«Առաջին լրատվական»–ի զրուցակիցն է ԼՂՀ նախկին փոխարտգործնախարար Մասիս Մայիլյանը:
– Պարոն Մայիլյան, հայ-ադրբեջանական սահմանին կրկին լարված իրավիճակ է: Ամանորից ի վեր մենք ամեն օր լսում ենք հակառակորդի կազմակերպած նոր դիվերսիաների մասին, հայկական կողմն էլ պարբերաբար զոհեր և վիրավորներ է ունենում: Ինչո՞վ կարող ենք բացատրել հակառակորդի այսօրինակ ագրեսիվ պահվածքը և, ըստ Ձեզ, դիվանագիտական ու մարտավարական ի՞նչ քայլեր պետք է ձեռնարկի Հայաստանը:
– Տևական ժամանակ պաշտոնական Բաքուն նախանձելի հետևողականությամբ արհեստականորեն սրում է իրավիճակն առաջնագծում՝ փորձելով հասնել ԼՂՀ-ի և ՀՀ-ի կողմից միակողմանի զիջումների: Ցավոք, Բաքվում դեռ չեն հասկացել, որ ռազմական շանտաժի և ուժային սպառնալիքների լեզուն ընդունելի չէ հայկական կողմերի համար: Ադրբեջանական իշխանությունների այսօրինակ պահվածքն անհեռանկարային է: Արդյունքում այն տասնյակ հայ և ադրբեջանցի երիտասարդ զինծառայողների կյանքեր է խլում ու փակուղի մտցնում բանակցային գործընթացը:
Մի քանի տարի առաջ ադրբեջանական կողմից սկսվել էր, այսպես կոչված, «դիպուկահարների պատերազմ», բայց այն սպասված արդյունք չապահովեց դրա նախաձեռնողների համար:
2014 թվականին դիպուկահարների հետ մեկտեղ ակտիվացան ադրբեջանական դիվերսիոն-հետախուզական խմբերը: Սակայն ադրբեջանական կողմի բոլոր գործողությունները համարժեք պատասխան են ստանում ԼՂՀ Պաշտպանության բանակի կողմից, որը տարածաշրջանում զսպող ուժի կարևոր դերակատարություն է ստանձնել, ըստ էության՝ կատարելով միջազգային խաղաղապահ ուժերի գործառույթներ:
Չեմ կարծում, թե ռազմական և դիվանագիտական մարտավարության հարցերը հարկ է հրապարակավ քննարկել: Հայ փորձագետներն ի զորու են զավթիչին սանձելուն միտված օգտակար գաղափարներն ու առաջարկները արտգործնախարարությանն ու պաշտպանության նախարարությանը հասու դարձնելու համապատասխան խողովակներ գտնել:Կարող եմ միայն ասել, որ ձեռնարկված քայլերի արդյունքում Ադրբեջանը պետք է հայտնվի այնպիսի իրավիճակում, երբ նրա կողմից հրադադարի ռեժիմի ամեն մի խախտում շուռ կգա իր իսկ շահերի դեմ։ Ապակառուցողական գործողությունների հետևանքով կրած վնասը պետք է քանիցս մեծ լինի դիվերսիայից ակնկալվող կասկածելի օգուտից։
– ՀԱՊԿ-ն Հայաստանի անվտանգության երաշխավորն է: Մինչ այս պահը ՀԱՊԿ-ի կողմից որևէ կերպ չմիջամտելը «բացատրվել է» նրանով, որ այդ կառույցը չունի պարտավորություններ Ղարաբաղի մասով, իսկ հիմա, երբ հայկական գյուղեր են ռմբակոծվում, և խաղաղ բնակիչներ զոհվում, արդյոք չպե՞տք է որևէ միջամտություն ցուցաբերի նաև մեր անվտանգության երաշխավորը:
– Ըստ իս, մենք պետք է ապավինենք սեփական ուժերին, անվտանգության ապահովման մեր հայկական կառույցներին: Դաշնակիցների զորքերն օգնության չհասնելու կամ էլ հապաղելու սովորություն ունեն: Համոզված եմ, որ Հայաստանի զինված ուժերն ունակ են լուծելու ընթացիկ խնդիրները՝ առանց միջազգային կառույցների միջամտության: ՀԱՊԿ-ն պետք է ներգրավվի Հայաստանի արտաքին սահմանների պաշտպանությանը՝ լայնածավալ պատերազմի վերսկսման պարագայում:
– Մինսկի խումբը որքանո՞վ է ունակ վերահսկելու իրավիճակը: Հիմա, երբ Ռուսաստանի և Միացյալ Նահանգների միջև կա գնալով ավելի ակնհայտ դարձող խոր անվստահություն, արդյոք Ղարաբաղյան կարգավորման հարցում նրանք կկարողանա՞ն աշխարհագրական մեկ այլ կետի վերաբերյալ տարաձայնությունները մի կողմ դնել և համատեղ որոշումներ կայացնել:
-ԵԱՀԿ Մինսկի խումբն իրավիճակի վերահսկման մանդատ չունի: Այն չունի նաև արբիտրաժային գործառույթ: ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը միջնորդական գործառույթներ է իրականացնում Ղարաբաղյան հակամարտության խաղաղ կարգավորման գործընթացում: Հարկ է նշել, որ ժամանակի ընթացքում ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը ձեռք է բերել նաև հավելյալ գործառույթ՝ այն ոչ պաշտոնական հարթակ է դարձել համանախագահող երկրների միջև տարածաշրջանային և այլ խնդիրների քննարկման համար: Քննարկումների սույն խողովակը շատ արդյունավետ է եղել անցյալում, երբ լուրջ բարդություններ էին ծագում ռուս-ամերիկյան հարաբերություններում:
Հիմա էլ, չնայած Ռուսաստանի և Արևմուտքի սուր հակամարտությանը, ԱՄՆ-ի, ՌԴ-ի և Ֆրանսիայի դիվանագետները շարունակում են համագործակցել Մինսկի խմբի շրջանակներում:
