործը գնա դատարան, պատժից ազատել կամ այս փուլում պետք է կարճել: Սակայն որոշակի տրամաբանությունը բացակայում է որոշ հոդվածների վերաբերյալ. հոդվածներ կան որոնց վրա չի տարածվում համաներումը, և այստեղ տրամաբանություն չկա: Օրինակ` այնտեղ կան ինչ-որ փաստաթղթերի կեղծման հետ կապված հոդվածներ, որոնցում ասվում է` մեկ երրորդով տարածել համաներումը, կամ նույնանման հոդվածի դեպքում ասվում է` ամբողջությամբ տարածել: Այստեղ պետք է գտնել ճիշտ տրամբանությունը:
–Իսկ ցմահ ազատազրկվածների մասով համաներման ակտը գործո՞ւմ է:
-Ցմահների վրա, ոչ, չի տարածվում:
–Իսկ դա վիճե՞լի է, թե՞ միջազգային փորձում ևս այդպես է:
-Գործնականում ընդունելի է, որ ցմահ դատապարտվածների նկատմամբ համաներումը չի տարածվում: Ցմահների նկատմամբ ներում կամ վաղաժամկետ պայմանականն է տարածվում: Արտասահմանում ևս այդպես է կարգավորվում: Դա նորմալ է:
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում
